11,2 milyar euroluk başarısız kurtarma girişiminin ardından "en sağlıklı parçası" Hollanda birimleri geçen hafta başında bu ülkeye devredilen Fortis'in Belçika ve Lüksemburg birimleri de Fransa'nın en büyük bankası BNP Paribas'nın oldu.
Belçika ve Lüksemburg hükümetleriyle Fransız bankası arasında sağlanan anlaşma, her 2 ülkenin Fortis'teki yüzde 49 azınlık hisselerini çoğunluğa çevirerek, yeni çıkarılacak BNP Paribas hisseleri karışılığında Fransızlara devrini içeriyor.
Yaklaşık 9 milyar euroluk hisse değişimi şeklinde gerçekleşen operasyon sonucunda BNP Paribas'nın yüzde 11,7'si Belçika ve yüzde 1,1'i Lüksemburg'a geçti.
Buna göre Belçika hükümeti, Fortis Belçika hisselerinin yüzde 75'i karşılığında BNP Paribas'dan 2,25 milyar euroluk hisse alırken Lüksemburg hükümetine, Fortis Lüksemburg'un yüzde 66 hissesine karşılık olarak 775 milyon euroluk BNP Paribas hissesi verildi.
Anlaşma kapsamında 10,4 milyar Avro'luk yapısal ürün portföyü bankadan ayrılarak ayrı bir yapıya nakledilecek. Söz konusu şirkette Fortis'in uluslararası biriminin (Fortis Holding) yüzde 66, Belçika hükümetinin yüzde 24 ve BNP Paribas'nın yüzde 10 hissesi bulunacak.
Fortis'in Türkiye dahil uluslararası bankacılık ve sigortacılık faaliyetleri, holding şirketi bünyesinde kalırken Fortis hissedarlarının zararları, Belçika ve Lüksemburg'daki kamulaştırmalardan gelen paranın aktarılmasıyla kısmen telafi edilecek.
Ana pazarları Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'u kaybeden Fortis'in holding şirketinin taliplilerle müzakereleri sonuçlandırarak, Türkiye dâhil uluslararası banka ve sigorta iştiraklerini elinden çıkarması bekleniyor.
Belçika Başbakanı Yves Leterme, Fortis'in satışının ardından yaptığı açıklamada, bankanın ve mevduat sahiplerinin çıkarlarını korumak zorunda olduklarını anlatarak, BNP Paribas şemsiyesi altında Fortis Belçika'nın yükümlülüklerini yerine getirmesine ortam hazırladıklarını kaydetti.
Leterme, "(Aldığımız) bu önlemler, Belçika'nın mevduat sahiplerine ve müşterilere taahhüdünü yanında Fortis grubunda işten çıkarılma endişelerini tam anlamıyla karşılıyor" dedi.
Fortis’in krizle dansı kısa sürdü
Küresel finansal kriz, 1 yıl önce 50 milyar doların üzerinde piyasa değeri ve 24 euroluk hisse fiyatıyla dünyanın en büyük 20 bankası arasında bulunan Fortis'i parçalayarak yedi.
Krizin ayak seslerinin yeni yeni duyulduğu geçen yıl Royal Bank of Scotland ve İspanyol Santander konsorsiyumuyla birlikte Hollanda bankası ABN Amro'yu dünya bankacılık tarihinin rekoru olan 70 milyar euroya satın alan Fortis, payına düşen Hollanda bankacılık birimleri için 24 milyar Avro ödeme taahhüdüne girince, küresel mali krizin de etkisiyle sermaye sıkıntısı yaşamaya başladı.
Sorunu çözmek için kar payı dağıtmaktan da vazgeçerek geçen Haziran ayında 8 milyar euroluk kaynak paketi hazırlayan Fortis, yatırımcılarının tepkisiyle karşılaştı. Bankayı yeterince şeffaf olmamakla suçlayan yatırımcıların ısrarı üzerine Fortis Üst Yöneticisi Jean-Paul Votron istifa etmek zorunda kaldı. Bu arada kredi derecelendirme kuruluşları, belirsizlik gerekçesiyle art arda bankanın kredi notunu düşürmeye başladılar.
Fortis'te istifa eden Votron'un yerine geçici olarak getirilen Herman Verwilst, geçen hafta başındaki kurtarma operasyonuna kadar görevini sürdürdü.
Bu arada bankanın sermaye sıkıntısının şiddetlendiği ve yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlandığı söylentileri her geçen gün yaygınlaşırken bir yıl önce 24 eurodan işlem gören hisse senetleri istikrarlı düşüşle 4 euroya kadar indi. Piyasa değeri geçen yıl 50 milyar euroya ulaşan Fortis, son 12 ayda değerinin yaklaşık 5'te 4'ünü kaybetti.
Fortis'in kötüleşen göstergelerini izlemekte olan Belçika, Hollanda ve Lüksemburg hükümetleri, geçen hafta başında 11,2 milyar euroluk sermaye aktarımı karşılığında bankayı kısmen kamulaştırdılar. Fakat bu önlemi yeterli görmeyen Hollanda hükümeti, ABN Amro dahil bankanın tüm Hollanda faaliyetlerini 16,8 milyar euroya tamamen kamulaştırdı. Hollanda Maliye Bakanı Wouter Bos, operasyonu "Fortis'in en sağlıklı parçasını aldık" şeklinde değerlendirdi.
Belçika ve Lüksemburg'un da Hollanda örneğini izleyerek Fortis birimlerini tamamen kamulaştırarak BNP Paribas'a satmaları 28 yaşındaki Fortis'in sonunu hazırladı.
Belçikalı AG gurubunun Hollandalı AMEV ve VSP guruplarıyla 1980 yılına birleşmesinden doğan Fortis, Türkiye pazarına 3 yıl önce Dışbank'ı 987 milyon euroya satın alarak girmişti.
