ABD'de Donald Trump yönetiminden Türkiye'ye ilk üst düzey ziyaret bugün gerçekleşiyor. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, 16 Nisan'da yapılacak anayasa referandumu öncesinde Ankara'da temaslarda bulunuyor. Uzmanlar, Tillerson'ın ziyaretinin odak noktasını Rakka'nın IŞİD'in elinden geri alınması için yapılacak operasyon ve bunda Türkiye'nin alacağı rol ile ilgili tartışmaların oluşturacağına dikkat çekti. Ayrıca Tillerson gelmeden gündem olan Adil Öksüz'ün ABD Büyükelçiliği tarafından 21 Temmuz'da telefonla aranması ve Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla'nın ABD'de tutuklanmasının da görüşmelerde ele alınacağı belirtildi.
Gece yarısı sürprizi
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, başkent Ankara'ya gece yarısı indi. Tillerson'ın Ankara'da ilk olarak Başbakan Binali Yıldırım ile görüştü. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun katıldığı görüşme sona erdi.
"Rakka saldırısının hazırlığı gibi..."
Washington Enstitüsü'nde kıdemli uzman ve Türkiye Araştırmaları Programı'nın direktörü olan Soner Çağaptay, Tillerson'in ziyaretiyle ilgili olarak şöyle konuştu:
"Bu bana Rakka saldırısının hazırlığı gibi geliyor. Çünkü Amerika belli ki Türkiye'nin tamamen dışında kalmasındansa operasyonu desteklemesini istiyor."
Çağaptay Washington'ın bu nedenle Rakka operasyonunu referendum sonrasına ötelediğinin altını çizdi. "Operasyon referandumdan önce yapılırsa Türkiye'nin oyun bozan olma ihtimali daha yüksek" diyen Çağaptay, referendum sonrası için Suriye'de ABD ve Türkiye işbirliğinin hazırlığının yapıldığını söyledi.
YPG problemi
Türkiye, ABD'nin IŞİD'le mücadelede önemli bir müttefiki olan ve Suriyeli Kürtlerin oluşturduğu Halk Savunma Birlikleri'ni (YPG) PKK'nın uzantısı "terörist bir örgüt" olarak görüyor. ABD ve Türkiye arasında YPG ile ilgili görüş farkı, önemli diplomatik açmazlardan birini oluşturuyor.
Türk Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Müftüoğlu, geçen günlerde yaptığı bir açıklamada Türkiye'nin Rakka harekatını ABD ve koalisyon üyeleri ile gerçekleştirmeye hazır olduğunu tekrar etmişti. Müftüoğlu, Türkiye'nin Rakka operasyonunun "doğru Suriyeli grupların desteği ile yapılması gerektiğini, PYD/YPG gibi örgütlerle işbirliği yapılmasının kabul edilemez olduğunu" da vurgulamıştı.
Türkiye'nin Rakka operasyonunda rolü
Carnegie Enstitüsü'nde konuk araştırma görevlisi ve EDAM (Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi) Başkanı Sinan Ülgen de Tillerson'ın ziyareti sırasında iki ülkenin Suriye siyasetindeki farklılıklarının tartışılacağını söyledi.
"Amerika'nın Obama döneminde terörist gruplara vermiş olduğu destekten son derece rahatsız Ankara. Bu politikanın değişeceği yönünde bir ümide de sahip Türk hükümeti. Nitekim bu amaçla da özellikle Rakka operasyonuna Türk Silahlı Kuvvetlerinin katılması amacıyla bir takım temasların da yürütülmüş olduğunu anlıyoruz" şeklinde konuşan Ülgen, Amerikan hükümetinin Rakka operasyonunun kurgusu konusunda nihai bir karar vermediğini ancak ağırlıklı olarak Obamayönetiminin tutumunu devam ettirmesinin beklenebileceğini söyledi.
Ülgen, "Tillerson'ın Türkiye'yi ikna etmek gibi bir niyet taşıdığını zannetmiyorum. Ama orada verilecek mesajlar önemli, çünkü Türkiye'nin bu operasyona TSK'nın katılması yönünde bir önerisi oldu. Buradaki bu öneri ne kadar derinlemesine ele alındı, ne kadar ciddiye alındı onu bilmiyoruz ama bunlar konuşulacaktır" dedi.
Gülen'in iadesi
Tillerson'ın ziyaretinde ABD'de ikamet etmekte olan ve 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu tutulan Fethullah Gülen'in iadesi konusunun da gündeme gelmesi bekleniyor.
Uzmanlar, Tillerson'ın Adalet Bakanlığı'nı ilgilendiren bir konuda sözler vermekten ise kaçınacağı görüşünde. Çağaptay "Bu tamamen ihtimal dışı. Mahkemelere havale edilmiş bir konuda bakanın bir söz verebileceğini sanmıyorum. Amerikan sisteminde bu işlemez" dedi.
Halkbank yöneticisinin tutuklanması
Halkbank'ın Uluslararası Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla, İran'a yönelik uygulanan yaptırımları ihlal etmekle suçlanan Reza Zarrab ile aynı davadan dolayı tutuklandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla'nın New York'da "ABD'nin İran yaptırımlarını delmek" ve "bankacılık dolandırıcılığı" suçlamalarıyla tutuklanmasına ilişkin olarak, "Görevden alınan, FETÖ ile yakın olan Bharara'nın hazırladığı iddianameden yola çıkan, önceden hazır olduğu görülüyor. Hemen mahkemeye de çıkardılar. Biz süreci yakından takip ediyoruz" dedi. ABD Dışişleri Bakanı'yla yapılan görüşmede bu konunun da gündeme gelemesi bekleniyor.
Adil Öksüz'ün aranması
ABD Büyükelçiliği, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içindeki cunta yapılanması tarafından düzenlenen darbe girişiminin kilit ismi Adil Öksüz ile ilgili olarak açıklama yaptı. Adil Öksüz'ün darbe girişiminden 6 gün sonra (21 Temmuz 2016) ABD İstanbul Başkonsolosluğu adına kayıtlı bir numaradan arandığı yolundaki iddianın doğrulandığı açıklamada, söz konusu aramanın "vize iptalini bildirmek" amacıyla yapıldığı kaydedildi. "Eğer samimilerse inandırıcılığı için ABD'de bulunan FETÖ'cülerin vizelerinin iptal edilmesi ve teröristbaşının geçici tutuklanma talebinin yerine getirilmesi lazım. Her kaçan ABD'ye gidiyor" Diyen Adalet Bakanı Bozdağ, "Bakıyorsunuz, Halkbank Genel Müdür Yardımcı'sını ABD'de hemen tutukluyorsun. Peki bu darbe girşiminin arkasındaki ismi neden tutuklamıyorsun?" görüşünü dile getirdi.
Amerikalı yetkililer geçtiğimiz günlerde Tillerson'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve bazı üst düzey bakanlarla görüşeceğini ancak muhalif gruplarla bir araya gelmeyeceğini açıklamıştı.
