Avrupa Merkez Bankası (AMB) her ay bankalardan 60 milyar euroluk değerli kâğıt alıyor. Bu işlemle işletme ve özel kredi arzını artırmak suretiyle ekonomik büyümenin teşvik edilmesi ve son derece düşük olan enflasyonun makul oranlara çıkarılması amaçlanıyor.
Ancak bankalara likidite kazandırma programı şimdiye kadar beklenen etkiyi göstermedi. Euro Bölgesi ağustos ayı enflasyon oranı yüzde 0,2'ye geriledi. AMB hayat pahalılığı artış hızını yüzde 2'de tutmayı hedeflemekteydi. Merkez bankasının tahvil alımlarını arttırmak için daha fazla para basıp basmayacağı merak edilmekteydi.
AMB Başkanı Marrio Draghi şimdilik böyle bir niyetlerinin olmadığını açıkladı. Politika faizini tarihinin en düşük oranı olan yüzde 0,05'te bırakan AMB değerli kâğıt alım programının genişletilmeyeceğini duyurdu. Draghi sadece programın süresinin uzatılabileceğini söyledi. Draghi, “Tahvil alımlarının 2016 yılının eylül ayı sonuna kadar sürmesi kararlaştırılmıştı, ancak uygulama uzayabilir. Her halükarda yüzde 2'nin biraz altında seyretmesini hedeflediğimiz enflasyon oranına yaklaşıncaya kadar bankalara taze para sağlayabiliriz” dedi.
Negatif enflasyon olabilir
AMB iktisatçıları enflasyon oranı tahminlerini daha da düşürdüler. Euro Bölgesi'nin 2015 yılını yüzde 0,1'lik mini enflasyon oranıyla kapatması bekleniyor. Haziran ayındaki tahminlerde yüzde 0,3'lük orandan söz edilmekteydi. Enflasyon oranının önümüzdeki aylarda daha da düşmesi mümkün. AMB Başkanı Draghi ilerde negatif enflasyon oranlarına tanık olunabileceğini ifade etti.
Ancak Draghi enflasyondaki düşüşün deflasyon, yani geniş tabanlı fiyat gerilemesinin habercisi olması gerekmediğini belirtti. Deflasyon ekonomiyi bütünüyle felce uğratacağı için enflasyondan daha tehlikeli sayılıyor. Mario Draghi enflasyonun düşmesinde ham petrolün ucuzlamasından kaynaklanan geçici faktörlerin etkili olduğu görüşünde. Ham petrol mayıs ayından bu yana yüzde 30 oranında ucuzlamıştı.
Fiyatlardaki gelişmeyi yakından izleyip gerektiğinde şimdiki gibi tahvil alım programında ayarlama yapabileceklerini belirten AMB Başkanı Mario Draghi “Programın hacmi değişmeyecek, ancak satışa çıkarılan tahvil niteliğindeki borç senetlerini satın alma limiti değişebilir” dedi. AMB limiti yüzde 25'ten yüzde 33'e çıkarmıştı. Bu değişiklik merkez bankasının satın alınabilecek değerli kâğıt bulmakta zorlanmadığını gösteriyor.
Konjonktür zayıf kalacak
AMB'nin tahminlerine göre Euro Bölgesi'nin ekonomik büyüme hızı da yüzde 1,4'te kalacak. Önceki tahminlerde yüzde 1,5'luk büyüme beklenmekteydi. Mario Draghi cüzi büyümenin öncelikle genç sanayi ülkelerinin durumundan kaynaklandığını, küresel büyümeyi frenleyen durgunluk nedeniyle Euro Bölgesi'nin ihracatında da düşüş olduğunu söyledi.
Mario Draghi hafta sonunda Ankara'da yapılacak olan 20'ler Grubu maliye bakanları ve merkez bankası başkanları buluşmasında, Çin ve diğer ülkelerin durgunluk karşısında ne gibi tedbirlere başvurmayı düşündüklerini öğrenmeyi umduğunu belirtti. Draghi küresel ekonomik performanstaki düşüşün geçici mi yoksa kalıcı mı olduğunun önem arz ettiğini sözlerine ekledi.
AMB başkanı Euro Bölgesi ülkelerine, planlanan yapısal reformların ihmale uğratılmamasını ihtar etti. Draghi, bütçe politikası dâhil olmak üzere Avrupa'nın ekonomik bütünleşmesinde ilerleme kaydedilmesinin de arzuya şayan olduğunu dile getirdi.
Mario Draghi Avrupa'daki mülteci sorunuyla ilgili soruları yanıtlarken, trajik can kayıpları karşısında her Avrupalının şok olması gerektiğini, ancak AMB'nin bu konuyla ilgilenme yetkisinin olmadığını ve bu görevin seçilmiş politikacılara düştüğünü dile getirdi.
