İlhan Tanır
BBC Türkçe / Washington
Washington, hemen hemen her yıl Nisan aylarında yoğun olarak yaşadığı ‘Ermeni Soykırımı’nı tanıma yasa tasarısı’ mücadelesini bu yıl yaşamadı.
Tam aksine, şimdiye kadar Temsilciler Meclisi'nde de, Senato’nun ilgili Dışilişkiler Komiteleri’nde de, Amerikan Kongresi’nin soykırım iddialarını tanımasını talep eden bir tasarı görüşmeye açılmadı.
Başkentteki Ermenistan Büyükelçiliği’nden bir diplomatınBBC Türkçe’ye verdiği demece göre, ‘şimdiye kadar bir tasarının gelmemiş olması, 24 Nisan’dan sonra gelmeyeceği anlamına gelmiyor’.'
'Tasarı sonraki aylarda gelebilir'
Başkentteki Türkiye Büyükelçiliği’nden BBC Türkçe’ye konuşan bir diplomat da, aynı şekilde bu tür bir tasarının sonraki aylarda da gelebileceğini belirtti.
Konuyu yakından izleyen başkentteki Türk tarafından kaynaklar ise böyle bir tasarının 24 Nisan’dan önce gelmediğini, daha sonraki aylarda gelmesinin ise sadece bir alışkanlığın devamı olarak görülebileceğini iddia etti.
Washington’da Türkiye adına lobi yapan kuruluşlardan birinin başkanınınBBC Türkçe’ye verdiği özel demece göre, Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi John Boehner, geçtiğimiz yaz mevsiminde Washington dışında yapılan ve Amerikalı Türklerin katıldığı bir toplantıda, kendisinin meclis başkanlığı süresince bu tür bir tasarının yasalaşmayacağı sözünü verdi.
Bu söz, konuyu yakından takip eden bir başka kaynak tarafından da doğrulandı. Bundan dolayı da Ermenistan diaspora lobileri, bu yıl enerjilerini bu konu üzerine harcamaktan vazgeçti.
Tarihsel olarak da Türkiye’yi insan hakları veya demokrasi açısından sorgulayan tasarıların, genelde Demokratların çoğunluğu elde ettiği Meclis ve komitelerde geçtiği de biliniyor.
ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nde Ermeni soykırımı iddiaları ile ilgili karar tasarısı son kez 5 Mart 2010 tarihinde, Demokrat Nancy Pelosi’nin Meclis başkanlığı sırasında, 23 evet oyuna karşı 22 hayır ile geçmişti.
Komite’deki oylama Türkiye’de birçok televizyon kanalında canlı yayınlanırken, o sıralarda henüz görevine yeni başlamış olan Türkiye’nin ABD Büyükelçisi Namık Tan da, Türkiye tarafından tasarıyı protesto etmek üzere Ankara’ya geri çağrılmıştı.
Geçtiğimiz üç yıl içinde ise Türkiye-Amerikan ilişkilerinde oldukça büyük ve pozitif olarak kabul edilebilecek değişimler yaşandı.
Arap Baharı olarak adlandırılan protestolar sonucu Ortadoğu’daki birçok yönetim yıkılırken, Suriye’de iç savaş ikinci yılını geçti.
İran tehdidi ve Ortadoğu’daki tarihsel değişimler sırasında Türkiye’nin değeri Washington için artarak devam etti.
Ermeni diasporası 2015'e odaklandı
Merkezi Washington’da bulunan ‘Amerika için Türk Koalisyonu’ isimli derneğin başkanı Lincoln McCurdy’e göre ise Ermeni diasporası 2015 yılında bir soykırım tasarısını Kongre’den geçirmek için kampanyalarını sürdürüyor.
2015 yılı, 1915 olaylarının 100. yılı olarak kabul ediliyor ve 2015’te bu tür bir yasa tasarısını Meclis’ten geçirme isteğinin olduğu herkesçe kabul ediliyor.
2014’deki Amerikan ara seçimleri ve bu seçimlerde Temsilciler Meclisi liderliğinin değişip değişmeyeceği bu açıdan dikkat edilecek bir başka nokta.
Washington’daki en güçlü Ermeni lobisi olarak bilinen Amerika Ermeni Ulusal Komitesi’nin (ANCA) direktörü Aram Hamparian BBC Türkçe’ye verdiği özel röportajda, Obama yönetimini ‘konunun yanlış tarafında olmakla’ suçladı.
Hamparian 1915 olayları ile ilgili konularda Obama yönetimini, kendi yetkililerine konu hakkında yorum yaptırmamakla suçladı.
Hamparian, ABD’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone’nin önümüzdeki günlerde Amerikan-Türk Asamblesi yıllık konferansında konuşmamasını talep ettikleri halde, buna izin verildiğini de söyleyerek ABD yönetimini ‘duyarsız’ olmakla itham etti.
Obama'nın söyleminde değişiklik beklenmiyor
ABD Kongresi dışında, ABD Başkanları her 24 Nisan günü yayınladıkları açıklama ile 24 Nisan gününü hatırlıyorlar.
Obama ilk dönemi boyunca ‘Büyük Felaket’ anlamına gelen ‘Meds Yeghern’ ifadesini tercih etti.
Beyaz Saray, Washington’daki Türk ve Ermeni tarafına, nasıl bir dil kullanacağı hakkında önceden bilgi vermediği için bir anlamda herkes son dakikaya kadar tahmin yürütüyor.
Ama bu yıl da 24 Nisan günü yapılacak açıklamadan beklenti, önceki dört yıldakiyle benzer bir dilin kullanılacağı yönünde.
ANCA direktörü Hamparian, bu yıl ‘Başkan Obama’nın Ankara’nın Ermeni Soykırımını reddeden tutumuna ortak olmayı sonlandırmasını’ beklediklerini belirtti.
Washington’da 24 Nisan günü Ermeni diasporası mensuplarının Türkiye Büyükelçiği önünde protesto yapması, bölgede bulunan Türklerin de buna karşı bir kalabalık oluşturması bekleniyor.
Bu protestodan sonra ise Amerikalı Ermeni topluluk, Ermenistan Büyükelçiliği’ne gidecek ve çelenk koyarak saygı duruşunda bulunacak.
24 Nisan akşamı ise Amerikan Senatosu’nda ANCA’nın organizasyonuyla bir grup Kongre üyesinin de katılmasının beklenildiği bir anma etkinliği düzenlenecek.
BBCTürkçe
