Türkiye, mülteciler için önemli bir transit ülke konumunda. Türkiye ile AB, 29 Kasım 2015'te Brüksel'de düzenlenen zirvede, düzensiz göçün Türkiye'nin desteğiyle kontrol altına alınması üzerinde uzlaşmıştı. Aralık ayında varılan uzlaşmada şu noktalar öne çıkmıştı:
SINIR KORUMA: Türkiye, AB'ye sığınmacı akınının durdurulması için Ege'de Yunanistan'la olan sınırını daha iyi koruyacak. Sığınmacıları Yunanistan'a taşıyan insan kaçakçılarıyla mücadeleyi yoğunlaştıracak. Türk sahil güvenlik ekipleri ile AB Sınır Koruma Ajansı Frontex arasındaki işbirliği güçlendirilecek. NATO gemileri Ege'de caydırıcılık çerçevesinde devriye gezmeye başlayacak.
TÜRKİYE'DEKİ SIĞINMACI KAMPLARI: BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (UNHCR) verilerine göre Türkiye'deki Suriyeli sığınmacıların sayısı 2 milyon 700 bini buluyor. Avrupa yoluna düşmemeleri için sığınmacıların Türkiye'deki yaşam koşulları iyileştirilecek. Bu kapsamda sığınmacılara daha iyi sağlık hizmetleri sunulacak. Sığınmacı çocuklarının eğitim görmesi sağlanacak.
SIĞINMACILARA TÜRKİYE'DE İSTİHDAM: Suriyeli sığınmacılara sağlanacak çalışma izni uzlaşmanın önemli ayaklarından birini oluşturuyor. Türkiye'de ikamet eden ve çoğunluğu Suriyeli olan sığınmacılara belli koşullarda çalışma izni verilmesini düzenleyen Başbakanlık genelgesi geçen ay yürürlüğe girmişti. Genelge uyarınca öncelikli olarak geçici koruma sağlanan yabancılar, geçici kimlik belgesi düzenleme tarihinden altı ay sonra çalışma izni için başvurabiliyor. Sığınmacılar sadece ikamet ettikleri illerde çalışma iznine sahip oluyor. Ayrıca sığınmacıların çalıştıkları işyerindeki işçi sayısının yüzde 10'unu geçmeyecek olmaları şart koşuluyor.
TÜRKİYE'YE PARA YARDIMI: Türkiye ile AB arasında üzerinde uzlaşılan eylem planına göre, AB Türkiye'ye 3 milyar euroluk bir yardım fonu aktaracak. Bu fonla Türkiye’deki mültecilerin ihtiyaçları karşılanacak. Ancak Türkiye'den miktarın yeterli olmadığı yolunda eleştiriler geliyor.
AB'DEN TÜRKİYE'YE SİYASİ ÖDÜN: AB geçen aralık ayında 2 yıl aranın ardından Türkiye'nin AB'ye tam üyelik müzakerelerinde bir faslın müzakereye açılmasını kararlaştırdı. 17'nci fasıl olan Ekonomik ve Parasal Politika faslı müzakereye açıldı. AB Komisyonu, Türkiye'nin talepleri doğrultusunda mart ayı sonuna kadar beş faslın daha müzakerelere açılabilmesi için hazırlıklarını sürdürüyor. AB'nin elinde Türkiye'ye karşı kullanabileceği bir koz daha var: Vize serbestisi.
