CHP’den sonra AKP’nin de adaylarını açıklamasıyla, Ankara’da aslında Melih Gökçek’in koltuğunu Mustafa Tuna’ya devretmesinin ardından başlayan yerel seçim yarışı, görünür biçimde başladı. Muhalefet, AKP’nin kurulduğu günden bu yana ilk kez Ankara’da kazanacağı konusunda umutlu. Muhalefetin bu umudunun yaşama geçmesi ise İYİ Parti’nin MHP’den ve AKP’den kopartabileceği sağ oyların oranının yükselmesine ve HDP’nin de destek vermesine bağlı.
Ankara’da, Gökçek’in Refah Partisi’nden belediye başkanı seçildiği 1994’ten bu yana en soluk soluğa yarış eski MHP’li Mansur Yavaş’ın CHP’den büyükşehir belediye başkan adayı olduğu 2014’te yaşandı. MHP’nin AKP’ye “tam destek” vermediği o seçimde, Yavaş’ın karşısına görece iddiasız bir adayla çıkması, başkentte sağ oyların bölünmesine yol açtı. Yarışın sabahın ilk saatlerine kadar sürdüğü seçimde, Gökçek, yüzde 44,9’la seçimi kazandı. Daha erken saatlerde yarışı kazandığını açıklayan Yavaş ise yüzde 43,8 oy aldı.
Şaibe iddialarına yol açan seçimde, MHP, yüzde 7,8’de kaldı. MHP’nin olağan Ankara performasının altındaki bu oran, ülkücü oyların önemli bir bölümünün Yavaş’a kaydığı değerlendirmelerine yol açtı.
İlk kez geride kaldı
Bu yorumun doğruluğu 7 Haziran 2015 genel seçiminde test edildi. AKP, yüzde 41,2 ile açık ara ile birinci parti oldu. CHP ise yüzde 29,4’te kalabildi. MHP’nin oy oranı ise yüzde 18’e kadar yükseldi.
Bu tablo, MHP’nin hem AKP’den oy aldığını, hem de CHP’ye Yavaş için giden oyları geri topladığını gösterdi.
1 Kasım 2015’teki yenileme seçiminde bu kez AKP, MHP’den oy kopardı. AKP’nin oyu yüzde 48,8’e kadar çıkarken, CHP 30,8 MHP yüzde 14,2 oy aldı.
AKP ve MHP’nin başkentteki toplam oyu, yüzde 62’lere kadar çıkıyordu. Ancak Cumhurbaşkanlığı Seçim Sistemi’nin oylandığı referandumda, iki parti, muhalefet bloğunun gerisine düştü. AKP ve MHP’nin “evet” oyları yüzde 48,8, CHP, HDP, SP ve Akşener’in desteklediği “hayır” oyları ise yüzde 51,2 oldu. Başkentte, CHP’nin sadece Yenimahalle ve Çankaya’da belediyelere sahip olmasına karşılık, referandumda Mamak ve Etimesgut da “hayır” dedi.
24 Haziran’da kılpayı
24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise Cumhur ittifakının adayı olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 51,5 oranında oy aldı. CHP’nin adayı Muharrem İnce yüzde 36,2 ile CHP oylarını yükseltti. İYİ Parti adayı Meral Akşener ise yüzde 9,4’te kaldı. HDP’nin adayı Selahattin Demirtaş’ın oyları yüzde 2 olarak gerçekleşti.
Aynı tarihte yapılan genel seçimde Cumhur ittifakının oyları yüzde 53’e çıktı. AKP’nin oyları yüzde 39,2, MHP’nin oyları yüzde 13 oldu. İki partinin 2015 rakamlarına ulaşamadığı ancak referandumdaki oy oranını yükselttiği görüldü.
Millet ittifakı ise yüzde 40,2’de kaldı. Bu oranın yüzde 26,1’i CHP’den, yüzde 12,2’si İYİ Parti’den geldi. SP ve DP’nin oylarıyla birlikte oran Yavaş’ın 2015 oranını bile yakalayamadı. HDP ise yüzde 6,7 gibi yüksek bir oy aldı.
HDP’nin rolü
Mansur Yavaş, yerel seçimde yeniden CHP’nin adayı. Bu kez İYİ Parti’nin de desteği var. 24 Haziran, iki partinin SP desteğiyle yüzde 40’ı aşabileceğini gösteriyor.
Ancak Ankara’da görülen bir diğer tablo CHP ve MHP arasındaki oy geçişkenliği. Referandumdan önce MHP’ye giden oyların bir bölümünün, AKP’ye verdiği destek sonrası önce CHP’ye sonra İYİ Parti’ye kaydığı görülüyor. Buna karşılık 2015 rakamları gözönüne alındığında 5-6 puan yüzer gezer oy olduğu anlaşılıyor. Ankara’daki seçimin bir anahtarı bu yüzer gezer oyları alabilmek. Diğer anahtar ise Mansur Yavaş’ın görüşmemeyi tercih ettiği HDP’nin seçmeninin tutumu.
CHP’nin kamuoyu önünde olmasa da HDP ile temasta olduğu belirtiliyor. Ankara’da yüzde 4 ila 7 arasında oyu bulunan HDP’nin Yavaş ismine mesafeli olduğu biliniyor.
Yüzer gezer sağ oylar ile HDP’nin oyunun CHP-İYİ Parti adayı Yavaş da birleşmesi durumunda, Ankara’da yerel yönetimin değişmesi olası.
AKP sıkı hazırlanıyor
Ancak AKP ve MHP ittifakı da bu tablonun farkında ve seçime sıkı hazırlanıyor. Mehmet Özhaseki’nin adaylığı başta yadırgandı. Ancak Özhaseki’nin çalışmalarına aylar öncesinden başladığı, esnaf odaları, şoförler, STK’larla ardı ardına toplantılar yaptığı belirtiliyor. Gökçek’in koltuğuna getirilen Mustafa Tuna ise hiçbir yerden aday gösterilmedi. Tuna’nın bürokratik yönetim biçiminin bu durumda etkili olduğu, Özhaseki’nin Gökçek’in boşluğunu doldurabileceğinin değerlendirildiği kaydediliyor.
AKP, bununla birlikte Çankaya ve Yenimahalle’de başarı istiyor, diğer ilçelerden yüksek oy gelmesiyle büyükşehiri de kazanabileceğini düşünüyor. Veysel Tiryaki’nin Altındağ’dan Yenimahalle’ye kaldırılması bu yönde bir tercih. CHP’nin adayı Fethi Yaşar ise ilçede çok seviliyor ve son kez başkanlık yapacağını söylüyor.
Çankaya’da ise AKP, CHP’nin neredeyse dörtte biri kadar oy alıyor ve Erdoğan’ın kendisi bile bu ilçede CHP ile başa baş bir yarış yürütemedi. Yenimahalle ve Çankaya’nın CHP’de kalması yüksek bir ihtimal.
AKP, kazanmasına kesin gözüyle bakılan Keçiören’de ise bir dönem Gökçek’in rakipleri arasında sayılan ve AKP’den büyükşehir başkan adayı olamayınca kopan Turgut Altınok’a yöneldi. Altınok’tan oy patlaması yapması ve büyükşehir seçimi için de katkı sunması bekleniyor.
CHP ve İYİ Parti ise MHP adayının yarışacağı Etimesgut ve Mamak’ta sürpriz yapmak istiyor. İki merkez ilçenin tutumu, büyükşehir seçimini de etkileyecek.
