Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun "Gelin, 506 fezlekenin tamamını Meclis gündemine getirelim" teklifini muhalefetin kabul etmesinin ardından AKP kurmayları, TBMM'deki muhalefet partileriyle dokunulmazlıkların kaldırılması için temasa geçti.
AKP’nin CHP, MHP ve HDP’ye sunduğu Anayasa değişikliği teklifi şöyle:
“Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte, Başbakanlık tarafından TBMM Başkanlığı’na havale edilen ve esas numarası alan Yasama dokunulmazlığı tezkereleri ile Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu karma komisyonda bulunan ekli listede adı ve soyadı belirtilen milletvekillerine ait yasama dokunulmazlığı dosyalarına ilişkin olarak milletvekilleri hakkında 7/11 192 tarihli ve 2709 sayılı kanunun 83. Maddesinin ikinci fıkrasındaki birinci cümle uygulanmaz.
Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren TBMM Başkanlığı ve Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu karma komisyon başkanlığında bulunan yasama dokunulmazlığı teskereleri ve ekli dosyalar 15 gün içinde ilgili yargı mercilerine gönderilmek üzere Başbakanlığa iade edilir”
Bu teklifle birlikte süreç nasıl değişecek?
Anayasa değişiklik teklifinin Genel Kurul’da kabul edilmesi durumunda fezlekelerde prosedür değişecek. Fezlekelerin, Anayasa ve Adalet Karma Komisyonları’nda ve daha sonra Genel Kurul görüşmeleri yapılmayacak. Fezlekeler "15 gün içinde ilgili yargı mercilerine gönderilemek üzere Başbakanlığa iade edilmesiyle" Meclis'in dokunulmazlık konusunda işlevi kalmayacağı bildirildi.
Dokunulmazlık görüşmelerinde fikir ayrılıkları
AKP, geçici bir maddeyle Anayasa'nın 83. Maddesi'nin 2. fıkrasındaki "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz" hükmü uygulanmasını bir süreliğine engellemek istiyor. CHP'li Levent Gök "Milletvekillerinin herkes gibi yargı önünde hesap vermesini savunuyoruz. Anayasanın 83’üncü maddesinde değişiklik yapılmasından yanayız" derken HDP'li Sırrı Süreyya Önder ise "Geçici, bir defaya mahsus değil, kürsü dokunulmazlığının dışında her türlü dokunulmazlığın bütün milletvekilleri için geçerli olmamasından yanayız" dedi. MHP'li Oktay Vural "506 fezleke olmakla birlikte, özellikle terörle ilişkili olanlarla ilgili ortak bir siyasi irade oluşturup kamuoyu vicdanına sığacak adımları atmaya davet ediyoruz. Kalıcı bir şekilde bu meseleyi çözmek istiyoruz" ifadelerini kullandı.
Yürürlükteki ‘Yasama
dokunulmazlığı’ maddesi
Madde 83 - Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık Divanının teklifi üzerine Meclisce başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar.
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz.
Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14’üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam, durumu hemen ve doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez.
Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclisin yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır. TBMM’deki siyasî parti gruplarınca, yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz ve karar alınamaz.
AKP, Meclis'teki diğer üç parti ile görüştü
AKP, ilk görüşmeyi, CHP ile yaptı. AKP Grup Başkanvekili Naci Bostancı, CHP'li mevkidaşı Levent Gök ile saat 14.30'da görüşmeye başladı. Görüşme, 14:55 sularında sona erdi.
Naci Bostancı ile MHP'li Oktay Vural saat 15.00'te görüştü. Görüşme 20 dakika sürdü. Naci Bostancı, son olarak 15:30'da HDP'li Sırrı Süreyya Önder ile görüştü.
AKP'nin teklifi: Geçici madde
AKP'nin teklifi, anayasaya geçici madde eklenmesini öngörüyor. Buna göre, kanun yürürlüğe girdiği tarihte Başbakanlık tarafından TBMM Başkanlığına havale edilen ve esas numarası olan yasama dokunulmazlığı tezkereleri ile Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyonda bulunan milletvekillerine ait yasama dokunulmazlığı dosyalarına dair, ilgili milletvekilleri hakkında Anayasa'nın 83. Maddesi'nin 2. fıkrasındaki "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz" hükmü uygulanmayacak. Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren TBMM Başkanlığı ve Karma Komisyon Başkanlığında bulunan yasama dokunulmazlığı tezkereleri ve eki dosyalar 15 gün içinde ilgili yargı mercilerine gönderilmek üzere Başbakanlığa iade edilecek.
HDP : Kürsü dışında dokunulmazlıklar kalksın
Görüşmede, AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, dokunulmazlıklara ilişkin anayasa değişikliği tekliflerini Meclis'te HDP'ye iletti. AK Parti'nin 506 fezlekeyle ilgili tek maddelik anayasa değişikliği önerisine HDP'nin kürsü dışındaki bütün dokunulmazlıkların kaldırılması yönünde karşı öneri sundu.
Görüşme HDP grubunda Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ile yapıldı ve yarım saat sürdü. Görüşme sonrasında gazetecilere açıklama yapan Sırrı Süreyya Önder şunları söyledi:
"İlkesel olarak bu konuda daha önce ne dediysek, milim şaşmadan söylediklerimizin arkasındayız. Pratiğimizde buna göre şekillenecektir. Geçici, bir defaya mahsus değil, kürsü dokunulmazlığının dışında her türlü dokunulmazlığın bütün milletvekilleri için geçerli olmamasından yanayız. İlkesel yaklaşımımız budur. Hem pratik olarak hem de gereğini yapmak gerektiğinde bu tutumumuzdan zerrece taviz vermeyeceğiz. Gelinen noktada bu getirilen teklifi nevruz etkinliklerimiz bittikten sonra başta eş genel başkanlarımız, parti yetkili kurullarımız ve Meclis grubumuzla ayrıntılı olarak ele alıp cevabımızı bildireceğiz."
CHP'li Gök: Anayasanın 83. maddesinin değiştirilmesinden yanayız
CHP'li Levent Gök, görüşmenin ardından şunları söyledi:
Bütün dokunulmazlıkların kaldırılmasını çok öteden beri savunmaktadır. Milletvekillerinin herkes gibi yargı önünde hesap vermesini savunuyoruz. Anayasanın 83’üncü maddesinde değişiklik yapılmasından yanayız. AKP’nin teklifini yetkili makamlarımıza ulaştıracağım. Görüşmelerini sürdürecekler. Sanırım pazartesi ya da salı günü, en kısa zamanda diyelim, değerlendirmemizi yapacağız.
Oktay Vural: Karar kamuoyu vicdanına sığmalı
Sunmalarının amacı, bizim önerimizin amacı ve hedefi parlamentoda atılabilecek ortak bir adımın hangi eksende atılabileceğini ifade etmektir. 506 fezleke olmakla birlikte, özellikle terörle ilişkili olanlarla ilgili ortak bir siyasi irade oluşturup kamuoyu vicdanına sığacak adımları atmaya davet ediyoruz. Kalıcı bir şekilde bu meseleyi çözmek istiyoruz.
Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun dün (17 Mart 2016), "Bizim hiçbir şeyden korkumuz yok. Gelin 506 dokunulmazlık fezlekesinin tamamını Meclis'e getirelim. Madem meydan okudunuz ben de hodri meydan diyorum" sözlerinin ardından dokunulmazlıklarla ilgili çalışmalar başlamış, AKP Meclis Grup Başkanvekili Naci Bostancı, ''Muhalefetten dokunulmazlıklar konusunu görüşmek için randevu isteyeceğim'' demişti.
