T24 - Parasal genişleme konusunda sınır tanımayan ABD Merkez Bankası'nın (Fed), ekonomiyi teşvik için sağladığı trilyonlarca doları geri çekme zamanı geldiğinde karşılaşacağı zorluklar şimdiden zihinleri meşgul ediyor.
O günün gelmesine henüz çok zaman olmasına rağmen bazı ekonomistler, şimdiye kadar hiç düşünülmeyen, dünyanın en güçlü merkez bankası 'Fed iflas eder mi' sorusunu da dillendirmeye başladı. Bu sorunun neredeyse kesine yakın cevabı ise 'Hayır'. Hürriyet gazetesinde yayımlanan haber şöyle:
Para konusunda bir numaralı otorite konumunda olan Fed, para basma yetkisine sahip bulunuyor. Bu da tam anlamıyla istediği zaman kaynak yaratabileceği anlamına geliyor. Banka, küresel kriz döneminde 2 trilyon dolarlık ipoteğe dayalı menkul kıymet ve Hazine bonosu alarak borçlanma maliyetlerini azaltmak ve ekonomiyi desteklemek için de bu silahını kullanmada tereddüt etmedi.
Fed'in alışılmışın dışındaki bu adımları, 2010 yılında rekor oranda kâr etmesini de beraberinde getirdi. Fed, 2010 yılında ABD Hazinesi'ne 78.4 milyar dolarlık kâr sağladı.
ZARAR YAZMA RİSKİ VAR
Ancak Banka'nın tahvillerle oldukça şişmiş durumdaki bilançosu, zarar yazma tehlikesi yaratarak özellikle siyasi tarafta büyük baş ağrısına neden olabilir.
Gecen Cuma Kongre'de ifade veren ve olası kayıpların sorulduğu Fed Başkanı Ben Bernanke ise risklerin en düşük seviyede olduğunu savunuyor.
Bernanke, Fed'in yükümlülüklerinin miktarının, varlıklarını miktarını geçmesine sadece gelişen bir ekonomide yükselen faiz oranlarının neden olabileceğini belirtti.
Bazı ekonomistler ise Fed'in attığı yeni adımlar ve oluşacak zararlar nedeniyle Hazine'nin ilerde Fed'i 'yeniden yapılandırmak' zorunda kalabileceğini belirtiyor. Bu elbette bir anlamda da 'kurtarma' anlamına geliyor.
BEŞ PARASIZ FED
Minnesota Üniversitesi'nde ekonomi dersleri veren Profesör Varadarajan Chari, Fed'in parasal genişlemeden çıkış sürecinde bir noktada kağıt üzerinde de olsa parasız kalabileceğini söyledi.
Chari, "En bariz çıkış stratejisi, enflasyon yükselişe geçtiğinde varlık alımlarını durdurup, tersine çevirmekten geçiyor... Bu durum Fed'in muhasebe tarafında kaybını da beraberinde getirebilir" dedi.
Fed'in elinde 1 trilyon dolardan daha fazla Hazine tahvili olduğuna dikkat çeken Chari, enflasyondaki hafif yükselişin bu varlıkların değerini yaklaşık yüzde 10 düşürerek, 100 milyar dolarlık kayba neden olacağını söyledi.
Chari, bunun siyasi alanda olumsuz etkileri olsa da, Fed'in para basma yetkisi olduğu sürece bunun çok büyük önem taşımayacağını da savundu.
