ABD-İran arasında 'büyükelçi' krizi

İran'ın Birlemiş Milletler nezdindeki yeni Büyükelçisi Hamid Abutelabi nedeniyle başlayan tartışma iki ülke arasında tansiyonu yükseltti. ABD yönetimi, 1979 yılında Tahran'daki ABD Büyükelçiliği baskınına katılan öğrencilerden biri olduğu gerekçesiyle Abutelabi'ye vize vermeyi reddediyor. Beyaz Saray Sözcüsü Jay Carney, cuma günkü açıklamasında bu tür bir büyükelçi tercihinin kendileri tarafından kabul edilmeyeceğini İranlı yetkililere daha önce ilettiklerini ifade etti. Carney, Abutelabi'ye kesinlikle vize verilmeyeceğinin altını çizdi.

Ancak İranlı yetkililer geri adım atmamakta kararlı. İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçı, İran resmi haber ajansına yaptığı açıklamada, kendileri için başka bir ismin söz konusu olmadığını vurguladı. ABD'yi ‘uluslararası hukuku ihlal etmekle' itham eden Arakçı, İran Dışişleri Bakanlığı'nın elindeki tüm yasal araçları kullanarak Birleşmiş Milletler'de Washington'un kararına karşı mücadele edeceğini açıkladı. İranlı diplomat Hamid Abutelabi ise ABD yönetiminin iddialarını reddederek, büyükelçiliği işgal eden öğrencilere sadece çevirmenlik yaptığını öne sürüyor. Tecrübeli bir diplomat olarak bilinen Abutelabi ülkesini 90'lı yıllarda defalarca BM delegasyonu üyesi olarak temsil etmişti. Abutelabi'nin temmuz ayında yeni görevine başlaması bekleniyordu.

Prensipte, ABD Birleşmiş Milletler'in New York'taki merkezinde işe başlamalarını sağlamak için tüm BM büyükelçilerine vize vermekle yükümlü. Fakat bu konuda gerekçeli istisnalar tanınabiliyor. Amerikan Kongresi, perşembe günü terör şüphelilerine BM temsilcisi olarak vize verilmesini engelleyen bir yasayı kabul etmişti.

4 Kasım 1979 tarihinde İslam Devrimi'nin ardından Tahran'daki ABD Büyükelçiliği bir grup İranlı öğrenci tarafından işgal edilmiş, 52 elçilik çalışanı 444 gün boyunca alıkonmuştu. O günden bu yana ABD ile İran arasındaki diplomatik ilişikler askıya alınmış durumda.