AKP’nin, TBMM Başkanlığına sunduğu Yüksek Seçim Kurulu Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Teklifi’nde sandık kurulu başkanlığı ile sandık başında görev yapan müşahitlere ilişkin önemli kısıtlamaları öngören hükümler yer aldı. Teklifin ‘Değişiklik Yapılan ve Yürürlükten Kaldırılan Hükümler ile Atıflar’ başlıklı düzenlemenin 22. maddesiyle ilçe sandık kurulu başkanlarının seçimi yeniden düzenlendi. Buna göre, siyasi partilerin temsilcilerden birinin kura ile belirlendiği sandık kurulu başkanları uygulamasına son verildi. Kamu görevlisi artık sandık kurulu başkanı olacak.
CHP’nin YSK’daki Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, T24’e, “O ilçede seçime girecek siyasi partiler her sandık için bir başkan adayı belirliyorlardı. Bu liste ilçe seçim kurulana veriliyordu. İlçe seçim kurulu da bir liste belirliyordu; kamu görevlileri arasından. Her sandık için bu adaylar torbaya atılıyordu bu torbadan kim çıkarsa o sandık kurulu başkanı oluyordu. Bunların hepsi kaldırıldı. Ne getirildi, ilçe seçim kurulu tek başına sadece kamu görevlileri arasından sandık kurulu başkanını belirleyecek” dedi. HDP’nin YSK Temsilcisi Mehmet Tiryaki de T24’e,”Tarihte ilk kez sandık kurulları başkanlığı için liste verdik bunu engellemek için bütün siyasi partilerin sandık kurulu başkanlığı için isim vermesi, kuraya katılması uygulamasına son verdiler” dedi.
AKP’nin 14 maddelik teklifinde, e seçimlerde sandık başlarında görev yapan müşahit sayısına sınırlama getiriliyor. Siyasi partiler bundan sonra sandık sayısının iki katı kadar müşahit bildirebilecek. Müşahit kartları ilçe seçim kurulu başkanlıkları tarafından kontrol edilip mühürlenecek
CHP’nin YSK Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu’nun değerlendirmeleri şöyle:
“Teşkilat yayasıyla ilgili bir kanun teklif i içerisine hiç umulmadık bir biçimde seçim anını etkileyecek iki tane hüküm koymuşlar. Bir tanesi sandık kurulu başkanlarıyla ilgili mevcut uygulamayı kaldırdılar. Mevcut uygulama neydi; o ilçede seçime girecek siyasi partiler her sandık için bir başkan adayı belirliyorlardı. Bu liste ilçe seçim kuruluna veriliyordu. İlçe seçim kurulu da bir liste belirliyordu; kamu görevlileri arasından. Her sandık için bu adaylar torbaya atılıyordu bu torbadan kim çıkarsa o sandık kurulu başkanı oluyordu. Sandık kurulu başkanı olmak için tek kriter ‘iyi ün sahibi’ olmaktı. Bunların hepsi kaldırıldı. Ne getirildi, ilçe seçim kurulu tek başına sadece kamu görevlileri arasından sandık kurulu başkanını belirleyecek. Siyasi partilerin sandık başı işlemleri, seçimi denetleme haklarını kısıtladılar. Çünkü o kurada, benim CHP’li adayım çıkmıyordu; MHP’li çıkıyordu, HDP’li çıkıyordu. O da benim için bir güvenceydi çünkü bir siyasi parti üyesi başkan sandığın başında oturuyordu. Şimdi artık hiçbir sandık kurulu başkanı siyasi partili olamayacak. Sadece kamu görevlisi olacak. İyi ün sahibi olmak kriterleri de kaldırıldı. Tek kriter kamu görevlisi olmak.
HDP: Tarihte ilk kez sandık kurulları başkanlığı için liste verdik bunu engellemek için yaptılar
HDP’nin YSK Temsilcisi Mehmet Tiryaki: Sorun şu, bunun arkasına 298 sayısı Seçimlerin Temel Hükümleri ve seçmen kütükleri hakkındaki kanun var. Orada bazı değişiklikler var. Bir tanesi doğrudan bizim partimizi hedef alan bir düzenleme. Bir sandık kurulları oluşuyor, orda sandık kurulu üyeleri var bir de başkanı var. 6 üyeden 5 tanesini seçimlerde en çok oy almış partiler bildiriyor. Sandık kurulu başkanını da ilçe seçim kurulunda temsil edilen en çok oyu almış 4 parti bildiriyor. Seçim kurulu müdürü bir liste hazırlıyor, 5’i arasından kura ile belirleniyor. Bu uygulama 50-60 yıldır böyle. Biz ilk kez 7 Haziranda parti olarak seçime girdik, bu seçimlerde en çok oyu alan dört parti arasına girdik. İlçe seçim kurullarında temsil edilmeye başladık bu yüzden referandumda sandık kurulu listesi verdik. Sandık kurulu başkanı vermemize tahammül edemiyorlar. Her siyasi parti isim veriyor ve kura çekiliyor.
Tarihte ilk kez sandık kurulları başkanlığı için liste verdik bunu engellemek için bütün siyasi partilerin sandık kurulu başkanlığı için isim vermesi, kuraya katılması uygulamasına son verdiler.
“Müşahit uygulaması da zorlaştırıldı”
“Müşahit uygulaması da zorlaştırıldı. Sivil toplum için, siyasi partiler için en önemli olan uygulama da zorlaştırıldı. Bunu da kontrol altına almak istiyorlar. Bu ülkede seçime ilişkin güven zedelenmesi yaşanıyor. Seçim kurulları tarihinde olmadığı kadar güven sorunu yaşıyor. Böyle bir dönemde siz siyasi partilerin denetimine açık olan pek çok şeyden vazgeçip yönetimin kontrolü altına almaya çalışırsanız, ne kadar adil uygulanırsa uygulansın seçimlere kuşku ile bakılacak.”
