Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, dizilerin alkollü içki tüketiminde özendirici olduğunu söyleyerek, "Sırf alkollü içki üzerine kurulu diziler var ve ben bu dizilerde başrollerde oynayanların sanat yaptıklarını değil, o içki reklamlarından ayrıca ücret aldıklarını düşünüyorum" dedi. Arınç'ın açıklamasının ardından RTÜK, bir televizyon kanalında program esnasında ekran bandı olarak yayınlanan "Bira yaz, 3131’e gönder, biranın dolduruş sesi cebine gelsin" mesajını sakıncalı bulup, kanala uyarı cezası verdi.
TRT Türk'te canlı yayına katılan Arınç, yeni alkol düzenlemesiyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Meclis'teki alkol satışına ilişkin düzenlemeleri içeren çalışmaya yönelik değerlendirilmesi sorulan Arınç, bunu makul gördüğünü bildirdi. Bunun yeni bir itilaf konusu olmadığını, 2-3 sene evvel de böyle bir tartışma konusunun yaşandığını hatırlattı.
'Alkol konusunda söyleyebileceğimiz tek şey, dini kaygılar dışarıda kalmak şartıyla, o ayrı bir konu, herkesin kendi inancında alkole bakışı bellidir, alkolle ilişkisi bellidir. Ben buna sadece saygı duyarım ve kendi özel hayatıma da bunu uygularım. Ama herkes için böyle bir kaygıyı ortaya koymak, bunu bir yasa haline getirmek laik bir devlette mümkün değil. Bizim yaptığımız şey, anayasanın gençliğin ve ailenin korunması ile ilgili hükümlerini hayata geçirmek. Türkiye'de maalesef alkolle tanışma yaşı ilkokul yaşlarına kadar indi. Sigara daha da azaldı. Uyuşturucu vesairede de ciddi artışlar var. Bunlara etken olan pek çok sebep de var.
Dizilerin alkolü özendirdiğine yönelik söylemlere karşı 'beğenmeyen kanalı değiştirsin' yönünde düşüncelerin olduğunun da hatırlatılması üzerine Arınç, 'Dünyadaki benim de en çok beğendiğim alet, en gelişmiş teknolojik icat kumandadır. Kumanda olmasa ne olurdu halimiz düşünüyorum. İki de bir git televizyona başka bir kanal bul, bunu bulana teşekkür etmemiz lazım' diye konuştu.
Arınç, şöyle devam etti:
'Toplumda öyle güzel insanlar da biliyorum ki televizyonlu odadan televizyonsuz odaya geçişi hicret kabul ederler. O da ayrı bir düşünce. Ama kumanda denilen bir şey var, güzel de insan denilen, nefis denilen bir şey var. İnsanın ilgisini çekmek var. İnsan sadece kemikten yaratılmış bir mamul değil ki. Bizim inancımız, düşüncemiz, şehvetimiz, ilgimiz var, çocuklarımız var. Bir insan çocukları ile oturup seyredecek dizi bulamıyorsa çocuğunu uyutmayı tercih ediyorsa veya başka bir odaya kaçmak zorunda kalıyorsa bunlar yanlış şeyler. Ama sırf alkollü içki üzerine kurulu diziler var ve ben bu dizilerde başrollerde oynayanların sanat yaptıklarını değil, o içki reklamlarından ayrıca ücret aldıklarını düşünüyorum.'
'Bira sesi' reklamına RTÜK'ten ceza
RTÜK, bir TV kanalında yayınlanan program esnasında, ekran bandında yazılı olarak geçen “Bira yaz, 3131’e gönder, biranın dolduruş sesi cebine gelsin” mesajını sakıncalı bulup, kanala uyarı cezası verdi.
Ancak ilgili kanalın karara itiraz etmesi üzerine İdare mahkemesi, 'sessiz bir şekilde ve yazılı olarak ekrana getirildi' ve 'yazının doğrudan alkol tüketimini sağlamak veya arttırmak amacını taşımadığı, anılan yayını izleyenlerin kısa mesaj atmaları durumunda cep telefonuna gelen sesin ise alkol ürününe ilişkin bir reklam olarak kabul edilmeyeceği' gerekçesiyle ‘uyarı’ cezasını kaldırdı.
İdare mahkemesinin vermiş olduğu karara RTÜK Danıştay'a temyiz başvurusunda bulundu.
Danıştay, 13’üncü Dairesi kitle iletişim araçlarının gücünün, aynı mesajı farklı bireylere, çok sayıda ve farklı mesajlarla iletilebilmesi yetisinden kaynaklandığını savunarak, ekran bandından akan yazı ile 'alkollü ürün reklamı yapıldığı' gerekçesiyle, kanala uygulanan cezaya oybirliği ile onayladı. Danıştay’ın bu kararı 19 Nisan 2013 tarihinde Üst Kurul’a da iletildi. Danıştay’ın gerekçeli kararı kısaca şöyle:
'…Dava konusu yayının sesli bir yayın olmadığı konusunda kuşkuya yer olmamakla birlikte, söz konusu yayınla alkol ürününün (biranın) satışının yapılması veya arttırılması yönünde, kitle iletişim aracı olan televizyonda yer alan yazıyı izleyen kişiler üzerinde bir etki oluşturacağından, seyirciye bu yönde mesaj verilerek, alkollü ürün reklamının yapılmasının amaçlandığı sonucuna ulaşılmaktadır…'
