T24 Dış Haberler
ABD'den yapılan açıklamalarda Stockholm'de cumartesi günü Türkiye Büyükelçiliği'nin yakınlarında Kuran yakılması eleştirilirken, eylem kınanmadı.
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson'un "Birçok kişi için kutsal olan kitabın yakılması çok saygısızca bir eylem" ve "Yasal ama bu münasip olduğu anlamına gelmiyor" ifadelerini kullandı.
Jean-Pierre, NATO'ya katılma başvurusunda bulunan Finlandiya ve İsveç'in Türkiye'nin üyelikle ilgili endişelerini gidermek amacıyla geçen haziran Madrid'de imzalanan üçlü mutabakatın gerekliliklerini yerine getirmek için "somut adımlar attığını" söyledi.
ABD'nin iki kuzey ülkesinin üyeliklerini desteklediğini bir kez daha vurgulayan Beyaz Saray Sözcüsü, Finlandiya'nın da İsveç'in de ittifaka katılmasını beklediklerini dile getirdi.
Dışişleri Sözcüsü Ned Price da Kristersson'un sözlerine atıfta bulunarak yapılanın "çok saygısızca" olduğunu ve "yasal olanın her zaman münasip olmadığını" söyledi.
ABD'nin insanların toplanma ve barışçıl protesto hakkının demokrasinin elementleri olarak gördüğünü vurgulayan Price, "Bir şey hem yasal hem tiksindirici olabilir" dedi.
Price, "İsveç'te olanların arkasında bilinçli olarak Atlantik'in diğer tarafı ve Avrupa'daki müttefik ile partnerlerimiz arasındaki birliği zayıflatmaya çalışanlar olabileceğini de düşünüyoruz" dedi.
Bir muhabir, "ABD bu eylemi kınıyor mu?" diye sorduğunda ise Price, bir kez daha toplanma ve barışçıl protesto hakkına dikkat çekerek NATO'ya başvuran iki kuzey ülkesinin de demokrasi olduğuna dikkat çekti ve "Kendi yasalarını yorumlayıp uygulamak İsveç ve Finlandiya'ya kalmıştır" dedi.
Bir başka gazeteci de "O zaman ABD'nin bu eylemi kınamasını engelleyen nedir?" diye sordu. Price da, “Kimse orada yaşananları savunmuyor. Aynı şeyi üst düzey İsveçli yetkililerden de duydunuz. Demokrasilerde toplanma özgürlüğü var. İfade özgürlüğü var ve bu özgürlük kapsamında insanların saygısız, iğrenç ve mide bulandırıcı eylemler gerçekleştirdiği olabiliyor." dedi.
İsveç'te İslam karşıtı gösterici aşırı sağcı Rasmus Paludan, cumartesi günü başkent Stokholm'de Türkiye Büyükelçiliği yakınlarında Kuran yaktı. Türkiye, İsveç'in eyleme izin vermesine sert tepki göstererek İsveçli büyükelçiyi Dışişleri'ne çağırdı. Türkiye devlet yetkilileri eylemi kınarken, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Bir önemi kalmadı" diyerek İsveçli mevkidaşının Ankara ziyaretini iptal ettiklerini söyledi. İsveç Savunma Bakanı, daha sonra bu kararın ortak alındığına işaret etti.
Eylem, Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine bakışını daha da olumsuz yönde etkileyebilir.
Finlandiya ve İsveç, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından mayısta NATO üyeliği için başvuru yapmıştı. Türkiye, iki kuzey ülkesinin Ankara'nın terör örgütü olarak tanımladığı gruplara tolerans gösterdiğini belirterek, üyeliğe şerh düşmüştü.
Türkiye ve Macaristan dışında tüm NATO ülkeleri, iki ülkenin katılım protokollerini ulusal meclislerinden geçirdi.
Rusya, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyesi olması durumunda "gerekli önlemleri" alacaklarını söylüyor.
