Hafta başından bu yana zincirinden boşanmış bir şekilde yükselişe geçen dolar kuru, Mahmutpaşa'daki "ayaklı borsa"da heyecan yarattı. Son yıllarda Türk Lirası karşısında değer yitiren ABD dolarının 1.70 seviyelerine çıkması ile eski günlerine geri dönen Mahmutpaşa piyasası, şimdi dolardaki yeni dalganın sınırlarını kestirmeye çalışıyor.
Herkes şaşkın... Doların birden bire yükselişe geçmesi dolar borcu olanları kara kara düşündürürken, elinde nakiti olanlar dolar almak için Mahmutpaşa'ya koşuyor.
"Ayaklı broker" diye bilinen simsarlar, bankalar, döviz büroları ya da bireysel müşteriler adına dolar alımı gerçekleştiriyor. Son günlerde sadece "alım" işlemi yapılan serbest piyasada, "2009 doların yılı olacak, artık geriye dönüş yok" yorumları yapılıyor. Elinde telefon ve hesap makinesi ile çığlık çığlığa kur pazarlığı yapan alıcılardan biri, serbest piyasadaki yeni dönemi şu sözlerle özetliyor: "Dollar is back (Dolar geri döndü). Ortalık yangın yeri gibi."
Simsarlar harekete geçti
Eminönü'deki Mahmutpaşa yokuşunu çıkıp sol tarafa döndüğünüzde, serbest döviz piyasasının kalbi sayılan ve halk arasında "Ayaklı Borsa" diye bilinen Mahmutpaşa piyasasına giriş yapmış oluyorsunuz. Alıcı ve satıcıların bağırışları ile çınlayan Çuhacı Han'ın önü ve Ağa Sokak, 1970'lerden beri doların sokaktaki nabzını tutan mekan olarak biliniyor. Son 5 yılda Türk Lirası'nın değer kazanması ile döviz piyasasında yaşanan gevşeme, ayaklı borsaya olan ilgiyi bir ölçüde azaltmıştı. Ancak doların hafta başından bu yana önlenemeyen yükselişi, ayaklı borsanın gözü açık simsarlarını da harekete geçirdi. Uzun zamandır dolarda dramatik bir çıkış görmeyen piyasa, şimdi bu yeni sürece ayak uydurmanın telaşını yaşıyor.
Bankalar piyasadan dolar topluyor
Ayaklı broker'lar Ağa Sokak'ın nemli ve havasız ortamında bankaların kur belirlemelerini takip ederek, piyasadan dolar topluyor. Her gün 11.00'de açılan serbest piyasa, son 10 gündür saat 10.30'da iş başı yapıyor. Adını vermek istemeyen bir simsar, "Şu anda piyasada hiç satış yok, herkes alım yapıyor. Alım yapılan her seviye kar getiriyor. Çünkü kur devamlı yükseliyor" diyor. Bir yandan elindeki hesap makinesi ile hesap yapan, bir yandan da sorularımıza yanıt vermeye çalışan bir başka simsar ise, yüzündeki belli belirsiz gülümseme ile şunları söylüyor: "Son 2 haftadır bankalar serbest piyasadan alım yapıyor. Büyük ihtimalle açıklarını kapatmak için bu yola başvuruyorlar. Ortalık yangın yeri gibi. Gece geç saatlere kadar piyasalardaki durumu takip ediyoruz. Dolarda 6 yıl önceki 1.750 seviyesini görebiliriz."
Bu arada döviz büroları, ellerinde yüklü nakit bulunan müşterilerini kapıda karşılıyor. Dükkanın içinde yapılan kıran kırana bir pazarlıkla dolar satışı için en uygun kur tespit ediliyor. Zira, özellikle sabah saatlerinde serbest piyasadaki alış-satış arasındaki fark nedeniyle döviz büroları, kur panosundaki "satış" bölümünü işleme açmıyor. "Doların hızla yükselmesi ile işlerimiz son 2 haftada yüzde 10-15 oranında arttı" diyen Özmenler Döviz A.Ş. işletmecisi Erdoğan Karapınar, dolarda belli seviyeye çıkılmasının herkes tarafından kabul gördüğünü, ancak dramatik iniş-çıkışların "tedirgin edici" olduğunu söylüyor.
Eminönü ve Sirkeci esnafının döviz bürolarına gelip "Şimdi ne yapacağız?" diye akıl aldığını ifade eden Karapınar, "Herkes borcunun vadesini uzatmanın peşinde. Dolardaki kırılma 1.60 seviyesinde oldu. Bu seviye geçilince, insanlar 'Bundan sonra dolar düşmez' deyip alıma yöneldiler" diyor.
Hani kriz teğet geçmişti
Zeki Döviz A.Ş. işletmecisi Cemil Erdoğan ise, "Dow Jones düşmeye devam ederse, yılbaşına kadar 2 YTL'yi görebiliriz" diyerek, doların çıkışının süreceği sinyalini veriyor. Serbest piyasada yaşanan karmaşanın borcu olan olmayan herkesi etkilediğini dile getiren Erdoğan, en büyük tehlikenin "Acaba yarın dolar kuru ne olur?" düşüncesi olduğuna dikkat çekiyor. Erdoğan'ın söylediği son sözler ise, önümüzdeki günlerde yaşanacakların bugünü aratacağını gösteriyor: "Başbakanımız hala 'Kriz bizi teğet geçti' diyor, daha ne olsun! Şimdi ben bile dolar alıp almamakta kararsızlık yaşıyorum. Dolar borcu olana Allah yardım etsin, onlar bitmiş..."
Özmenler Döviz A.Ş. işletmecisi Erdoğan Karapınar:
İşlerimiz 2haftada yüzde 15 arttı
Doların hızla yükselmesi ile işlerimiz son 2 haftada yüzde 10-15 oranında arttı. Dolardaki yükselişin devam edeceğini düşünüyorum. Dolardaki kırılma 1.60 seviyesinde oldu. Bu seviye geçilince, insanlar "Bundan sonra dolar düşmez" deyip alıma yöneldiler. Sabah saatlerinde gelen müşterimizi, eğer yapacağı işlem büyükse, içerde misafir edip belli bir kur seviyesinde pazarlık ediyoruz. Çünkü açılışta alış ile satış arasında büyük fark oluyor.
Zeki Döviz A.Ş. işletmecisi Cemil Erdoğan:
Dolar borcu olana Allah yardım etsin
Dow Jones daha da düşerse yılbaşına kadar dolarda 2 YTL seviyelerini görebileceğimizi düşünüyorum. Dolarla borcu olan çok insan var. Başbakanımız hala "Kriz bizi teğet geçti" diyor, daha ne olsun! Ben bile dolar alıp almamakta kararsızlık yaşıyorum. Dolar borcu olana Allah yardım etsin, onlar bitmiş.
Gazi Döviz A.Ş. işletmecisi Hikmet Candemir:
Hepimiz şaşkınız 2009 dolar yılı olacak
Şu anda vatandaş da biz de şaşkınız. Kimse nasıl pozisyon alması gerektiğini kestiremiyor. Öyle ki, bazı müşterilerimiz iki gün önce yüklü miktarda satış yapıp, bugün zararına da olsa doları almaya çalışabiliyor. Artık piyasada kimse doların düşebileceğine inanmıyor. Altın ve petrolün değeri iyice düştü, 2009 dolar yılı olacak.
