Anayasa Mahkemesi AKP’nin 2009 yılına ilişkin mali denetiminde, parti yöneticilerinin çocuklarının uçak biletlerini de, personelin kartvizit giderlerini de parti harcaması saymadı. “Bayram çikolatası için partiye alındı” denilen çikolataların ise bakan danışmanlarına gönderilmesi nedeniyle parti giderinden sayılmadı.
Hürriyet gazetesinin internet sitesinde yer alan habere göre, Anayasa Mahkemesi, AKP’nin 2009 yılı gelir ve harcamalarını içeren mali denetimini tamamladı. Denetim raporu bugünkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Mahkeme, partinin bazı harcamalarını Siyasi Partiler Kanunu’na aykırı bularak, o harcamalar tutarındaki parti mal varlığının Hazine’ye irad kaydedilmesine karar verdi.
Mahkeme, AKP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Tanrıverdi’nin oğlu Furkan Tanrıverdi’nin 342 liralık uçak biletini ve de istişare toplantısına anne babalarıyla gelen çocukların 1.700 liralık uçak biletini parti giderinden saymadı.
AKP, uçak biletine ilişkin olarak “Furkan Tanrıverdi’nin Genel Merkez Gençlik Kollarında Yerel Yönetimler Başkanlığı’nda komisyon üyesi olarak görevli olduğunu, parti faaliyeti için de söz konusu seyahati yaptığı” açıklamasında bulundu. Ancak Mahkeme, gerçekleştirilen hizmetin ne olduğu ve partinin hangi amacına hizmet ettiği ortaya konulmadığı gibi Furkan Tanrıverdi’nin partide resmi görevi olduğuna dair herhangi bir belge sunulamadığına dikkat çekti. Denetim raporunda “Bu nedenle, söz konusu giderin parti adına yapılmış bir gider olarak kabul edilmesi mümkün değildir. 342 TL’nin Hazineye irad kaydedilmesi gerekir” denildi.
‘Çocuklar kişisel harcama’
Denetimde, Kasım 2009’da yapılan Parti İstişare Toplantısı’na aileleriyle gelen Parti Merkez Karar Yürütme Kurulu üyelerinin çocukları için yapılan 1678 liralık uçak bileti harcaması da parti gideri kabul edilmedi. AKP savunmasında, yılda iki kere yapılan bu toplantılara üyelerin aileleriyle birlikte davet edildikleri vurgulanmasına karşın Mahkeme kararını şöyle verdi:
“Yalnızca parti tüzel kişiliği adına olan giderler parti bütçesinden karşılanabilmektedir. Ancak, yukarıda belirtilen giderler tamamıyla şahsi nitelikteki harcamalardır. Zira, siyasal partilerin kendi tüzel kişilikleri dışında Merkez Karar Yürütme Kurulu üyelerinin çocuklarının yapılacak herhangi bir toplantı için gerçekleştireceği tüm harcamalar tamamıyla kendilerini ilgilendirmekte olup parti ya da siyasal faaliyetle ilgileri bulunmadığından bu harcamalar özel gider olarak kabul edilmektedirler” denildi.
‘Kartvizit bedelini parti ödeyemez’
Mahkeme, personel için bastırılan kartvizitlere ödenen 2 bin 230 liralık harcamayı da “Siyasi Partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz” kanun hükmüne aykırı buldu. Denetim raporunda, “Kişilerin kendilerini tanıtıcı kartvizit bedelleri özel giderler olup harcama belgeleri üzerinden bu kartvizitlerin parti ile ilgisi kurulamamıştır. Bu ve benzeri giderler, parti tarafından karşılanacak yönetim gideri olmadığı gibi siyasi faaliyetin icrası nedeniyle yapılan harcamalardan da değildir. Zira kartvizitler, kişilere özgü tanıtım yapmakta yani şahsi ihtiyaç niteliğini haiz olmaktadır” denilerek, 2 bin 230 liranın Hazine’ye irad kaydedilmesine karar verildi.
‘Çikolata partiye değil bakan danışmanlarına’
Mahkeme’nin itiraz ettiği bir başka gider ise 739 liralık çikolata harcaması oldu. Bakan Danışmanları Değerlendirme Toplantısında, bakan danışmanları ve görevlilerine Kurban Bayramı hediyesi olarak neden parti bütçesinden çikolata alındığı soruldu. AKP’nin yanıtı rapora şöyle yansıdı:
“Parti yetkilileri göndermiş oldukları açıklamada, ‘bu maddede sorulan 739,40 TL tutarındaki çikolata bedeli, Halkla İlişkiler Başkanlığımızın Genel Merkezde düzenlemiş olduğu Kurban bayramı bayramlaşma töreninde kullanılması nedeni ile parti bütçesinden ödenmiştir’ dediler. Parti yetkilileri açıklamalarında çikolataların her ne kadar Parti Genel Merkezinde düzenlenen Kurban Bayramı bayramlaşma töreninde kullanılması nedeni ile parti bütçesinden ödendiğini ifade etmiş olsalar da yukarıda da belirtildiği üzere söz konusu çikolata bayramlaşma törenlerinde geleneksel olarak gelen misafir ve ziyaretçilere sunulan ikramlık çikolatalar değil, bakan danışmanlarına verilmek üzere alınmış olan hediyelik paketli çikolatalardır. Nitekim, bu husus parti yetkililerince onaylı olan ve 20.11.2009 tarihli ve 2701 numaralı Mahsup Fişine ekli harcama talep formu ile de sabittir.”
‘Hediye siyasi faaliyet değil’
Mahkeme, yalnızca parti tüzel kişiliği adına olan giderlerin parti bütçesinden karşılanabileceğini bir kez daha anımsatarak, “Bir değerlendirme toplantısında, siyasi partilerin, bu nevi bir hediye takdiminde bulunması siyasal faaliyet olarak kabul edilemez” Dolayısıyla, anılan giderler, parti tarafından karşılanacak yönetim gideri değildir. 739,40 TL’nin Hazine’ye irad kaydedilmesi gerekir” dedi.
Gazeteci bileti tartışma yarattı
Mahkeme, parti yetkililerinden, parti ile doğrudan ilgisi bulunmayan gazeteci, yazar, misafir, eğitimci ve diğer kişilere ait 3.3 bin liralık uçak biletinin neden parti bütçesinden ödendiğini de sordu. Yetkililer, bunun parti faaliyetlerinin tanıtımı ile eğitim faaliyetleri için yapıldığını bildirdi. Ancak 15 üyenin 6’sı bu giderlerin doğrudan parti faaliyeti ile ilişkilendirilemeyeceği gerekçesiyle harcamalara karşı çıktı. 9 üyenin oluru ile bu harcamalar siyasi parti faaliyet giderleri arasında kabul edildi.
AKP’nin 2009 bütçesi
AKP’nin 2009 yılında 95 milyon 500 bin liralık gelirinin, 88 milyon 500 bin lirasını Hazine yardımı oluşturdu. 1,9 milyonu satış gelirleri; 4 milyonunu mal varlığı gelirleri, 840 bin lirasını bağış ve yardımlar ile 97 bin lirasını sair gelirler oluşturdu.
Parti Genel Merkezinin 2009 yılı giderleri ise 74.4 milyon lira oldu. Bunun 6 milyonu personel; 108 bin lirası kira; 887.3 bin lirası haberleşme; 139 bin lirası kağıt ve kırtasiye; 2 milyon 300 bini ısıtma, aydınlatma ve teşkilat; 145 bin lirası temsil ağırlama; 20 milyon 300 bini teşkilatlara yapılan yardımlar; 449 bini seyahat; 527 bini taşıma ve vasıta; 7 milyonu basın yayın ve tanıtım; 262 bini vergi, noter, sigorta ve mahkeme masraflar; 32 milyon 700 bini seçim giderleri oldu.
Mahkeme, partinin gelirlerinin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna vardı.
