T24- ABD'de tüketiciler, ekonomideki toparlanma beklentileri güçlenmesine rağmen, faiz oranlarının uzun süreli yükseliş göstereceği yeni dönemin getireceği finansal yükle karşı karşıya bulunuyor. Yüksek faizin ilk etkisinin konutta ikinci etkisinin ise kredi kartlarında görülmesi bekleniyor.
New York Times'ın haberine göre, ekonomistler, bu durumun küresel krizden sonra yaşanan ekonomik iyileşme ile büyüyen ulusal borç ve yeniden ortaya çıkan enflasyon beklentisinin kaçınılmaz bir sonucu olarak ortaya çıktığını söylüyor.
Bu değişim elbette, 30 yıllık tarihi dip seviyelere inen borçlanma maliyetlerine göre tüketim alışkanlıklarını şekillendiren tüketicilerde şok etkisi yapacak.
Yüklü miktarda ABD devlet tahvili satarak, faizlerin artışında rol oynayan dünyanın en büyük sabit getirili fonunu yöneten PIMCO şirketinin baş yatırım yetkilisi Bill Gross konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, "ABD'liler lunapark treninin tek yönlü hareket ettiğini sanıyordu... Faiz oranları düşerken bu büyük heyecan yaratıyordu ancak şimdi çıkış yaşıyoruz" dedi.
İLK ETKİ KONUT SEKTÖRÜNE
Yüksek faiz oranlarının ilk etkisinin, yakın zamanda yaşadığı büyük çöküşten çıkma işaretleri veren konut sektöründe hissedilmesi bekleniyor. ABD'de 30 yıl vadeli sabit faizli mortgage kredisini maliyeti yarım puan artarak geçen hafta, 2009 yazından beri gördüğü en yüksek seviye olan yüzde 5.31'e çıktı.
Hazine tahvillerindeki satışın yanı sıra, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) 1.25 trilyon dolar tutarındaki acil mortgage destekli varlık alım programını sona erdirmesi de faizlerdeki yükseliş baskısını artırdı.
ABD'de Columbia Business School'da finans ve ekonomi dersleri veren Christopher J. Mayer, "Mortgage kredi oranlarının mevcut seviyelerini altına inmesi pek mümkün görünmüyor ve eğer yükseliş devam ederse konut sektöründeki kazançların geri verildiğini görebiliriz... Bu gerçekten büyük bir risk" dedi.
Mayer'e göre mortgage faizlerindeki her yüzde 1'lik artış, satın alınan bir evin toplam maliyetini yüzde 19 oranında artırıyor.
Ülkedeki Mortgage Kredisi Veren Bankacılar Birliği ise yaz sonuna kadar 30 yıl vadeli mortgage faizi oranın yüzde 5.5 seviyesine, yıl sonunda ise yüzde 6'ya yükselmesini bekliyor.
İKİNCİ DALGA KREDİ KARTINDA
Yüksek faiz oranlarının, tüketicileri etkileme olasılığı yüksek diğer alan ise kredi kartı kullanımı.
Fed, geçen hafta, kredi kartlarındaki ortalama faizin Şubat ayında, 2001 yılından beri en yüksek seviyeye çıkarak yüzde 14.26'ya çıktığını açıkladı. 2008'in son çeyreğinde faizlerin dip seviyesini gördüğü dönemde ortalama yüzde 12.03'dü. O dönemden, bu döneme yaşanan artış ortalama bir ABD vatandaşının yıllık faiz ödemesinde yaklaşık 200 dolarlık ek maliyet yaratıyor.
Aynı şekilde otomobil kredilerinin maliyetinde de benzer şekilde yükseliş yaşandı. Fed'in açıkladığı verilere göre; otomobil kredisi veren şirketlerin faiz oranları Şubat ayında yüzde 4.72'ye çıkarak, Aralık bulunduğu yüzde 3.26'ya oranla büyük artış kaydetti.
