Meclis Genel Kurulu’nda Pazartesi gününden itibaren milletvekilleri ellerinde kalem ve kağıtlarla dolaşmaya başlayacak. Her partide hesap üzerine hesap yapılacak. Çünkü anayasa değişikliği oylaması başlıyor.
AKP’nin 18 maddeye düşen teklifini geçirmek için MHP’den gelecek desteğe ihtiyacı var. MHP’den açıkça teklife destek vermeyeceğini açıklayanların dışında tavrı kestirilemeyenler var. Buna bir de AKP içinden çıkabilecek fire olasılığı eklendiğinde MHP’den gelecek her bir oy daha da önem kazanıyor.
AKP’de tablo ve alarm durumu
Didem Özel Tümer’in Al Jazeera’da yer alan haberine göre, anayasa değişikliğinde her bir maddenin ve teklifinin tümünün referanduma sunulabilmesi için gereken oy 330. İki turlu olarak yapılan anayasa oylamalarında ilk turda 330 oya ulaşmak bağlayıcı değil. Ancak ikinci turda zorunlu.
AKP’nin 317 milletvekili var. Halen hastanede tedavisi süren Meclis Başkanı İsmail Kahraman oylamaların ikinci turunda genel kurulu yönetebilirse, AKP’nin 316 milletvekili oy kullanabilecek. Ancak ilk turda Kahraman’ın sağlık nedenleriyle Meclis’e gelebilmesi zor görünüyor. Bu durumda AKP’li bir başka Meclis Başkanvekili’nin, Ahmet Aydın ya da Ayşenur Bahçekapılı’nın, Genel Kurulu yönetmesi halinde AKP’de sayı 315’e düşüyor. AKP kulislerinde Kahraman’ın sağlık sorunları yüzünden ikinci tur oylamaya gelememesi halinde, CHP’li Meclis Başkanvekili Akif Hamzaçebi’nin oturumları yönetebileceği konuşuluyor.
AKP’liler, değişiklik teklifinin altına tüm milletvekillerinin imza attığını hatırlatarak fire olmayacağını söyleseler de büyük çoğunluğun ikinci cümlesi ‘siyasette 24 saat uzun bir süredir’ oluyor. Teklife ilişkin sakıncaların parti içinde dile getirildiği ve bunların dikkate alınarak değişikliklerin yapıldığı belirtiliyor.
Al Jazeera’ye değerlendirme yapan üst düzey bir isim, “Organize bir hareket, bellirli bir gruplaşma beklemiyoruz. Böyle bir hareketin anlamı ihanet ile eşdeğer olur. İçinden geçilen dönemde hiç bir AK Parti’linin bu tür bir davranışa tevessül edeceğini düşünmüyoruz. Belki hâlâ teklif içindeki bazı maddeler konusunda tereddüdü olanlar olabilir. Bunların da sayısı üç – beştir. Eğer tavırlarını göstermek isterlerse ilk turda gösterebilirler” dedi.
Bir başka AKP’li kaynak ise, sadece anayasa değişikliği ve AKP ile bağlı olmaksızın, kimi zaman kritik oylamalarda milletvekillerinin kişisel rahatsızlıklarını oylamalara yansıtmayı tercih edebildiklerini hatırlattı. “Milletvekili partisinde beklentilerine karşılık bulamamış olabilir. Bu durumda rahatsızlığını oyuyla göstermeyi tercih eder” diyen kaynak, AKP’de anayasa değişikliğinde böyle bir durumun olup olamayacağı konusunda ise “Bu kez ülkenin içinden geçtiği süreç çok farklı. Böyle bir durum varsa bile bu oylamaya yansımasını beklemiyoruz” dedi.
Başbakan Binali Yıldırım’ın genel kurul öncesinde milletvekilleriyle dar gruplar halinde buluşmasını “hâlâ rahatsızlığı olan varsa bilelim, bana ulaşabilirsiniz, buradayım” mesajı olarak değerlendiriliyor. Kaynaklar, “Zor bir dönemde yapılacak, kritik oylama öncesinde Başbakan milletvekillerine yapılabilecek her türlü olası müdahalelenin önüne geçmek gerektiğinin bilinciyle bu görüşmeleri yapıyor” dedi.
AKP kulislerinde ayrıca, 2010 yılındaki 27 maddelik anayasa değişikliği oylaması hatırlatılıyor. Bu oylamada, siyasi partilerin uyacakları esasları belirleyen ve parti kapatmayı zorlaştırarak, kapatmayı Meclis iznine bağlayan madde ikinci tur oylamada AKP içinden verilen fire nedeniyle paketten düşmüştü. Madde birinci tur oylamada 337 kabule karşılık 72 ret almıştı. İkinci tur oylamada ise kabul sayısı 327’de kalmış, retler 76’ya ulaşmıştı. O dönemde bu gelişme AKP içinde büyük tartışma yarattı. AKP’de bu örnek hâlâ hafızalardaki yerini koruyor.
MHP’deki bilinmezlik
AKP’nin teklifi olarak sunulan metni birlikte hazırladığı ancak altına imza koymayan MHP’de ise durum belirsiz. AKP milletvekillerinin blok olarak 316 evet oyu vermesi halinde, MHP’nin en az 14, 315 milletvekilinin blok oy vermesi halinde ise 15 oyuna ihtiyacı var. MHP’nin milletvekili sayısı 39.
MHP’den ihraç edilen Ümit Özdağ dışında 5 isim ‘hayır’ oyu vereceğini açıkladı. Nuri Okutan, Yusuf Halaçoğlu, İsmail Ok, Kadir Koçdemir ve Atila Kaya hayırcı isimler. Daha önce muhaliflerle hareket eden Seyfettin Yılmaz’ın ise parti yöneticileriyle görüştüğü ve hayırdan döndüğü iddia ediliyor. Kesinlik kazanan hayırcılar düşüldüğünde MHP’nin 33 oyu kalıyor. Ancak bunlar arasında başka ‘hayırcı’ olup olmadığı bilinmiyor. MHP tabanında anayasa değişikliği teklifinin destek bulmadığı, bazı milletvekillerinin bunu dikkate alarak hayır oyu verebileceği ihtimali değerlendiriliyor.
