Musul’da ilan edilen zafer sonrası, IŞİD’e karşı Koalisyon üyeleri ABD’nin başkenti Washington’da toplandı. Irak ve Suriye’de IŞİD sonrası dönem ve yeniden inşa süreçlerinin konuşulduğu toplantılarda ABD Temsilcisi Brett McGurk, Musul'un geri alınmasını, kentin 'kurtuluşu' olarak tanımladı. Washington’da bulunan Politika Çalışmaları Enstitüsü (IPS) analistlerinden Analist Phyllis Bennis ise bu yorumu eleştirerek bölgede çok büyük bir 'yıkım' yaşandığını hatırlattı.
Üç gün süren, 72 üye devlet ve örgütün katıldığı toplantılarda, Irak ve Suriye’de IŞİD sonrası dönem ve yeniden inşa süreçleri konuşuldu. Önceki gün yapılan küçük grup toplantısı öncesi ABD’nin IŞİD’le Mücadele Temsilcisi Brett McGurk, Irak ve Suriye’de IŞİD’e karşı mücadelede gelinen noktayı özetledi ve Koalisyon’un gelecek planlarını anlattı. McGurk, uluslararası toplumun Suriye’yi yeniden inşa etmek için hazır olmayacağı açıklamasında bulundu ve toplantı sonrası gazetecilerin sorularını yanıtladı.
IŞİD’e karşı savaşta henüz sona gelinmediğinin altını çizse de önemli aşama kaydedildiğini ifade eden McGurk, Musul’un geri alınmasını, kentin “kurtuluşu” olarak tanımladı. Musul’daki gelişmeleri BirGün’e yorumlayan Analist Phyllis Bennis ise bu tanımın “hatalı” olduğunu belirterek, bölgede çok büyük bir yıkım yaşandığını hatırlattı. Bennis’e göre, bölgede hiçbir sorunun çözümü savaş olamaz.
Önceki gün yapılan Koalisyon toplantısında konuşan, Brett McGurk, bugüne kadar Irak ve Suriye’de 65 bin kilometre karelik bölgenin IŞİD’den temizilendiğini ifade etti. Sadece Irak’ta yerlerinden edilen 2 milyon kişinin ise evlerine geri döndüğünü ileri sürdü. Irak hükümetinin bölgede istikrarı tesis etmek için ademi merkezileştirme ve yerel halkı güçlendirme, bölgesel ve ulusal otoritelerle koordinasyon garantisi veren politikalarını desteklediklerini ifade eden McGurk, IŞİD’in kente geri dönme ihtimaline ilişkin bir soru üzerine, “Irak’ta hayatımızın geri kalanında siyasi zorluklar olacak. Siyasi sistemleri içinde baş edecekler” dedi.
“Suriye daha karmaşık”
McGurk’a göre, Suriye’de ise durum “çok daha karmaşık”. Ona göre sorun burada “birlikte çalışılacak bir hükümet” olamaması. McGurk, bu durumda, “Uluslararası toplumun Suriye’yi yeniden inşa etmek için hazır olmayacağını” söyledi.
Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Rakka’nın merkezine ilerlediğini belirten McGurk, “Onları desteklemekten gurur duyuyoruz” şeklinde konuştu. Rakka çevresinde belirlenen istikrar bölgelerinde, yeniden inşa ve mayınlardan arındırmaya odaklanılacağını belirtti. Suriye’nin kuzeyindeki Ayn İsa’da bulunan Rakka Sivil Konseyi’nin önümüzdeki yıl mayıs ayında seçime gideceğini vurguladı.
Bennis: Kenti kurtarmak için yok etmeleri gerek
McGurk’a göre, IŞİD’le mücadele "iyi gidiyor", ancak bu sona gelindiği anlamına gelmiyor. Koalisyon güçleri, Musul zaferini “kurtuluş” olarak tanımlıyor. Bu tanımı ve Musul zaferinin ne anlama geldiğini 'IŞİD’i ve teröre karşı yeni küresel savaşı anlamak' (Understanding ISIS & the New Global War on Terror) kitabının yazarı Phyllis Bennis, "hata" olarak değerlendiriyor.
"Elbette, binlerce kişinin artık IŞİD’in elinde esir olmaması iyi bir şey" diyen Bennis, "Fakat yaşananı büyük yıkıma uğramış halkın bir kurtuluş olarak değerlendiremeyeceğim" dedi.
Bennis Musul’daki durumu şöyle özetledi:
“Kentin büyük bölümü, insanların hayatları yok edilmiş. Çok sayıda insan ölmüş. Gömülemeyen ölüler var. Sadece fiziksel olarak değil sosyal doku olarak da yıkım var…” Ona göre, yaşananlar ABD’nin 15 yılı aşkın süredir sürdürdüğü “Teröre Karşı Küresel Savaş” stratejisinin yanlışlığına bir örnek. Savaş, ABD’nin emperyalist planlarıyla istikrarsızlaşan bölgedeki sorunlara çözüm olamaz: Askeri müdahale “IŞİD’e, terörizme Suriye’deki ya da Irak’taki halkın yaşadığı krize çözüm değil. Rakka’da da aynı sorunu yaşayacağız. Fakat sorun Vietnam’da yaşananla aynı. Kenti kurtarmak için yok etmeleri gerek.”
ABD’nin başını çektiği Koalisyon ortaklarının Musul’daki amaçlarını yorumlayan Bennis, "bu hükümetlere amaçlarının bölgede kalıcı güç elde etmek olup olmadığını sorarsanız şu cevabı alırsınız: 'Hayır, hayır. Burada olmak istemiyoruz. IŞİD’in def edilmesine yardım etmek için buradayız'"
Söz konusu ülkelerin 10 yıllardır “müdahaleci konumunda olduğunu” ifade eden Bennis, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunun petrol, stratejik konum, askeri üs gibi nedenleri var. Musul’da görece yakında geniş çaplı şekilde bitecek olan ama bir yandan da devam edecek olan savaş da bu ülkelerin sömürgeci güçler olarak tarihsel rollerinden bağımsız değil.”
