Avrupa Birliği (AB) Türkiye ile 7 Mart'ta prensipte anlaşmaya vardığı mülteci anlaşmasında dün yapılan görüşmelerde bazı değişikliklere gittiği belirtildi. AB, Türkiye’nin mülteci planını büyük oranda kabul ederken Türkiye’nin AB üyelik sürecine dair taleplerinde ise çekingen davranıyor. Brüksel ayrıca Türkiye'den alınacak Suriyelilerin sayısı için 72 bin kişi sınırını önerirken, ek 3 milyar Euro'luk fon için önce mevcut 3 milyarın harcandığına bakılacak.
Milliyet'ten Kıvanç El'in haberine göre, mültecilerin düzensiz göçünü çözmek için 7 Mart’ta toplanan ve Türkiye’nin yeni öneri paketi nedeniyle büyük sürpriz yaşayan AB liderleri, dün yeniden bir araya geldi.
Bugün gerçekleşecek zirve öncesinde Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk’ın ofisi tarafından kapsamlı bir taslak hazırlanırken, metinde 7 Mart’ta Almanya Şansölyesi Angela Merkel,Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun gerçekleştirdiği görüşme sonrasında prensipte varılan anlaşmaya yönelik itirazlarda bulunan AB üyelerinin hassasiyetleri dikkate alındı.
Başbakan Davutoğlu’nun katılımıyla bugün gerçekleşecek toplantı öncesinde AB liderleri kendi aralarında taslağı görüştü. Milliyet’in AB ve Türk diplomatik kaynaklarından edindiği bilgiye göre, bu unsurlar şöyle:
- Suriyeli sayısına tavan: Türkiye’den Yunan adalarına geçen tüm yeni düzensiz göçmenler, Türkiye’ye gönderilecek. Bunun uygulanabilmesi için Türk görevliler, Yunan adalarına konuşlanacak. Tüm geri dönüşlerin masrafları, AB tarafından karşılanacak. Türkiye’ye gönderilen sığınmacılar, ilgili uluslararası standartlar ve uluslararası korumaya muhtaç olanlar, ülkelerine geri gönderilmemesi ilkesi çerçevesinde Türkiye tarafından koruma altına alınacak. Türkiye’nin, “Yunan adalarından Türkiye’ye gönderilen her bir Suriyeli sığınmacı için Türkiye’den bir Suriyeli sığınmacının AB ülkelerine yerleştirilmesi” teklifi de kabul edilecek. Ancak Türkiye’den AB’ye yerleştirilecek sığınmacı sayısı bu yıl için 72 bin ile sınırlanacak. Bu sayı da bugün müzakere edilecek.
- Vize için 15 Nisan’a dek müddet: Türk vatandaşlarının vizesiz Avrupa’ya gidebilmelerine dair düzenlemede de AB yeni bir şart sunuyor. Buna göre, Türkiye’nin 15 Nisan’a kadar tüm düzenlemeleri yapması gerekiyor. Haziran sonu itibarıyla vize serbestisi için Türkiye AB’nin 72 şartından 35’i yerine getirilirken 37’si ise hâlâ gerçekleşmedi.
Bunun için Türkiye’de dokuz yasanın çıkması gerekiyor. Bunların tamamlanması ile AB Komisyonu, vizelerin kaldırılması için nisan ayı sonunda tavsiye kararını açıklayacak. Bu konuda son kararı ise AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu verecek. Bu takvimin daha önce 1 Mayıs olduğu konuşulmuştu. AB’nin 15 Nisan’da karar kılması ile Türkiye’nin önünde 1 aydan da kısa bir süreç kalmış olacak.
- Ek 3 milyar için şart: Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların şartlarını iyileştirmek için kullanacağı 3 milyar euroluk kaynağın aktarılması için sürecin hızlandırılması AB tarafından kabul ediliyor. Ancak ek 3 milyar euroluk kaynak için birçok ülkenin itirazı nedeniyle biraz daha beklenecek. Ek 3 milyar için öncelikle verilen 3 milyarın nasıl kullanıldığı, etkin kullanılıp kullanılmadığı gibi detaylara bakılacak.
- Müzakere başlıkları için müzakere: Ankara, üyelik sürecinin hızlandırılması için yeni fasılların açılmasında ısrar ederken AB ülkeleri içinde en fazla tartışılan konu da bu oldu. Güney Kıbrıs, altı başlığa koyduğu blokajı, Türkiye’nin limanlarını ve havasahasını Rumlara açana dek kaldırmayacağını ifade ediyor. Rumların vetosu nedeniyle yeni müzakere başlığı açılmasına söz verilemiyor. Bu konu, “AB Türkiye’yle beraber, üyelik müzakerelerinde mümkün olan en kısa süre içinde yeni fasılların açılması kararına hazırlık yapacak” şeklinde taslağa yansırken yeni müzakere başlıklarının açılması için ön müzakere sürecinin başlatılması öneriliyor.
"Türkiye ile anlaşmaya varacağız"
- Almanya Şansölyesi Angela Merkel: “Ortak fikre varmanın mümkün olduğunu düşünüyorum ve açıkça temkinli davranıyorum. Hâlâ yapılacak çok şey var. Almanya yoğun şekilde müzakere edecektir, çünkü Yunanistan’daki insani durumu düzeltmemiz lazım.”
- Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras: “Tek taraflı eylemler nedeniyle insani krizle karşı karşıyayız. Bu ortak kültür için bir utanç; ilkyardım, misafirperverlik ama aynı zamanda mültecilerin yeniden dağıtılması ile bir çözüm bulmalıyız.”
- İngiltere Başbakanı David Cameron: “Biz Schengen’e dahil olmadığımız için bu anlaşma kapsamında Türklere vize muafiyeti vermeyeceğiz. Kendi göç politikamızı koruyacağız.”
- Belçika Başbakanı Charles Michel: “Anlaşma, anlaşma olmamasından daha iyidir. Türkiye çok şey istiyor. Bazen şantaj gibi görünen şeyleri kabul etmeyeceğim.”
- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasidis: “Türkiye, Ankara prorokolü çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirirse (limanların ve havasahasının açılması) sorun yok, ancak bu olmadan hiçbir şey yapamayız. Partnerlerin bir yolunu bulacağına eminim. Yarın (bugün) anlaşma olmasını umuyorum.”
- Hollanda Başbakanı Mark Rutte: “Anlaşma tamamlanmış değil. Her şeyin yasal temeli olduğundan emin olmalıyız. Vize serbestisi koşullar yerine getirilirse mümkün olur.”
- Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk: “Temkinli şekilde iyimserim, açıkçası iyimser olduğumdan çok temkinliyim. AB’nin 28 üyesinin 28’inin de hassasiyetlerine uygun olmalı.”
- Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz: “Yunanistan yoluyla Avrupa’ya giren sığınmacı akınını durdurmak amacıyla Türkiye ile anlaşmaya varacağız.”
