Kültür ve Turizm Bakanlığı, Danıştay 6. Daire’nin, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin yapımının da hukuksuz olduğunu ortaya koyan iki ayrı kararına rağmen, Atatürk Orman Çiftliği arazisinde yeni yapılaşmanın önünü açan bir ilke kararı aldı. Bakanlık, yargı kararını uygulamak bir yana, yeni ilke kararında, “resmi kurum yapılarının” arazide yapılabileceğini belirtti. Böylece iptal edilen “kamu hizmet yapıları” ifadesinin yerine “resmi kurum yapıları” ifadesi kullanılarak yargı kararı etkisiz kılınmaya çalışıldı.
AOÇ arazisindeki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi inşaatı, 2014’te alınan bir ilke kararıyla yasallaştırılmaya çalışılmıştı. Bu ilke kararında, “koruma amaçlı imar planı uygulanmadan arazide kamu hizmet yapıları yapılabileceği” ifadeleri yer almıştı. Bu karara karşı açılan çok sayıda davadan ikisi geçtiğimiz aylarda Danıştay 6. Daire tarafından karara bağlanmıştı.
Daire, hem Mimarlar Odası Ankara Şubesi hem de avukat Figen Albuga Çalıkuşu tarafından açılan davalarda, ilke kararındaki önemli ifadeler için iptal kararı verdi. Cumhurbaşkanlığı’nın da taraf olduğu bu davalarda verilen kararlar, Külliye’nin yasallığını yeniden tartışmaya açtı. Hem Mimarlar Odası hem de Çalıkuşu, yaptıkları açıklamalarda, ilke kararına yönelik iptallerin en azından bundan sonraki yapılaşmanın durdurulması açısından büyük öneme sahip olduğuna işaret etti.
Karar uygulanmadı, yeni karar alındı
Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı, kararı uygulamak yerine, yeni bir ilke kararı aldı. Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan ilke kararında, iptal edilen “kamu hizmet yapıları” ifadesi yerine “resmi kurum yapıları” ifadesi kullanıldı.
Çalıkuşu: Kanuna karşı hile
Avukat Çalıkuşu, kararı şöyle değerlendirdi:
“Cumhurbaşkanlığı Külliyesi hakkında Danıştay 6. Dairesi açtığım dava üzerine 21.10.2020 tarihinde 2020/8232 esas, 2020/9848 karar sayılı bir karar verdi. Bu kararında Danıştay dairesi, Danıştay İdari Dava Daireler Kurulu’nun verdiği karara uygun olarak, Külliye’nin inşaatının görünüşte yasal dayanağını oluşturmak üzere yapılan Kültür Bakanlığına ait 271 sayılı ilke kararının yasal olmayan eklemelerini iptal etti. Bu karara göre Külliye binasının yasal olmadığı saptandı. Çünkü tarihi ve doğal sit alanlarına bina ya da herhangi bir fiziki müdahalede bulunulması yasaktır Bu yasak 2863 sayılı yasa ile düzenlenmiştir. İlke kararı yasaya aykırı olamaz. Ne yazık ki 30 Mart 2021 tarihinde yayınlanan 3149 sayılı Resmi Gazetede yeni 11 Mart 2021 tarih ve 1700 sayılı bir ilke kararı alındığını gördüm. Bu ilke kararının açtığım dava üzerine alındığı karar metninde de yazılıdır. 1700 sayılı bu ilke kararı ile bir kez daha kanuna ve Danıştay 6. Dairenin açtığım davada verdiği karara karşı hile yapılmak istenmektedir.
“Dava açacağım”
Hukuka aykırı bu ilke kararı ile Külliye binasına, sözde yasal bir kılıf sağlamak telaşı ve gayreti altında, tarihi sit ve doğal sit alanlarına inşaat yapılmasının önü açılmak isteniyor. Buna göre koruma bölge kurulu uygun gördüğü takdirde tarihi ve doğal sit alanlarına resmi kurum binası yapılabilecek. Elbette bu anlamda asıl hedef Atatürk Orman Çiftliğidir. Ancak her ne surette olursa olsun tarihi sit alanında bir yapılaşmaya hem ilgili yasa hem de açtığım davada verilen Danıştay Kararı engeldir. Burada hem kanunu hem Danıştay Daire ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararını dolanmak ve hile yapmak yerine, devletin en tepesindeki kurum Cumhurbaşkanlığının Anayasa gereği yasa ve mahkeme kararlarına bağlılık mecburiyetini yerine getirmesi hukuk devleti olmanın bir gereğidir. Açtığım davanın ve bu ülkeni bir bireyi olarak Atatürk’ün bize, hepimize bıraktığı mirasın takipçisi olmaya devam edeceğim. Bu kanuna karşı hile olan bu yeni ilke kararının iptali için derhal Danıştay’a dava açıyorum.”
