Avrupa ülkeleri, Akdeniz'deki mülteci krizini önlemek için kapsamlı bir planı hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu planın en önemli parçasını ise insan tacirlerine karşı düzenlenmesi düşünülen askeri operasyon oluşturuyor. Brüksel'de girişimin ayrıntılarını ele alan Avrupa Birliği savunma ve dışişleri bakanları, operasyonun önümüzdeki haftalarda başlamasına yeşil ışık yaktı. Ancak Avrupa Birliği, misyonu Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında gerçekleştirmek istiyor. Plana ayrıca Libya’nın da onay vermesi gerekiyor.
Avrupa Komisyonu’nun Dış Politika Yüksek Temsilcisi Frederica Mogherini, misyona Birleşmiş Milletler’den destek gelmesini beklediğini vurguladı. Mogherini, “Libya’daki yetkililerle ortaklık konusunda çabalarımızı sürdürüyoruz. BM Güvenlik Konseyi’ndeki çabalar da elbette hızlandırılabilir. New York’ta bu konuda temelde siyasi bir itiraz olduğunu hissetmedim” diye konuştu.
Aşamalı plan
BM'den de onay gelirse Avrupa Birliği, askeri misyonu aşamalı olarak hayata geçirmeyi düşünüyor. Buna göre, ilk aşamada insan tacirlerinin faaliyetlerini tespit etmek için uydu gibi tüm keşif olanaklardan istihbarat elde edilecek. Ardından teknelere ya el konulacak ya da tekneler batırılacak. Teknelerin engellenmesi, içinde mülteci yokken yapılmaya çalışılacak. Misyonun karargahının ise İtalya’da oluşturulması planlanıyor.
Ancak Libya'dan onay çıkması konusunda soru işaretleri var. Siyasi krizin yaşandığı ülkede iki ayrı hükümet bulunuyor. Uluslararası toplum tarafından tanınan hükümetin BM’deki temsilcisi İbrahim Dabaşi ise Avrupa Birliği’nin planının iyi bir fikir olmadığı değerlendirmesinde bulundu. Libyalı yetkili, balıkçı tekneleri ile mülteci teknelerini ayırt etmenin zor olduğu görüşünde.
Plana Eleştiriler
Brüksel merkezli Avrupa Siyaset Araştırmaları Merkezi Direktörü Daniel Gros da benzer görüşler dile getiriyor. Gros, “Bir kere öncelikle karşımızdaki resme bakmamız ve oradaki teknelerle ilgili sorulara yanıt vermemiz gerekiyor. Belki oradaki teknelerin yarısı insan tacirlerinin yarısı da balıkçıların. Bu nasıl ayırt edilecek?” dedi.
Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen de askeri misyonun hayata geçirilmesi konusunda yasal sorunlar olduğunu söyledi. Birçok zor soruya yanıt verilmesi gerektiğini söyleyen von der Leyen, can kurtarmanın öncelikli olması gerektiğini vurguladı. Yardım ve mülteci organizasyonlarından da plana eleştiriler geliyor. Sivil toplum örgütleri, Avrupa Birliği’nin planının mülteci krizini daha da kötüleştireceğini ve insan hayatını tehlikeye atacağını savunuyor.
