AKP, 5. Yargı paketini TBMM Başkanlığı’na sundu: Çocuk haczine son verilecek

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 1932'den bu yana uygulanan ihtilaflı boşanma ve velayet davalarında uygulanan "çocuk haczi"ne son veren düzenlemenin de içinde yer aldığı 5. Yargı paketini TBMM Başkanlığı'na sundu.

Yasa teklifi ile çocuğunu diğer ebeveynine göstermeyen anne veya baba hakkında mahkeme kararıyla "velayet değişimi" kararı verilebileceği gibi disiplin hapsi cezası da verilebilecek. AKP kaynaklarının verdiği bilgiye göre yeni düzenleme, çocuk teslimi ve görüştürülmesi konusunda ihtilaflı yaklaşık 5 bin dolayındaki boşanmış çifti ilgilendiriyor.

Adalet Bakanlığı'nın 2019 yılında hazırlayıp kamuoyuna açıklanan "Yargı Reformu Strateji Belgesi" kapsamında hazırlanan 54 maddeden oluşan 5. Yargı paketi, İcra İflas Yasası, Medeni Yasa ve Çocuk Koruma Yasaı'nın da aralarında bulunduğu 8 ayrı yasada değişiklik öngörüyor.

Yasa teklifinin en önemli düzenlemesini ise velayet ve boşanma davalarında büyük sorun olan ebeveynlerden birinin çocuğunu diğer ebeveynle görüştürmemesi halinde "icra" yoluyla çocuğun haczedilerek görüştürülmesi uygulamasına son verilmesi oluşturuyor.

Mevcut mevzuat ne öngörüyor?

Mevcut mevzuatta, boşanma durumunda, velayeti elinde bulunduran anne veya babadan birisinin rızaya bağlı olarak çocuğu, belli sürelerle diğer ebeveyne teslim etmemesi veya herhangi bir nedenle görüştürmemesi durumunda, İcra İflas Yasası'nın 25. Maddesi uyarınca, görüşme talep eden tarafın başvurusuyla, çocuk icra dairesi tarafından "haczedilerek" diğer ebeveyne teslim ediliyor

Yasa teklifinin gerekçesinde bu durumun, çocuklar üzerinde ruhsal ve bedensel olumsuzluklara yol açtığı gibi aileler arasında da yeni ihtilafların doğmasına neden olduğu vurgulandı. Zaman zaman bu görüntüler, medyada da geniş yer buluyor ve istenmeyen dramatik görüntüler yaşanabiliyor.

AKP'nin uzun süredir üzerinde çalıştığı yasa teklifiyle, "çocuk teslimi", Çocuk Koruma Yasası" kapsamına alınıyor.

Çocuk teslim büroları kurulacak

Yasa teklifinde yer alan bazı önemli düzenlemeler şöyle:

• Velayeti elinde bulunduran anne veya babanın, çocuğun diğer ebeveyne teslimi veya kişisel ilişki kurmasına yönelik kararı uygulama görevi icra dairelerinden alınarak, Adalet Bakanlığı bünyesindeki "adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüklerine" verilecek.
• Çocuk teslimi için, adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlükleri tarafından "çocuk teslim büroları" oluşturulması sağlanacak. Müdürlüğün talebi üzerine valilik veya belediyeler tarafından teslim mekanları belirlenecek, yoksa da oluşturulacak. Ayrıca teslim için araç ve sürücü tahsis edilecek. Teslim bürolarının olmadığı yerlerde okul veya kreşlerde de teslim yapılabilecek.
• Çocukların diğer ebeveyne teslimi psikolog, pedagog, sosyal çalışmacı, çocuk gelişimci veya öğretmenler tarafından yapılacak. Hafta sonu veya resmi tatil günlerinde görev yapmaları halinde bu görevlilere ek ödeme yapılacak.

Mevcut sistemde çocuğun anne veya babasıyla görüştürülmesi işlemi için icra dairelerine belli bir harç yatırılması gerekiyor. Yeni düzenlemede, çocuk tesliminde harç uygulaması kaldırılıyor. Avukatlık ücreti hariç, yapılacak tüm diğer masrafların ise Adalet Bakanlığı bütçesinden karlışanması öngörülüyor.

Velayet hakkı hakkı değiştirilebilecek, disiplin hapsi uygulanabilecek

Yasa teklifi çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasını engelleyen anne ve babalara ise yaptırım öngörüyor.

Buna göre Çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararının yerine getirilmesini engelleyen ebeveynler 3 gün ile 10 günü bulan disiplin hapsi ile cezalandırılabilecek.

Fiilin suç oluşturması halinde hapis süresi 3 aya kadar çıkabilecek.

Çocuğu, diğer ebeveyne hiçbir şekilde göstermeyen anne veya babanın velayet hakkı, çocuğun üstün yararına aykırı olmamak koşuyuluyla, mahkeme kararıyla değiştirilebilecek.

Çocuk teslimini "icra" konusu olmaktan çıkaran yasa teklifi, çok sayıda boşanmış çifti ilgilendiriyor. BBC Türkçe'nin AKP kaynaklarından edindiği bilgiye göre, halen "icra" yoluyla çocuğunu görebilen veya teslim alan 5 bin dolayında boşanmış çift bulunuyor.

Hacizli mallar internetten satılabilecek

Yasa teklifi hacizli malların satışına ilişkin de yeni düzenlemeler içeriyor. Buna göre hacizli malların, mezatlarda satılması uygulamasına son veriliyor ve malın değerini kaybetmemesi için internet ortamında satılmasının yolu açılıyor. Ayrıca borçlu, hacizli malını isterse kendisi de internet ortamından kendi isteğiyle satabilecek.

Yasa teklifinin gerekçesinde bu yöntemle hacizli malın değerinden satılarak borçlunun borcundan kurtulacağı, alacaklının da daha çabuk alacağına kavuşacağı vurgulandı.