Hülya Karabağlı / ANKARA
AKP, CHP ve BDP, HDP Eş genel Başkanı Sebahat Tuncel, Balyoz hükümlüsü MHP İstabul Milletvekili Engin Alanı da kurtaracak olan Anayasa değişikliğinde mutabakat sağladı. Buna göre, mecvut Anayasa’nın ‘milletvekili dokunulmazlığını’ düzenleyen 83’ncü madde tümüyle değiştiriliyor. Komisyon, bir süre önce dağılan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda kabul edilen ‘Yasama Sorumsuzluğu ve Dokunulmazlığı’ maddesinde anlaşma sağladı.
Buna göre, seçimden önce ve sonra suç işlediği iddia edilen bir milletvekili Meclis’in gizli oyla vereceği izin kararı olmadığı sürece yakalanamayacak, gözaltına alınamayacak, tutuklanamayacak, sorgulanamayacak ve yargılanamayacak. Tutuklama izni için Meclis’te nitelikli çoğunluk yani 367 rakamı aranacak.
AKP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, CHP Konya Milletvekili Atilla Kart ve BDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan'ın katıldığı toplantı, yaklaşık 2 saat sürdü.
Şentop, toplantı sonrasında gazetecilere, tutuklu milletvekilleri konusunda Anayasa değişikliği yapılmasında mutabık kaldıklarını söyledi ve Anayasa'nın "Yasama dokunulmazlığını” düzenleyen 83. Maddesinin tümü, "Milletvekilliğin Düşmesini” düzenleyen 84. maddesinde ise kısmi değişiklik yapılacağını söyledi.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nda kabul edilen metnin esas alınmasında anlaştıklarını anlatan Şentop, yapılacak değişiklikle; Anayasanın 14. maddesine yapılacak atfın kaldırılacağını, sadece suçüstü halinin korunacağını söyledi. “Bir suç işleyen milletvekilinin tutulması, sorgulanması, tutuklanması ve yargılanmasının Meclis'te ancak gizli oy ve nitelikli çoğunlukla mümkün olabilecek” dedi.
"Düzenlemeden Engin Alan da yararlanacak mı” sorusuna, “ Mevcutlarla ilgili bir geçici madde eklenmesi gerekecek. Devam eden yargılamaların da kapsaması için” yanıtı verdi.
Yapılacak Anayasa değişikliğinin 3-4 maddelik olabileceğini belirten Şentop, bir soru üzerine, toplantıda sadece tutuklu milletvekilleri konusunun ele alındığını, yeniden yargılama konusunun değerlendirilmediğini söyledi.
Adam öldürme dokunulmazlık dışında
Meclis izin kararında bu yetkilerden bazılarını geçici veya sürekli olarak vermeyebilecek. Meclisin izin kararı, isnad olunan suçla sınırlı kalacak. Kasten öldürmeye ilişkin suçüstü hali dokunulmazlık kapsamı dışında tutuluyor. Ancak, bu halde yetkili makam durumu hemen Meclise bildirecek.
Suçüstü dokunulmazlık dışında
Anayasa değişikliği üç dört madde ile sınırlı olacak. Anayasa’nın 14. maddesine yapılan atıf kaldırıyor. Ancak, ‘suçüstü’ hali korunuyor. Sebahat Tuncel, Engin Alan ve yargılamaları devam eden milletvekilleri için Anayasa’ya geçici bir madde konuluyor. Buna göre, yargılamanın durdurulması ve infazın dönem sonuna bırakılması geçici maddede düzenlenecek.
Kart: Her izin için ayrı oylama yapılabilir
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, Anayasa Uzlaşma Komisyonu'ndaki çalışmalardan yararlandıklarını söyledi. Bu çerçevede yasama sorumsuzluğu fıkrasını aynen kabul ettiklerini belirten Kart, "Sövme fiilleri ile onları İçtüzük hükümleri ve disiplin soruşturması hükümlerine tabi tutuyoruz, onu sorumsuzluğun kapsamı dışında tutuyoruz" dedi.
Kart, milletvekillinin yakalanması, gözaltına alınması, sorgulanması ve tutuklanmasını, Meclis'in üçte iki oyuyla vereceği izne bağladıklarını bildirdi. Kart, bu izin kararının parçalı, her konu başlığı için ayrı ayrı verilebileceğini vurguladı.
Tutuklu milletvekilleriyle ilgili olarak geçici madde düzenlemesi, yürürlük maddesiyle mevcut yargılamalar açısından durdurulmasını ve infaz aşamasına gelenlerin de dönem sonuna ertelenmesini düzenlediklerini anlattı.
Yasama sorumsuzluğunu birinci fıkra olarak düzenlediklerini ifade eden Kart, Anayasa Uzlaşma Komisyonu'ndaki fıkrayı kabul ettiklerini söyledi.
Anayasa'nın 83. maddesinin aşağı yukarı tümüyle değiştirildiğini belirten Kart, "Bununla birlikte 83 ile bağlantılı olarak 84/2'de bağlı bir düzenleme oluyor. 83. maddede artık 14. maddede atıf olmayacak. Birinci fıkra olarak, yürürlük noktasında da devam eden soruşturmalar, yargılamalar açısından durdurulacak, ikinci fıkra olarak infaz aşamasına gelen milletvekillerinin o infazı dönem sonuna bırakılacak" diye konuştu.
Bir soru üzerine Kart, Engin Alan ve Sebahat Tuncel'in infazın durdurularak, dönem sonuna bırakılacağını kaydetti.
Seçilme yeterliliği ne olacak?
İnfazın dönem sonuna erteleneceği ancak seçilme yeterliliğinin kaybedileceğinin anımsatılması üzerine Kart, bu konu üzerinde bir değerlendirme yapmadıklarını belirtti. Kart, teknik bir boşluk doğabileceğini dile getirdi.
Kaplan: 14. Madde engeli kaldırıldı
BDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, üç parti olarak, milletvekilli yasama sorumsuzluğu ve dokunulmazlığı konularını çözüme kavuşturduklarını kaydetti.
Anayasanın 14. madde istisnasının çok kötüye kullanıldığını ifade eden Kaplan, bunun sonucu olarak milletvekillerinin ifadeye zorla çağrıldığını, birçok soruşturulmanın devam ettiğini belirtti. Kaplan, 14. madde engelinin kaldırıldığını bildirdi.
