ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, NATO müttefiklerini savunma harcamalarını artırmaları ya da iki ay içinde ittifakın bütçe gerekliliklerini yerine getirmek için bir plan hazırlamaları konusunda uyardı.
Göreve başladıktan sonra Brüksel'de NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarıyla ilk kez araya gelen ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ittifak üyelerini eleştirdi. Ağırlıklı olarak savunma harcamalarının artırılması, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki bağ, terörle mücadele ve Rusya konularının görüşüldüğü toplantıda, Tillerson ülkesinin diğerleriyle karşılaştırıldığında savunmaya "orantısız bir pay" harcadığını ifade etti. ABD Başkanı Donald Trump'ın da katılacağı 25 Mayıs'taki NATO Zirvesine kadar bu konuda bir eylem beklediğini söyledi.
Tillerson, "Mayıs ayındaki zirvede amacımız, ya yıl sonuna kadar tüm müttefiklerin taahhütleri yerine getirmeleri ya da yıl bazlı somut ilerleme adımlarıyla bu taahhütlerin nasıl yerine getirileceğini açıkça ifade eden planlar edinmeleri olmalı" dedi.
ABD'li Bakan, NATO'nun Avrupalı müttefikleri ve Kanada'nın taahhütlere uymaması durumunda ne olacağına dair bir değerlendirmede ise bulunmadı.
Müttefiklere güvence
Trump'ın paylarına düşen harcamayı yapmayan müttefikleri savunmayabilecekleri yönündeki sözlerinin yol açtığı endişeye atıfta bulunan Tillerson, "Birimize karşı olan bir tehdidin, hepimize karşı bir tehdit olduğunu düşüyoruz ve bu doğrultuda karşılık vereceğiz. Müttefiklerimizi savunmak için yaptığımız anlaşmalara uymayı sürdüreceğiz" diye konuştu.
Tillerson, NATO'yu IŞİD veya benzeri aşırılık yanlılarına karşı savaşmak için daha fazla çaba harcamaya çağırırken, özellikle çevrimiçi mesajlaşma programları ve propagandayla mücadelenin önemine dikkat çekti.
ABD'nin çağrısına Almanya'dan itiraz
Geçen yıl bütçesinin yüzde 1,19'unu savunmaya harcayan Almanya'nın Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ise ülkesinin 35 milyar euroluk harcamasını 70 milyar euroya çıkarmasının "gerçekçi olmayacağını", Berlin'in şu anda Moskova'dan daha fazla savunmaya bütçe tahsis ettiğini söyledi.
"Almanya'da bunun başarılabilir veya arzulanan bir şey olduğuna inanan bir siyasetçiyi tanımıyorum" diyen Gabriel, güvenliğin sadece savaştan ibaret olmadığını, kriz önlemenin de bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Gabriel, Almanya'nın askeri müdahaleler başarısız olduğu için gelen mültecilere çok fazla para harcadığını savundu.
NATO liderleri, 2014 yılında savunma harcamalarındaki kesintileri durdurma ve 10 yıl içinde gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2'si kadar savunmaya harcama yapmaya karar vermişti. ABD, yüzde 3,61 ile en çok savunma harcaması yapan NATO ülkesi olarak öne çıkarken, Washington'ın dışında sadece İngiltere, Estonya, Yunanistan ve Polonya bu hedefi yakalamış durumda.
Trump, seçim kampanyasında, "adil yük paylaşımda bulunmayan müttefikleri savunmaya gelmeyebileceğini" söylemiş, bu sözler, daha agresif bir Rusya'yla karşı karşıya olan Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya'yı endişelendirmişti.
