T24 - Wikileaks belgesine göre geçen yıl Ankara’ya gelen ABD yetkilisi Halkbank’ın İran’la ilişkileri hakkında bilgi aldı, Bakan Şimşek’i bankaların dikkatli olması için uyardı.
Wikileaks’in dün internet sitesine yüklediği bir belge, ABD yönetiminin Türkiye’yi İran’la finansal ilişkilerin yaptırımlara uygunluğu konusunda geçen yıldan bu yana yoğun olarak uyardığını ortaya koydu. Wikileaks’te yer alan “gizli” ibareli ve 4 Aralık 2009 tarihli kriptoda, ABD Hazine Bakanlığı’nın terörizmin finansı ve mali suçlardan sorumlu müsteşarı David Cohen’in Ankara’yı ziyaretinde Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yetkilileri ve Halkbank’ın faaliyetleri konusunda bilgi aldığı belirtildi.
Halkbank yetkilisi görüşmede
Kriptoda Cohen’in Halkbank konusunda görüştüğü kişinin ismi açıklanmadı ancak “xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx” olarak belirtildi. Bu görüşmede Cohen, Halkbank’ın Tahran’daki temsilciliğini gündeme getirdi. İsmi açıklanmayan kaynağın açıklamaları şu şekilde yer aldı: “xxxxxxxxxxxx, bunun Halkbank’ın 2004’te Pamukbank ile birleşmesinden kalan bir temsilcilik olduğunu belirtti. 2004’ten sonra Halkbank’ın muhabir bankacılık ilişkisini bitirdiği ancak Tahran’daki temsilcisini bıraktığını belirtti. Ayrıca Bank Sepah ile uzun süredir aktif olmayan bir muhabir banka ilişkisi olduğunu doğruladı ve bunun kapatılabileceğini söyledi. xxxxxxxxxxxx Halkbank’ın finansal hizmetler, ticaret konusunda iş yaptığını, para transferlerine aracılık etmediğini söyledi... “
Belgenin ilginç olan noktası ise Cohen’in söz konusu kaynakla görüşmesinde Halkbank yetkililerinin de hazır bulunduğuna işaret eden şu ifadeler oldu: “Cohen, Türkiye’nin terörizm tanımını genişletmesi ve terörün finansmanın suç olarak kabul edilmesi gerektiğini görüştü. Halkbank yetkilileri buna katıldıklarını ve AK Parti’nin bu yasayı parlamentodan geçirecek oy sayısına sahip olduğunu söyledi.” Belgede ayrıca Halkbank yetkililerinin Türkiye’nin hassas bir denge üzerinde durmak zorunda olduğunu, İran’da çok sayıda genç işsiz olduğunu ve Türkiye’nin İran ekonomisini meşru yollardan desteklemesine ihtiyaç olduğunu belirttikleri de yer aldı.
Halkbank yetkilileri, Milliyet’in konuyla ilgili sorularını tüm yönetimin katıldığı ve dün geç saatlere kadar sürdüğü belirtilen bir toplantı nedeniyle yanıtlayamayacaklarını belirtti.
2010’da baskı arttı
Bugüne kadar, ABD’nin Türk bankalarına “İran’la iş yapmayın” telkinlerinin bu yıl ABD’nin yeni yaptırımları kabul etmesi ve Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde yeni yaptırım paketine “hayır” oyu vermesinin ardından yoğunlaştığı zannediliyordu.
‘Şimşek finans kurumlarını uyarma sözü verdi’
Belgeye göre Cohen Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) yetkilileriyle 19 Ekim’de görüştü. Bu görüşmede Cohen, İran’ın BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarını atlatmak için bazı girişimlerde bulunduğuna dikkat çekti. Cohen’in ABD’nin Mali İşler Özel Birimi’nin (FATF) İranlı bankalar ve bireylerle iş yapmama konusundaki uyarılarını hatırlattığı belirtildi. Belgede şu ifadeler yer aldı: “Şimşek Türkiye’nin uluslararası hukuka uygun davrandığını söyledi. Ayrıca, Türk finans kurumlarının İran ile iş yaparken aşırı dikkatli olmaya devam edeceğini belirtti. Türkiye’nin İran’la uzun bir sınırı olduğunu ve ticari ilişkilerin de uzun bir geçmişe dayandığını söyledi.”
‘İHH konusunda kaygılıyız’
Wikileaks’te ayrıca Gazze’ye yapılan yardımlar konusunun da görüşmelerde gündeme geldiği belirtilirken bu konuda görüşüne başvurulan ancak ismi “XXXXXXXXXXXX” olarak saklanan bir kaynağın ifadelerine yer veriliyor. Belgede şu ifadeler yer aldı: “XXXXXXXXXXXX, Hamas’a destek vermeden Gazze’ye doğrudan insani yardım sağlamasının Türkiye’nin çıkarına olduğunu söyledi.
Cohen, hem Türk hükümetinin hem de Türk vatandaşlarının Hamas’ın eline para geçmemesi için BM mekanizmalarını kullanarak yardım göndermeleri gerektiğini söyledi.
‘Gazze’de yaşayanlarla sempati kuruyoruz’ diyen Cohen, hem Gazze halkına doğrudan para göndermek hem de ‘yardım göndermesi için İsrailli dostlarını ikna etmeye’ çalıştıklarını söyledi. XXXXXXXXXXXX, İsrail hükümetinin Gazze’ye yardım girişine engel olduğunu ifade etti. Cohen de Hamas’a malzeme yardımı yapan büyük bir sivil toplum kuruluşu olan İnsani Yardım Vakfı (İHH) hakkında kaygıları dile getirdi. XXXXXXXXXXXX örgütü bilmediğini ancak konuyu inceleyeceğini söyledi.”
