1961 yılında, John F. Kennedy ABD Başkanı olarak makamını devralırken, Yuri Gagarin uzaya giden ilk insan unvanını alıyordu ve Almanya'da da Berlin Duvarı inşa ediliyordu. Yine o yıllarda ABD ile Küba arasındaki son uçak seferleri gerçekleşti. Yaklaşık yarım yüzyıl sonra bugün, iki ülke yeniden ticari uçak seferlerini başlatıyor. Amerikan Havayolları JetBlue'ya ait Airbus A-320 Fort Lauderdale'den Santa Clara'ya uçmaya başlayacak.
Bu tarihi bir gelişmeye tanıklık edecek ABD Ulaştırma Bakanı Anthony Foxx da da Havana'ya giderek, mevkidaşı Adel Yzquierdo ve Küba Dışişleri Bakanı Bruno Rodríguez ile temaslarda bulunacak.
Küba Ulaştırma Bakan Yardımcısı Eduardo Rodríguez Dávila, uçuşların yeniden başlatılmasının, iki ülke ilişkilerinin iyileştirilmesi yönünde olumlu bir adım olduğunu kaydetti. ABD Başkanı Barack Obama 2014 Aralık ayında ABD-Küba politikalarında bir dönüşümü hayata geçirdiğinden bu yana iki ülke dikkatli şekilde yakınlaşıyor. 2015 Temmuz ayında Büyükelçiliklerin açılmasıyla iki ülke arasındaki ilişkiler de resmen yeniden başlatılmış oldu.
Tarihi ilk uçuş JetBlue şirketinden
Amerikan Havayolları JetBlue'nun Uluslararası Havalimanları Sorumlusu Giselle Cortes, şirketinin tarihi ilk ticari uçuşu gerçekleştirebiliyor olmasından dolayı gururlu. Cortes, Kübalı yetkililere ve Santa Clara Havalimanı yönetim ve çalışanlarına "muhteşem" işbirliklerinden dolayı teşekkür etti. Cortes, Küba havalimanlarındaki güvenlikten memnuniyet duyduğunu ifade ederken, ABD Ulaştırma Bakanlığı da uluslararası standartların yerine getirildiğini teyit etti. Daha önce Amerikan Kongresi'nin Cumhuriyetçi üyelerinden bazıları Küba havalimanlarındaki güvenliği tartışmaya açmış, uçuşların başlamasını önlemeye çalıştıkları belirtilmişti.
Fiyat politikası
Giselle Cortes JetBlue'nun, ABD-Küba uçuşlarında tercih edilen havayolu şirketi olmayı hedeflediğini belirtti. Fort Lauderdale'den Santa Clara'ya tek yön uçuşun 99 Dolar, gidiş dönüş biletlerinin ise vergi ve sigorta dâhil 210 Dolar olacağı belirtildi. Daha önce 400 ila 460 Dolar arasındaki uçuş fiyatlarının yaklaşık yarı fiyatına uçulacağına dikkat çekildi.
ABD ile Küba arasındaki charter seferleri öncelikle Florida üzerinden olmak üzere 1979 yılında sürgündeki Kübalıların ülkelerini ziyaret edebilmeleri için başlatılmıştı. 1980'lerde verilen kısa bir araya kadar bu uçuşlar hala devam ediyor. Resmi verilere göre geçen sene 4 bin 783, bu yılın ise ilk yarısında 3 bin 452 uçuş gerçekleşti. ABD yönetimi seyahat kısıtlamasını gevşetmeye başladığından bu yana daha fazla Amerikalı Küba'ya uçuyor. Ancak ABD'nin seyahat ambargosu nedeniyle turistik seyahatler ABD vatandaşları için hala yasak olmaya devam ediyor.
ABD'nin Küba'ya devam eden kısıtlamaları, havayolu şirketlerinin işini de zorlaştırıyor. Küba'ya uçmak isteyenler, JetBlue'nun internet sayfası üzerinden ABD tarafından belirlenmiş on iki seyahat kategorisinden birini seçmek zorunda. Bilet ücretleri, Küba ile ABD arasında para transferi yapan tek banka konumundaki Florida merkezli Stonegate aracılığıyla yapılıyor. Yetkililerin biletlerin Küba'dan alınmasını sağlayacak bir sistem üzerinde çalıştığı belirtildi. Hâlihazırda biletler sadece Santa Clara Havalimanı'ndan temin edilebiliyor.
Fort Lauderdale - Santa Clara uçuşlarının yanı sıra American Airlines, Frontier Airlines, JetBlue Airways, Silver Airways, Southwest Airlines ve Sun Country Airlines havayolu şirketleri Miami, Fort Lauderdale, Chicago, Minneapolis ve Philadelphia'dan Küba'ya uçuş lisansı elde etti.
Havana'ya henüz uçuş yok
ABD Ulaştırma Bakanlığı gelecekte haftalık 155 seferin yapılmasını planlıyor. Farklı ABD kentlerinden Havana'ya uçuşlar ise henüz gerçekleşmeyecek. Giselle Cortes Havana'ya uçuşların da 2017 yılının başlarında hayata geçmesini umduklarını belirtti.
Tüm bu gelişmeler ışığında Havana uçuşlarına yönelik iki önemli sorun da bulunuyor. İlki, Küba yönetimi kısa süre önce havalimanını özelleştireceğini açıklamıştı. Havalimanının Fransız şirketi Aéroports de Paris'e satılacağı belirtilmişti. Fransız inşaat şirketi Bouygues Bâtiment ise havalimanının geliştirilmesi ve modernizasyonunu üstlenecek.
Diğer bir cevap bekleyen soru ise Küba devlet havayolu şirketi Cubana Havayolları'nın ne zamandan itibaren ABD'ye seferlere başlayacak olması. ABD Ulaştırma Bakanlığı sözcüsü Şubat ayında Küba Devrimi sonrasında millileştirilen Amerikan malvarlıkları hakkında ABD mahkemeleri aracılığıyla bulunulan hak talepleri nedeniyle Küba uçaklarının ABD havalimanlarına uçması durumunda, uçaklara el konulmasından endişe edildiğini açıklamıştı. Bu endişeye yönelik pek br değişiklik olmadığı için de Fort Lauderdale - Santa Clara seferlerinin sadece bir başlangıç olarak görülüyor.
