Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İçtüzüğü'nde yapılacak değişikliklerle ilgili olarak "Kapsamlı değişiklik yerine içtüzüğün Anayasa’nın zorunlu kıldığı bazı maddelerinde geçici düzenlemeyle yola çıkarsa bilinsin ki seçim kapıda" dedi.
Muharrem Sarıkaya'nın "Seçimin göstergesi" başlığıyla yayımlanan (11 Mart 2018) yazısının ilgili bölümü şöyle:
Bir değişiklik var ki TBMM’ye geliş zamanı ve şekli erken mi, yoksa zamanında mı olacağını belirler.
O da TBMM İçtüzüğü...
İçtüzüğün normalde Anayasa değişikliğinden sonraki 6 ay içinde çıkarılması gerekiyordu.
Olmadı, bugün de üzerinde konuşulmuyor; ittifak ve yerel seçime ilişkin düzenlemelere öncelik veriliyor.
Oysa Meclis İçtüzüğü hepsinden çok daha elzem...
Çünkü yeni sistemde Meclis’in nasıl çalışacağı ancak yeni içtüzükle mümkün, eskisiyle gitmek olanaksız...
Nedeni de açık, yeni sistemde 550 değil 600 milletvekili olacak ve Bakanlar Kurulu bulunmayacak; gensoru, güvenoylaması gibi denetim mekanizmaları da olmayacak.
Bütün yük komisyonlara binecek...
O nedenle yeni Anayasa’nın zorunluluğu gereği içtüzük hükümlerinin seçimden önce değişmesi lazım...
Bu da yetmiyor, TBMM’yi doğrudan ilgilendiren İdari Teşkilat Kanunu başta olmak üzere dış ilişkilerden bilgi edinmeye, milletlerarası anlaşmalardan AB’ye uyum komisyonuna, insan haklarına, bütçe yapmaya kadar uzanan bir dizi kanunda da düzenleme getiriyor.
Daha da ilerisi, TBMM’nin 8’i milli saraylara ait 41 yönetmeliği ile 3’ü milli saraylara ait 19 yönergesi de buna paralel değişim bekliyor.
Dolayısıyla içtüzükte yapılacak değişikliğin zamanı ve kapsamı, seçim tarihinin belirlenmesi açısından turnusol kâğıdı olacak.
Şekli açıklar
Eğer AK Parti savunduğu gibi geniş kapsamlı ve bütün maddelerinde değişikliği öngören bir düzenleme getirirse bilinsin ki Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi zamanında yapılır.
Ancak kapsamlı değişiklik yerine içtüzüğün Anayasa’nın zorunlu kıldığı bazı maddelerinde geçici düzenlemeyle yola çıkarsa bilinsin ki seçim kapıda...
“Göç yolda düzülür” mantığıyla 186 maddelik içtüzüğün 70-80 maddesinde yapılacak değişiklikle yola çıkılırsa birçok yan etki ve karışıklık yaratması kaçınılmaz olur.
Çünkü yeni sistem çok şeyi değiştirdi; örneğin bütçe yapma yetkisini Plan Bütçe Komisyonu, TBMM’den alıp Cumhurbaşkanı’na verdi.
Bakanlıklardan kanun tasarısı gelmeyecek; sadece milletvekilleri teklif verebilecek.
Eskiden kanun teklifinin bütçeye etkisini düşünen Bakanlar Kurulu vardı, bugün ise tekliflerin durumunu inceleyecek bir Bütçe Ofisi veya Hukuk Bürosu yok...
Anayasa ile Cumhurbaşkanlığı toplu kararnamelerinin idari ve hukuki denetiminde karşılaşılacak sorunlar da cabası...
