Almanya'da Anayasa Mahkemesi, Yeşiller partili milletvekilleri ve Yeşiller Federal Meclis Grubu'nun 2010 yılında dönemin hükümetinin bazı soru önergelerine yeterince yanıt vermediği gerekçesiyle mahkemeye yaptığı başvuruyu karara bağladı. Karlsruhe'deki mahkeme, hükümetin parlamentonun soru önergelerini kamuoyuna açık bir şekilde yanıtlamak zorunda olduğunu belirterek, "Aksi takdirde parlamento hükümet ve idaredeki hukuk ihlalleri ve benzeri usulsüzlükleri ortaya çıkaramaz" dedi. Mahkeme bilgi alabilme hakkının ancak devletin esenliğinin tehlikede olması halinde sınırlandırılabileceğini belirtti.
Yeşiller mahkemeye taşımıştı
Yeşiller partili milletvekilleri ve Yeşiller Federal Meclis Grubu 2010 yılında bankalar krizi, Federal Finans Hizmetleri Denetim Kurulu‘nun (BaFin) kontrolü ve Alman hükümetinin Alman Demiryolları ile Stuttgart 21 demiryolu projesi konusunda vardığı anlaşmaya dair hükümete soru önergeleri yöneltmişti. Yeşiller Stuttgart 21 gibi milyarlık projenin ekonomik hesaplaması hakkında bilgi talep etmiş, Stuttgart Tren Garı projesi masrafının iki katına çıktığına dikkat çekmişti.
Mahkeme: Hükümet meclisin bilgi alma özgürlüğünü ihlal etti
Mahkeme, federal hükümetin bu konularda verilen soru önergelerini ya eksik yanıtladığı ya da yanıtlamadığına dikkat çekerek, böylece milletvekillerinin soru sorma ve bilgi alma haklarının ihlal edildiğine hükmetti. Mahkemeye göre hükümet temelde tamamına ya da çoğunluğuna sahip olduğu şirketler hakkındaki soruları yanıtlamak zorunda. Alman Demiryolları örneğinde bunun geçerli olduğuna dikkat çeken mahkeme, ticari sırların açıklanmasının şirketin değerini olumsuz etkilemesi ve bu durumun devletin esenliğini tehlikeye atması halinde bu konuda bilgi verilmesine sınır çizilebileceğini kaydetti.
Kurtarma fonu sorusuna da yanıt verilmedi
Mahkeme, federal hükümetin Federal Finans Hizmetleri Denetim Kurulu'nun 2005-2008 yıllarındaki bankalar krizinde finans piyasaları hakkındaki bilgilerini açıklamayı da reddettiğini belirtti. Yeşiller, banka üst düzey yöneticilerinin iflas tehlikesi yaşayan bankalara verilen kurtarma fonundan ne kadar maaş ve ikramiye aldığını öğrenmeyi talep etmiş, hükümet Yeşiller'in bu konudaki soru önergesini, finans piyasalarındaki hassasiyete işaret ederek reddetmişti. Mahkemeye göre hükümet kuruldan ve kurulun denetimindeki bankalardan sorumlu. Dolayısıyla hükümetin, hassas bilgilerin açıklanmasıyla ekonomik zarar oluşabileceği ve böylece iflas tehlikesi yaşayan bankaların vergilerle kurtarılma çabalarının boşa gidebileceği yönündeki tezi geçerli değil.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Andreas Voßkuhle yaptığı açıklamada, "Bugün açıklanan karar parlamentonun bilgi alma hakkını güçlendiriyor" dedi. Voßkuhle bu hakkın anayasal güvence altına alınmaması halinde muhalefetin meclisteki çalışmalarının verimli olamayacağını ve böylece hükümetin etkili bir biçimde kontrol edilmesinin mümkün olamayacağını belirtti.
AFP/DPA, HT/BK
© Deutsche Welle Türkçe
