T24 - Arnavutluk’ta önceki gün başlayan isyanın nedeni, hükümet ve kamu içindeki yolsuzluklar ile rüşvet. Çatışmaların fitilini, iktidardaki koalisyon hükümetinin küçük ortağı Başbakan Yardımcısı Ilir Meta ile aynı partiden Ekonomi Bakanı Drigan Prifti arasında yaşanan yolsuzluk ve ihale paylaşımının gizli kamera kayıtlarının medyaya sızması ateşledi.
Avrupa’nın en yoksul ülkesi Arnavutluk’un başkenti Tiran’da ana muhalefet Sosyalist Partisi’nin kanlı gösterisinin ardından ülke patlamaya hazır bir bomba gibi. Başbakanlık binasının bulunduğu meydandaki gösteride ölenlerin sayısı 3, yaralı sayısı ise 60. Arnavutluk’ta önceki gün başlayan isyanı koalisyon hükümeti ortağı Başbakan Yardımcısı İlir Meta ile aynı partiden Ekonomi eski Bakanı Drigan Prifti arasında geçen devlet ihalelerini istedikleri işadamları arasında paylaştırdıkları video kasedi başlattı. Eski bakan, kovulunca intikam için kasedi medyaya sızdırdı. 2009’da genel seçimlerde hassas terazi gibi dengede bir sonuç çıkmasının ardından Başbakan Sali Berişa, 4 milletvekili ile anahtar parti İlir Meta liderliğindeki Sosyalist Entegrasyon Hareketi ile koalisyon hükümeti kurmak zorunda kaldı.
Başbakan: Video montaj
Muhalefetteki Sosyalist Parti taraftarlarının önceki gün sokağa dökülerek polisle kıyasıya çatışmasına, koalisyonun küçük ortağının kendi içindeki kavgası ve bakanların birbirlerini gammazlaması neden oldu. Aralık ayında görevden alınan koalisyonun küçük ortağına mensup Ekonomi Bakanı Drigan Prifti, ‘gün olur lazım olur’ düşüncesiyle odasına yerleştirdiği gizli kamera ile kayda aldığı videolardan birini eski patronu Başbakan Yardımcısı İlir Meta’dan intikam almak için medyaya sızdırdı. Ülkenin en büyük televizyon kanalı Top TV de, Başbakan Yardımcısı Meta ile Ekonomi eski Bakanı Prifti arasındaki, devlet ihalelerinin kendilerine yakın işadamlarına paylaştırdıkları görüntüleri yayınladı. Hem Başbakan hem de Başbakan Yardımcısı hemen ‘montaj’ diye yalanladı.
Başbakan yardımcısı istifa etti
Ancak geçen Perşembe günü gizli kamera kayıtlarını çeken eski bakan Prifti, televizyona çıkarak, ‘Elimde daha çok kaset var. Hepsine ben de şahidim’ açıklamasını yaptı ve 13 dakikalık daha net görüntülü ‘yolsuzluk belgesinin’ orijinalini yayınladı. Başbakan Yardımcısı istifa etmek zorunda kaldı. Savcılar ise kasetle ilgili yolsuzluk soruşturması başlattı.
20 bin kişi Tiran’da toplandı
Koalisyon içindeki kavgayı bir süre sessizce takip eden başkent Tiran Belediye Başkanı Edi Rama liderliğindeki Sosyalist Parti, hükümetin istifa etmesi talebiyle gösteri çağrısı yaptı. 20 bin taraftar, başkent Tiran’ın Başbakanlık binasının bulunduğu Milli Kahramanlar Meydanı’nda toplandı.
‘Polis değil muhalefet öldürdü’
Küçük ortağının yolsuzluk kasediyle zor durumda kalan Başbakan Berişa, önceki günkü kanlı olayların ardından muhalefete yönelik saldırıya geçti. Berişa, muhalefeti darbe girişiminde bulunmakla suçladı ve ölenlerin küçük kalibreli silahlarla yakın mesafeden vurulduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: “Polis ve asker bu tip silah kullanmıyor. Muhalefet bizim üzerimize atmak için öldürdü.” Berişa ayrıca, muhalefet partisi için “Tunus devrik lideri Zeynel Abidin bin Ali’nin gayrimeşru çocukları” dedi.
Başbakan Sali Berişa kötü ortağa mahkûm
Arnavutluk’ta Sali Berişa liderliğindeki koalisyon hükümeti, iki partiden oluşuyor ve 2 yıl önceki seçimlerin hassas terazi gibi dengede sonuçlanması nedeniyle birbirlerine mahkûm. Seçimlerde Berişa’nın Demokrat Partisi, 140 sandalyeli parlamentonun tam yarısı 70 milletvekili kazandı. Ana muhalefet Sosyalist Parti ise, 66 milletvekili aldı. 4 milletvekiline sahip Sosyalist Entegrasyon Hareketi, kilit durumuna geldi. Yeni seçimler yapılmazsa, Sali Berişa, bütün bu yolsuzluk olaylarına rağmen küçük partiye mahkûm. Yolsuzluk kasedi çıkan Başbakan Yardımcısı İlir Meta, görevinden istifa etti ancak koalisyon hükümeti devam ediyor.
Başbakan’ın çocukları da komisyoncu
Arnavut halkı 3’e bölünmüş durumda. Berişa yönetiminin yozlaştığına inananlar, ana muhalefetin rüşvetçi olduğunu savunanlar ve her ikisinin de hırsız olduğuna inananlar diye. Tüm farklı görüşler bir tek ‘rüşvet’ konusunda uzlaşıyor. Muhalefet cephesinde rüşvet denince akla gelen isim ise, Başbakan Berişa’nın kızı Argita ile oğlu Shkelzen. Muhalefet Berişa’nın çocuklarının devletin her ihalesinden komisyon ve rüşvet aldığını savunuyor. İktidar partileri de, aynı zamanda Tiran Belediye Başkanı olması nedeniyle muhalefet liderini ‘yüzde 20’ diye suçluyor.
Tiran ölü şehir
Nüfusu 1.5 milyon olan Tiran dün ölü şehirdi adeta. Şehrin en hareketli mahallesi olan “Blok” (Komünist rejimi döneminde yöneticilerin semtiydi) mahallesindeki alışveriş merkezlerinde, kafeler boşalmıştı. Halk çatışmaların yeniden başlamasından korkuyor.
‘Mahkemeyi ayarladım, baraj ihalesi senindir’
Arnavutluk’ta en çok izlenen televizyonlardan Top TV’de yayınlanan Başbakan Yardımcısı İlir Meta ile aynı partiden Ekonomi Bakanı Drigan Prifti arasında geçen görüşme kaydı geçen yıl 1 Mart’ta çekilmiş. Enerji Bakanı, kendi odasında masa saatinin içine kamera, kol saatine de mikrofon yerleştirerek gizli çekimleri gerçekleştirdi. Bakan Prifti’nin başı sıkışınca kullanmak için bizzat gizli kameraya aldığı ülkeyi karıştıran görüntülerde şu diyalog yaşanıyor:
Prifti: Barajların ihaleleriyle ne olacak?
Meta: Daha önceki ihaleleri iptal edin. İhale “Gimi” şirketine verilecek.
Prifti: Ama onlar mahkemelik..
Meta: Sorun değil. Yüksek Mahkeme Başkanı ile görüştüm. Zaten kızını da bizim yurtdışındaki büyükelçiliklerinden birine atadım. Mesele halledilecek.
Ardından Başbakan Yardımcısı İlir Meta, cep telefonundan birini arayarak “İhale sizin. Al Prifti ile konuş” diyor. Prifti de “Mahkemede sorun yok. Siz başvuruda bulunun” diye konuşuyor.
Görüntülerde, Meta’nın ayrıca “yüzde 7” ve “700” dediği duyuluyor. Sosyalist Parti taraftarlarına göre burada kastedilen yüzde 7 Meta’nın alacağı komisyon miktarı, 700 ise toplam 700 bin Euro anlamına geliyor.
Prifti, Meta ile kavga edip geçen yıl istifa etmişti. Meta ise görüntülerin yayınlanmasından sonra üç gün dayandı ve Berişa’ya istifasını sundu.
Kültür Bakanı da gazeteciyi taciz etmişti
Gizli kameralarla çekilmiş video görüntüleri Arnavutluk’ta ilk değil. Bir süre önce kendine bakanlıkta iş arama süsü veren bir kadın gazeteci Turizm ve Kültür Bakanı Ylli Pango’nun cinsel tacizine uğramıştı. Bakan, gizli kamerası olduğundan habersiz evine gelen gazeteciye “Soyun bakalım vücudun güzelse seni yarışmalara sokar ünlü yaparım” demişti. Görüntülerin yayınlanmasıyla Başbakan Berişa, Turizm ve Kültür Bakanı’nı görevden almıştı.
