Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenecek hükümetler arası konferansta (HAK) 22 numaralı “Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu” faslı açılacak. Türkiye bu adımla açtığı fasıl sayısını 14’e çıkaracak. Konferansta Türk tarafını AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ile Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz temsil edecek.
Türkiye'nin, AB müzakerelerinde 3 yıl aradan sonra yeni fasıl açma girişimine, 26 üye ülkenin desteğine rağmen son dönemde Almanya rezerv koymuştu. Daha önce 26 Haziran’da açılması öngörülen 22. fasıl ile ilgili nihai karar, Almanya’nın engellemesi nedeniyle AB Komisyonu tarafından yayımlanan İlerleme Raporu sonrasına bırakılmıştı. Komisyonun olumlu görüş bildirmesi ve Almanya’nın faslın açılmasına itiraz etmeyeceğini açıklamasının ardından 22 Ekim’de düzenlenen AB Genel İşler Konseyi’nden onay çıktı ve HAK için 5 Kasım tarihi belirlendi.
8 yılda 33 başlıktan 13'ü açılmıştı
Türkiye'nin AB ile üyelik müzakere süreci resmi olarak 3 Ekim 2005'te başladı. 8 yıllık süreçte Türkiye -AB arasında toplam 33 fasıldan 13 fasıl müzakerelere açılmış, biri (geçici olarak) kapatılmıştı. Açılmayan 20 fasıldan 17'si,AB Konseyi ve bazı üye ülkelerin siyasi engeline takılarak bloke edilmişti. Müzakereye açılan fasıllar şunlar:
(4. Fasıl) Sermayenin Serbest Dolaşımı, (6. Fasıl) Şirketler Hukuku, (7. Fasıl) Fikri Mülkiyet Hukuku, (10. Fasıl) Bilgi Toplumu ve Medya, (12. Fasıl) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı, (16. Fasıl) Vergilendirme, (18. Fasıl) İstatistik, (20. Fasıl) İşletme ve Sanayi Politikası, (21. Fasıl) Trans-Avrupa Ağları, (25. Fasıl) Bilim ve Araştırma (geçici olarak kapandı), (27. Fasıl) Çevre, (28. Fasıl) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması, (32. Fasıl) Mali Kontrol.
Öte yandan, tarama süreci 2006'da sona ermiş olmasına karşın, bugüne kadar 9 faslın tarama sonu raporu resmi olarak Türkiye'ye iletilmedi. "Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası" faslının tarama sonu raporunu ise Komisyon hazırlamadı. Tarama sonu raporlarının resmi olarak Türkiye'ye iletilmemiş olması, bu fasıllardaki muhtemel açılış kriterlerinin resmi olarak Türkiye'ye bildirilmesini de engelliyor. Konsey'de bekleyen söz konusu tarama sonu raporları şöyle:
(2. Fasıl) İşçilerin Serbest Dolaşımı, (13. Fasıl) Balıkçılık, (14. Fasıl) Taşımacılık Politikası, (15. Fasıl) Enerji, (23. Fasıl) Yargı ve Temel Haklar, (24. Fasıl) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik, (30. Fasıl) Dış İlişkiler, (31. Fasıl) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası (Komisyon raporu hazır değil), (33. Fasıl) Mali ve Bütçesel Hükümler.
Ek Protokol konusu, 11 Aralık 2006 tarihli AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi'nde alınan karar doğrultusunda 8 fasıl için açılış kriteri, diğer tüm fasıllar için ise kapanış kriteri niteliği taşıyor. Söz konusu kararda, "Konsey, Türkiye, Gümrük Birliği'ni Kıbrıs da dahil olmak üzere 10 üye ülkeyi kapsayacak şekilde genişleten AB-Türkiye Ortaklık Anlaşmasının Ek Protokolü'nde yer alan taahhütlerini yerine getirene kadar, Türkiye'nin 'Kıbrıs Cumhuriyeti'ne (Rum) getirdiği kısıtlamalarla ilgili 8 faslın müzakerelerinin askıya alınmasına ve diğer fasılların kapanmamasına karar vermiştir" ifadesi yer alıyor. 11 Aralık 2006 tarihli Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi kararı çerçevesinde Ek Protokol nedeniyle askıya alınan fasıllar şunlar:
(1. Fasıl) Malların Serbest Dolaşımı, (3. Fasıl) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi, (9. Fasıl) Mali Hizmetler, (11. Fasıl) Tarım ve Kırsal Kalkınma, (13. Fasıl) Balıkçılık, (14. Fasıl) Taşımacılık Politikası, (29. Fasıl) Gümrük Birliği, (30. Fasıl) Dış İlişkiler.
Ayrıca Güney Kıbrıs Rum yönetimi, 8 Aralık 2009 tarihli Genel İşler Konseyi toplantısında 6 fasılda ilerleme kaydedilmesini tek taraflı olarak "normalizasyon" şartına bağladığını beyan ederek süreci bloke etmiş oldu. Rum yönetiminin tek taraflı olarak bloke ettiği fasıllar (2. Fasıl) İşçilerin Serbest Dolaşımı, (15. Fasıl) Enerji, (23. Fasıl) Yargı ve Temel Haklar, (24 Fasıl) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik, (26. Fasıl) Eğitim ve Kültür, (31. Fasıl) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası".
Fransa ise 5 faslın açılmasını "üyelikle doğrudan ilgili" olduğu gerekçesiyle bloke etmiş, daha sonra bir fasıl üzerindeki blokajını kaldırmıştı. Fransa'nın tek taraflı olarak bloke ettiği fasıllar şöyle:
(11. Fasıl) Tarım ve Kırsal Kalkınma (11 Aralık 2006 tarihli Konsey Kararı çerçevesinde de bloke), (17. Fasıl) Ekonomik ve Parasal Politika, (33. Fasıl) Mali ve Bütçesel Hükümler, (34. Fasıl) Kurumlar.
Mevcut durumda, siyasi blokaj olmayan ve genellikle aday ülkelerin müzakere süreçlerinin son aşamasında açılan 3 fasıl bulunuyor. Bunlar (5. Fasıl) Kamu Alımları, (8. Fasıl) Rekabet Politikası ve (19. Fasıl) Sosyal Politika ve İstihdam fasılları.
