ABD’nin NATO nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Kay Bailey Hutchison, Türkiye’nin “ihtilafa” yol açan S-400’lerden geri adım atarak, iyi bir müttefik olmaya devam etmesi konusundaki umutlarını korumaya çalıştıklarını açıkladı. Büyükelçi Hutchison, Brüksel’de yarın yapılacak NATO dışişleri bakanları toplantısı öncesinde telekonferans brifingi düzenledi.
“İhtilaf” vurgusu
DW Türkçe’nin, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, S-400’ler konusunda geri adım atmamakta kararlı olduklarını söyledi. Türkiye’nin Rusya ile gelişen ilişkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz. Bu NATO’yu, siyasi ve güvenlik planlamalarını nasıl etkiliyor?” sorusunu yanıtlayan Hutchison, “Gayet tabii ki endişeliyiz” dedi.
Hutchison, Türkiye’nin iyi bir müttefik olduğunu ve böyle kalmasını da umut ettiklerini söylemekle birlikte, S-400 meselesinin iki taraf arasında “şüpheye yer olmayacak bir ihtilaf konusu” oluşturduğunu kaydetti.
“Prensip” hatırlatması
ABD Büyükelçisi Hudson, “Türkiye’nin S-400’leri konuşlandırmaktan ve aktive etmekten geri adım atacağı yönündeki umudumuzu korumak istiyoruz. Bir müttefikimizin topraklarına, hasıma ait askeri teçhizatları konuşlandırmaması temel bir prensibin gereğidir. Ancak Türkiye’nin bunu yapıyor olması bizi tabii ki endişelendiriyor” diye konuştu.
Türkiye’nin Rusya’dan satın almış olduğu S-400 savunma sistemi nedeniyle NATO’nun müşterek çalışmasının akamete uğrayacağını savunan Hutchison, Türkiye’nin bu tercihinden ötürü F-35 projesinden çıkartıldığını hatırlatttı.
“Oysa biz F-35 projesinin Türkiye için devasa bir ekonomik değer olmasını umut etmiştik” diyen Hutchison, S-400 tercihi nedeniyle F-35’lerin Türkiye’de uçuş gerçekleştiremeyeceğini, Türkiye’nin de F-35’lerin üretim sürecinde yer alamayacağını yineledi.
NATO’nun "beyin ölümü” gerçekleşti mi?
ABD Büyükelçisi Hutchison’a, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, “NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiği” yönündeki açıklaması da soruldu.
Soruyu, kısa bir kahkaha attıktan sonra yanıtlamaya başlayan Hutchison, “Fransa NATO ittifakından çok büyük kazanım sağlıyor ve kanımca NATO hepimiz için güvenilir olan güvenlik şemsiyesidir” diyerek şunları kaydetti: “NATO, Fransız cumhurbaşkanının Avrupa Birliği ordusu önerilerinde olmayan, olmayacak bir şeye sahip, o da transatlantik yetkinlik. Amerika NATO’ya çok şey katıyor. Riskleri değerlendirme, tehditleri tespit ederek koruma sağlayabilme yetkinliği ve liderliği ABD’de… 29 üye olarak Batı değerleri adına konuşmamız, tek başımıza olduğumuzdan çok daha büyük bir güvenlik sağlıyor. Sağladığımız güvenlik şemsiyesi ile Rusya’nın habis nüfuzuna, hibrit ve siber saldırılarına nasıl karşı koyabildiğimize bakın… Çin’e de hep birlikte karşı koymalıyız. Avrupalılar güçlenen Çin’e karşı tek başlarına karşı koymayı düşünemiyor…”
ABD Rusya ile müzakereye hazır mı?
Hutchison’a, Rusya ile silahların denetimini öngörün yeni bir anlaşmayı müzakere etmeye açık olup olmadıkları da soruldu.
“Silahlanmayı denetim altına alacak yeni anlaşmalara gayet tabii ki açığız” yanıtını veren ABD Büyükelçisi Hutchison, Rusya’nın ihlalleri sonucunda ABD ile Rusya arasındaki Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nın (INF) yürürlükten kalktığını savundu, INF’nin yerini alabilecek yeni anlaşmalar arayışında olunması gerektiğini kaydetti.
“Bizler nükleer silahların yayılmasının engellenmesi ve silahların denetlenmesinden yanayız” diyen Hutchison, yeni bir anlaşmaya “hepimize zarar verebilecek füze sistemleri var” dediği Çin’in de taraf olması gerektiğini vurguladı.
Çavuşoğlu katılacak
Yarın NATO karargahının bulunduğu Brüksel’de yapılacak olan dışişleri bakanları toplantısına, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katılacak. Bakanların, 3-4 Aralık tarihlerinde Londra’da NATO’nun 70’inci yıl kutlaması vesilesiyle yapılması öngörülen NATO Liderler Zirvesi için son hazırlıkları yapmaları öngörülüyor.
