T24 - Amerikan ordusunun Afganistan işgaliyle ilgili çok gizli belgeleri internette düştü. 90 bini aşkın belge, Afganistan savaşının bilinmeyen yönlerini, örneğin yüzlerce sivil kaybın gizlendiğini ortaya koyuyor.
Afganistan savaşıyla ilgili çok sayıda gizli Amerikan askeri belgesi basına sızdı.
Hükümete ait gizli belgeleri kamuoyuna sızdırmasıyla tanınan 'Wikileaks' adlı internet sitesinin yayınladığı belgelerin sayısı 90 bini aşıyor.
Guardian ve New York Times gazeteleri ile Alman Der Spiegel dergisi de Wikileaks ile işbirliği içinde bu belgeleri yayınladı.
Ocak 2004 ve Aralık 2009 arasındaki dönemi kapsayan belgeler, Afganistan’da direnişçi ve terörist hedeflere yönelik çok gizli, özel Amerikan operasyonlarına yer veriyor.
Kayıtlarda bazı operasyonların yanlışlıkla Afgan sivillerin ölümüne yol açtığı, yaklaşık 200 Afgan sivilin ölümünün dünya kamuoyundan gizlendiği belirtiliyor.
Yargısız infaz için özel tim
Belgeler Amerikan özel kuvvetlerinin Taliban liderlerinin yakalanması ve yargısız infazı için özel bir tim oluşturduğunu da ortaya koyuyor.
Ayrıca Amerika'nın Pakistan ve İran'ın Taliban'ı el altından desteklediğine ilişkin kaygılarına da yer veriliyor.
Kamuoyundan saklanan bir başka bilgiyse Taliban'ın havadan karaya ısıya duyarlı füzelere sahip olması.
Guardian, The New York Times...
İngiliz The Guardian gazetesi bu belgelere göre, Taliban ve El Kaide'nin önde gelen 2 bini aşkın unsurunun "öldürüldüğünü ya da ele geçirildiğini" duyurdu.
Amerikan The New York Times gazetesine göre, Amerikan askeri yetkilileri ve diplomatları arasındaki görüşmelerin, değerlendirmelerin de yer aldığı belgelerde, ABD'nin, müttefiki Pakistan'ın istihbarat örgütünün Afgan direnişine destek vermesinden endişe ettiği yer alıyor.
The New York Times'a göre belgelerde, Pakistan'ın "istihbarat teşkilatının temsilcilerinin, Afganistan'da Amerikan askerleriyle savaşacak, hatta Afgan liderlerine suikast düzenleyecek militan grupları organize etmek için Taliban ile doğrudan görüşmesine" izin verdiğinden bahsediliyor.
Bu konudaki belgeleri İngiliz The Guardian gazetesi de "Amerikalı yetkililerin, Pakistan istihbarat servisleri ile Taliban arasındaki suç ortaklığına ilişkin kesin kanıt bulamadığı" şeklinde yorumladı.
Alman Der Spiegel dergisi de belgelerde, Taliban saldırılarına karşı Afgan güvenlik güçlerinin çaresiz kurbanlar olarak görüldüğünü, Alman askerlerinin konuşlandığı Afganistan'ın kuzeyinde tehdidin arttığının yer aldığını kaydetti.
Yayınlanmayan başka gizli belgeler de var
Bu arada Wikileaks, çoğunu uzmanların siyasilere danışmanlıklarında kullandığı, cephedeki alt düzey yetkililerin "ham istihbaratı" olarak nitelediği sızan bu belgelerin, "genelde çok üst düzeydeki operasyonları" da kapsamadığını bildirdi.
Yaklaşık 15 bin raporun yayınlanmasını da, "kaynaklarının sürece zararın azaltılması talebiyle" ertelendiğini belirten Wikileaks, yeni değerlendirmelerin ardından bu belgeleri de yayınlayabileceklerini açıkladı.
Beyaz Saray'dan sert tepki
Beyaz Saray'dan konuyla ilgili sert bir kınamada geldi. Belgelerin yayınlanmasının NATO askerlerinin hayatını tehlikeye attığı savunuldu. Belgelerin Bush dönemine ait olduğu ve Obama yönetiminin göreve gelmesinin ardından afganistan stratejiinde değişikliğe gittiğine dikkat çekildi.
