Adı ABD’yle özdeşleşen, ABD sanayisinin ikonlarından General Motors’un cirosu Türkiye’nin milli hasılası ile karşılaştırılıyordu. Şimdi hükümetin kapısında acil yardım istiyor. Çıkış yolu bulamazsa batacak.ABD otomobil endüstrisi tekliyor. Sıkıntının merkezinde ‘üç büyükler’ General Motors (GM), Ford ve Chrysler var. Finansal krizle birlikte düşen satışlar, üç büyük üreticiyi nakit darlığına sürükledi. En zor durumda olanı ‘efsane’ şirket GM... Amerikan sanayisinin ikonlarından GM iflasın eşiğinde.
ABD’de otomobil satışları son 12 aydır düşüyor. Düşüş krizin etkisiyle yüzde 13 düzeyine fırladı. Üç büyük üretici, sadece ‘şirketi döndürmek için’ her ay 2’şer milyar doların üzerinde para harcamak zorunda. 35 ülkede 12 marka altında üretim yapan GM’nin satışlarında sadece geçen ayki düşüş yüzde 45.1 oldu.
GM, üçüncü çeyrekte 2.5 milyar dolar zarar etti. Elindeki hazır varlık toplamı 16.2 milyar dolara düştü. Kaynak bulamazsa, yıl sonunda ciddi sıkıntıya gireceği, gelecek haziranda işleyemez duruma geleceği konuşuluyor.
GM hisseleri dibe vurdu‘Sonuçları korkunç olur’ GM Başkanı Rick Wagoner, “İflasın sonuçlarının korkunç olacağına inanıyoruz. Bu dönemi atlatmaya odaklandık” diyor. ABD’de her 10 kişiden birinin işi bir şekilde otomobil endüstrisine bağlı. Olası iflasının milyonları etkileyeceği, yaklaşık 2.5 milyon kişinin işsiz kalacağı konuşuluyor. GM’nin iflasının etkisinin Lehman Brothers’tan büyük olacağı belirtiliyor.
İflas, şirketlere borçlarını tekrar düzenleme, masrafları azaltma ve işe ‘yeniden başlama’ şansı sunsa da bunun otomobil üreticileri için pek geçerli olamayacağı belirtiliyor. Bir araştırma, yeni araba alacakların yüzde 80’inin müflis bir üreticiden uzak duracağını ortaya koyuyor.
Hummer satılabilir... GM için kriz, genel anlamda ABD’de üretilen araçların sürekli indirimle satılmaya başlanması, lüks 4x4 (SUV) araçların satışında küresel ısınmanın da etkisiyle yaşanan düşüşler, yeni ve daha az yakıt tüketen model geliştirememe, emeklilerin tazminatları ve maliyetlerin giderek artması gibi farklı etkenlerle geldi.
GM çeşitli önlemler almaya çalışıyor: Chrysler ile birleşme görüşmeleri şimdilik askıya alındı. Şirket 5 bin 600 kişiyi daha işten çıkarmayı, bazı fabrikalarını kapatmayı, harcamaları 15 milyar dolar azaltmayı amaçlıyor. Hummer markası da dahil elindeki bazı varlıkları satışa çıkarmak planlar arasında.
GM, 2010 yılında satışların canlanmasıyla bir miktar daha toparlanmayı amaçlıyor. Şirket Avrupa’daki atağını da sürdürüyor. Geçenlerde Rusya’da bir fabrika açtı. Bununla birlikte azalan satışlar nedeniyle Avrupa’da da bir miktar personel indirimine gideceği belirtiliyor.
Gözler Barack Obama’da Şimdi gözler Amerikan hükümetinin 700 milyar dolarlık ekonomik destek paketinden 3 büyük otomotiv üreticisine ayırılması beklenen parada. GM, Ford ve Chrysler yöneticileri, fabrikaların modernleştirilmesi ve daha az yakıt tüketen yeni nesil araçların geliştirilmesine harcanması için kendilerine verilecek 25 milyar dolarlık kredinin yanı sıra, ayakta kalabilmek için 50 milyar dolarlık ek bir kredi daha istiyor.
Barack Obama, ABD Başkanlık seçimini kazanmasının ardından “otomobil endüstrisine yardımı yüksek öncelikler” arasına aldığını açıklayarak sektöre bir nebze umut vermiş oldu.
100 yıllık otomobil üreticisi - Dünyanın en büyük otomobil üreticilerinden olan GM, 1908 yılında ABD’nin Michigan eyaletinde kuruldu. 35 ülkede 266 bin çalışanıyla otomobil ve kamyon üreten GM’nin merkezi ABD otomobil endüstrisinin kalbi Detroit’te.
- GM’nin elinde halen Chevrolet, Buick, Cadillac, Corvette, GMC, Hummer, Pontiac, Saturn, Saab, GM Daewoo (Chevrolet Avrupa için araç üretiyor), Opel, Vauxhall (İngiltere’de Opel otomobilleri bu markayla üretiliyor) ve Avustralya’da üretilen Holden markaları bulunuyor.
- 2007 yılında 9.4 milyon adet otomobil ve kamyon üreten GM, dünyada halka açık en büyük 9’uncu şirket.
GM Başkanı Rick Wagoner
GM Başkanı maaşını ikiye katladı - Şirket 2007’de 38.7 milyar dolar zarar etti.
- 2004’ten beri kâr edemeyen GM’de en çok konuşulan konulardan birisi de Başkan Rick Wagoner’in maaşı. 2005’te yıllık maaşı yarıya indirilerek 1.1 milyon dolar yapılan Wagoner, 2008’de 2.2 milyon dolarlık maaşına tekrar kavuştu.
- GM’nin en büyük pazarı ABD. Bu ülkeyi Çin, Kanada, İngiltere ve Almanya izliyor.
- GM Avrupa bölümü, küresel kriz dalgasına kadarki dönemde Amerika’dan bağımsız olarak sürekli kâr açıklıyordu. Küresel krizle birlikte şirketin Avrupa cirosu da düşmeye başladı.
- ABD’de oto sanayiinde doğrudan çalışan sayısı 355 bin. Son üç yılda sektörde 100 bin kişi işten çıkarıldı.
- GM, 2009 yılı Oscar ve Emmy sponsorluklarından çekildi. Amerikan otomobil üreticileri 2008’in ilk çeyreğinde reklamdan 414 milyon dolar kıstı.
‘Raylı sistemi bozdu’ iddiası
- 1996 yılında çekilen ‘Taken for a Ride’ adlı belgeselde, GM’nin 1920 - 1950 yılları arasında, özel raylı sistemlerin yaygınlaşmasını engelleyerek otobüs ve otomobili yaygınlaştırmaya çabaladığı iddia edildi.
- 2006 yılında çekilen ‘Elektrikli Arabayı Kim Öldürdü?’ adlı belgeselde ise GM’nin ilk elektrikli arabası EV1’nin rafa kalkmasından firma sorumlu tutuluyor.
Juncker: Sektöre yardım edilsin
Euro Bölgesi Başkanı ve aynı zamanda Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker, Avrupa’da çok zor durumdaki otomobil sektörüne koordineli bir biçimde yardımdan yana olduğunu söyledi. France Interradyo kanalına konuşan Juncker, “Devletler olarak zor durumdaki otomobil sektörünün rekabet gücünü koruması için nasıl koordineli bir yardım yapabileceğimizin detaylarını görmemiz gerekir” dedi.
Özellikle otomobil ve inşaat sektörlerinin krizden oldukça etkilendiğine dikkati çeken Juncker, ABD’nin kendi otomobil sektörüne yaptığı yardımı hatırlatarak, Avrupa’nın otomobil firmalarının pazardan yok olmasına izin vermemesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Otomobil sektöründeki kriz yüzünden, Renault, Citroen, Mercedes ve BMV gibi Avrupalı otomobil şirketleri üretimlerini son dönemde kısma kararı almıştı.
Ford, üretime 13 gün ara verecek
Otomotiv sektörünün önde gelen ihracatçılarından Ford Otomotiv, global piyasalardaki olumsuz gelişmeler nedeniyle yurtdışı ve yurtiçi pazarlarda görülen talep düşüşünü dikkate alarak Kocaeli ve İnönü Fabrikaları’nda 13 Kasım-26 Kasım döneminde üretim yapılmaması kararı aldı.
Ford Otomotiv, daha önce de 25 Ekim-2 Kasım tarihleri arasında araç üretimini durdurmuştu. Şirketin açıklamasına göre, bu süre zarfında üretim dışındaki diğer birimler faaliyetlerine devam edecek.
Avrupa oto pazarında global krizin etkisiyle iyice yavaşlayan talep, Türkiye’de ağırlıklı olarak Avrupa’ya ihracat yapan otomotiv şirketlerini belli dönemlerde üretimlerine ara vermeye zorluyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin verilerine göre Türkiye’de otomobil ve hafif ticari araçlardan oluşan taşıt pazarında toplam satışlar ekim ayında yüzde 37.6 azaldı.
