ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmeye ilişkin planları olduğuna dair iddialar Çin’i öfkelendirdi. Çin, Pelosi’nin Tayvan ziyareti gerçekleşirse “ciddi sonuçları olacağı” uyarısında bulundu.
BBC’de yer alan habere göre, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, Tayvan’a ziyarette bulunursa 1997’den bu yana adaya giden en üst düzey ABD yetkilisi olacak.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, dün yaptığı açıklamada Pelosi’nin Tayvan ziyareti durumunda ülkesinin “katı ve kararlı önlemler” alacağını söyledi. Zhao, “Oluşacak ciddi sonuçlardan ABD sorumlu olacaktır” dedi.
Çin Savunma Bakanlığı’ndan bir kaynak ise “ABD tarafı gitmekte ısrar ederse Çin ordusu durup izlemez. ‘Tayvan bağımsızlığı’ için ayrılıkçı girişimler ve dış etkileri durdurmak için güçlü önlemler alınır” dedi.
Pelosi’nin Tayvan ziyareti planına Biden yönetiminin de yeşil ışık yakmadığı biliniyor. ABD Başkanı Joe Biden geçen hafta gazetecilere yaptığı açıklamada olası ziyaretle ilgili “Ordu bunun iyi bir fikir olmadığını söylüyor” dedi. Öte yandan Beyaz Saray, Çin’in ziyarete yönelik tepkisini “gereksiz ve yardımcı olmuyor” ifadeleriyle değerlendirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Pelosi’nin henüz seyahat planını duyurmadığını söyledi.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
