Bankalararası Kart Merkezi koordinasyonunda çalışmaları yapılan ve Türkiye’de ATM hizmeti veren 26 bankanın da katıldığı ortak ATM paylaşımına 1 Ekim'de geçildi. Para çekme işleminin kolaylaşmasıyla nakit dolaşımının hızlandığı yeni sistemde, 7 banka müşterisine komisyon yansıtmazken diğerlerinde farklı komisyonlar uygulanıyor. Erkan Çelebi, bankaların komisyon ücretlerini yazdı. İşte Çelebi'nin Hürriyet gazetesinde yayımlanan bugünkü (12.10.2009) yazısı:
BKM’nin ortak ATM projesi, yeni yatırıma gerek kalmadan bankaların nakit işlem sayısında yüzde 36, ciroda da yüzde 12.4 artışa yol açarken, kart kullanıcıları için de duruma göre işlem başına 13.75 TL’yi bulan komisyon gündeme geliyor. 26 bankaya ait 23 bin ATM’yi kapsayan bu uygulamada 7 banka ne olursa olsun müşterisine komisyon yansıtmıyor. Diğerlerinde farklı komisyonlar uygulanıyor.
Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) önderliğinde devreye giren ortak ATM projesi, herhangi bir yatırıma gerek kalmadan bankaların nakit işlem sayılarında yüzde 36, cirolarında da yüzde 12.4 artış sağladı. Uygulamadan yararlanan kart kullanıcıları da, kendi bankaları dışındaki bir ATM’i kullandığında işlem başına 13.75 lirayı bulan komisyon ödeyerek hizmeti alabiliyor. Toplam 26 bankaya ait 23 bin ATM cihazını kapsayan bu uygulama, bankadan bankaya değişiyor. Deniz, Anadolu, Turkish, Eurobank, Alternatif, T-Bank ve Millennium’dan oluşan 7 banka, başka bankaların ATM makinesini kullanan müşterilerine herhangi bir komisyon yansıtmıyor. Yapı Kredi’de işlem başına 3.5 TL, Akbank, Garanti ve Fortis 4 TL, Vakıfbank 4.5 TL, Citibank da 10 TL komisyon alıyor.
Aralarında İş Bankası, HSCB, Ziraat, Bank Asya, Şeker, Albaraka Türk, Tekstilbank, Kuveyt Türk ve Türkiye Finans gibi bazı bankalar da, çekilen nakit bedelin toplamı üzerinden aldığı yüzde 1 komisyona ek olarak 75 kuruş ile 2 TL arasında değişen sabit bedelleri de talep ediyor. Bunun sonucunda, günlük 1000 TL’ye kadar nakit çekimine izin veren ve farklı bankalara ait ATM cihazlarından yapılan işlemlerde ödenen komisyon da, 13.75 TL’ye kadar çıkabiliyor. Bu bankalarda, komisyon, çekilen miktar düştükçe azalıyor. 10 TL’lik nakit çekimde, 85 kuruşa kadar inebiliyor.
Komisyondan kazanıyorlar
Hürriyet’in Tüketici köşesi olarak, 1 Ekim Perşembe gününden itibaren 26 banka tarafından uygulamaya konulan ortak ATM projesi kapsamında, farklı bankalara ait kartlarla ATM makinelerinden yapılan nakit çekim ve bakiye görüntüleme işlemlerinde hangi bankanın ne kadar komisyon yansıttığını araştırdık. Arkadaşımız Mehtap Özcan, uygulama kapsamında yer alan 26 banka genel müdürlüklerini tek tek aradı. Buna göre, Şekerbank, Ziraat, Türkiye Finans, Kuveyt Türk ve Albaraka Türk, BKM’nin bankaların birbirlerine ödemesi için belirlediği komisyon oranlarını müşterilerine aynen yansıtırken, İş Bankası, HSBC, Halk, Bank Asya ve Tekstilbank’ın bu oranların üzerine çıkıyor.
Kendileri üstleniyor
ATM makine sayısı 100’ü geçmeyen 9 bankadan Anadolubank, Eurobank, Alternatif, Turkish, Milenium ve T-Bank’tan oluşan 6’sının, BKM’nin başlattığı bu yeni uygulamada, müşterilerine herhangi bir komisyon yansıtmadığı gözleniyor. Toplam ATM sayısı 595 olan Denizbank da müşterilerinden herhangi bir ücret almayan bankalar arasında yer alıyor. Müşterilerinin yararlandığı diğer bankalara ait ATM makinelerinin kullanımı nedeniyle oluşan komisyonları kendileri üstlenme yoluna gidiyor. Ancak, ATM sayısı 100’ün altında olmasına rağmen ortak kullanımdan oluşan komisyon oranlarını müşterilerine fazlasıyla tahsil eden Citibank ve Tekstilbank gibi bankalar da bulunuyor.
Başka bankanın ATM’sinden bakiye sormak da paralı
Başka bankalara ait ATM cihazlarından yapılan hesap bakiye incelemeleri de uygulanan komisyonlardan nasibini alıyor. 26 bankadan 15’inin müşterilerine yansıttığı bu komisyon bedeli de işlem başına 20 kuruş ile 1 TL arasında değişiyor. ATM sayısı 100’ün altında kalan 9 bankanın tamamı bakiye görüntüleme işlemlerinden ötürü müşterilerine herhangi bir komisyon yansıtmazken, bu uygulamadan Halkbank ve ING Bank müşterileri de yararlanıyor.
Sabitleyenler var
Garanti, Akbank, Yapı Kredi, Vakıfbank, Finans, ING, TEB ve Fortis’ten oluşan 8 banka ise yeni uygulamadan kaynaklanan komisyon miktarlarını sabitleyerek, yapılan nakit çekim işleminin boyutu ne miktarda olursa olsun, belli bir komisyon alıyor. Bu komisyon da, 3 TL ile 4.5 TL arasında değişiyor.
Bedava hizmet yok
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı ve İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, bankamatiklerin ortak kullanımından ücret alınmasıyla ilgili olarak, “Tüketici masraf ödemek istemiyorsa, en çok teşkilatı olan, bankamatiği olan banka ile çalışsın. Bedava hizmet yok” diyor. Özince, şunları söylüyor: “Tabii ki bankaların kazancını sonuna kadar arzu ediyoruz. Biz tüketiciye daha geniş tabanda hizmet verileceğini biliyoruz. Tüketici, bundan ücretsiz yararlanacak diye bir şey yok. Bu, bankaların kendi bileceği iş... Tüketici, masraf ödemek istemiyorsa en çok teşkilatı olan, bankamatiği olan banka ile çalışsın. Bedava hizmet yok. Biz, sadece kamu yararına çalışan kuruluşlar değiliz. Tabii ki kamu yararına kamusal sorumluluklarımız var. Ancak biz, hissedarlarımıza, kâr edip temettü vermek zorundayız. Kapitalist sistemde kâr elde edemeyen ayakta kalamaz. Bu da unutulmamalıdır.”
