-480 yıldır her gün hatim indiriliyor SARAYBOSNA (A.A) - 25.08.2011 - Osmanlı zamanında 1521-1541 tarihlerinde Bosna Sancak Beyi olan ve Boşnak halkının bugün bile ''baba'' olarak gördüğü Gazi Hüsrev Bey'in hazırladığı vakıfname gereği, adına yaptırdığı camide 480 yıldır her gün hatim indiriliyor ve 1000'lik tespihle zikir çekliyor. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1463 yılında fethedilen Bosna-Hersek'te, 1521-1541 tarihlerinde Sancak beyi olarak görev yapan Gazi Hüsrev Bey'in anısı, yaptığı eserler ve bıraktığı vakıfnameyle halen yaşatılmaya devam ediyor. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Bosna'da Sancak beyliği yapan, babası Boşnak, annesi Türk olan, anne tarafından ise Sultan II. Bayezid'in torunu olan Gazi Hüsrev Bey, Saraybosna'nın Gazi İsa Bey'in ardından ikinci kurucusu olarak görülüyor. Gazi Hüsrev Bey'in kendi adına kurduğu vakıf bünyesinde yaptırdığı cami, medrese, han, hamam ve aşevi gibi çok sayıda eser, bugün halen Saraybosna'nın ruhunu oluşturuyor. Boşnak halkın ''baba'' olarak gördüğü ve çok sevdiği Gazi Hüsrev Bey'in sağlığında hazırladığı vakıfname, 1521 yılında yapımına başlanan ve 1531 yılında tamamlanan kendi adına yaptırdığı Saraybosna'nın en büyük ve görkemli camisinde 480 yıldır her gün yerine getiriliyor. Gazi Hüsrev Bey'in vakıfnamesi gereği her gün öğle namazını müteakip Kur'an-ı Kerim'i en iyi okuyan ve ''cüzhan'' olarak adlandırılan 30 kişi, birer cüz okuyor. Aynı anda başlanan ve sessizce okunan cüzlerin tamamlanmasınını ardından hatim duası yapılıyor. Hatim duasında Gazi Hüsrev Bey, Saraybosna ve Bosna Hersek'teki Müslümanlar için dua ediliyor. Kur'an-ı Kerim'in okunduğu sırada yine Gazi Hüsrev Bey'in vakıfnamesi gereği, caminin bir köşesinde ise 5 kişi tarafından 1000'lik tespihle kelime-i tevhid (Lailahe illallah) çekliyor. 15 günde bir ise 70 bin kez kelime-i tevhid çekiliyor ve her 15 günde bir tevhid duası okunuyor. -480 yıllık vasiyet Gazi Hüsrev Bey Camisi'nde (Begova Camisi) 1973 yılından bu yana müezzinlik yapan Hacı Hafız Vehbiya Şeçeroviç, 37 yıldır görev yaptığı bu caminin Gazi Hüsrev Bey'in inşa ettiği en güzel yapıt olduğunu belirtti. Gazi Hüsrev Bey'in Saraybosna'da Sultan Camisi'ni de (Careva Camisi) de yaptırdığını ifade eden ifade eden Şeçeroviç, bu camilerle ilgili bütün uygulamaların (teknolojik gelişmeler elektrik, ısınma hariç) vakıfnameye göre yapıldığını vurguladı. Camide her gün okunan Kur'an-ı Kerim ve çekilen kelime-i tevhidin Gazi Hüsrev Bey'in vakıfnamesinde yer aldığını belirten Şeçeroviç, şunları kaydetti: ''Gazi Hüsrev Bey'in vakıfnamesinde her gün 30 kişinin Kur'an-ı Kerim okuyarak bir hatim tamamlaması ve beş kişinin de bin kere ''Lailahe illallah'' şeklinde zikretmesi, 15 günde bir de 70 bin tevhid okunarak 'tevhid duası'nın yapılması yer alıyor. Bu uygulama caminin 1531 yılında ibadete açılmasıyla başladı ve bir gün dahi ara verilmeden devam etti. Saraybosna bir çok acı yaşadı, işgaller gördü, kuşatmalar altında kaldı ancak bu gelenek bir gün dahi aksatılmadan yerine getirildi. 480 yıl boyunca bir gün dahi Gazi Hüsrev Bey'in camisi hatimsiz ve tevhidsiz kalmadı.'' -''Fatih'in bıraktığı dua bizleri korudu''- Şeçeroviç, Fatih Sultan Mehmed'in Saraybosna'yı fethi sırasında ''Ravne Bakiye''ye geldiğini ve ''burada hep ezan okunacak'' şeklinde bir rivayet olduğunu anlatan Şeçeroviç, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Düşmanlarımız son savaşta bile silahsız olmamıza rağmen bizleri mağlup edip bu topraklardan, bu camilerden çıkartmayı başaramadı. 4 yılı aşkın süren Saraybosna kuşatması sırasında burada her gün ezan, hatim ve tevhid okundu. Bosna-Hersek'i, Saraybosna'yı ve 120 top atışının isabet ettiği 'Begova Camisi'ni burada okunan Kur'an-ı Kerim korudu. Fatih Sultan Mehmet, Gazi Hüsrev Bey gibi büyük insanların duasının sonucu olarak biz buradayız ve inşallah kıyamet gününe kadar da burada kalacağız.'' Şeçeroviç, Türklerle Boşnakların kardeş ve akraba halk olduğunun en iyi göstergesinin Gazi Hüsrev Bey olduğuna da dikkati çekerek, ''Gazi Hüsrev Bey bizim en önemli ortak değerimizdir. Bizler onun bıraktığı bütün emanete hep sahip çıktık. Onun Anadolu'da yaşayan diğer torunları da onun emanetine sahip çıkarak daha güçlü olmak zorundalar. Şu anda Türkiye'nin gelişimini gurur duyarak izliyorum. Bu topraklara yeniden sahip çıkılması bizleri mutlu ediyor'' diye konuştu. -Gazi Hüsrev Bey- Gazi Hüsrev Bey, (1480-1541) Kanuni Sultan Süleyman devrinde Bosna'da uzun süre görev yapan sancak beyi. 1521'de Bosna Sancak Beyi olan Gazi Hüsrev Bey, Kanuni'ni Belgrad seferine katıldı ve Zemlin kalesini fethetti. Belgrad'ın fethinden sonra Macaristan, Hırvatistan, Transilvanya ve Dalmaçya'ya akınları Gazi Hüsrev Bey emrinde bulunan 10 bin kişilik 'deli kuvvetleri' (serdengeçtiler) ile sürdürdü. Bosna'da sancak beyi olarak görev yaparken, birlikleriyle katıldığı Mohaç Meydan Muharebesi'nde büyük başarı gösterdi. Bosna bölgesinde yaptığı fetihlerle sancağın sınırlarını genişletti. Gazi Hüsrev Bey, bu sırada idaresi altında bulunan Saraybosna'yı da imar etmekten geri durmadı. Şehirde pek çok cami, mescid, medrese, çarşı ve köprü yaptırdı. Kurşunlu Medrese diye de anılan Gazi Hüsrev Bey Medresesi yıllarca ilim ve kültür merkezi olarak hizmet verdi. Adalet ve ihsanı ile halkın sevgi ve saygısını kazanan Gazi Hüsrev Bey, bölgede İslamiyet'in yayılmasına da önemli katkı sağladı. Gazi Hüsrev Bey, 18 Haziran 1541 tarihinde Karadağ'ın Drobnjaci şehrinde çıkan bir Sırp isyanını bastırırken Mokro köyünde vefat etti. İç organları Karadağ'da bugün halen "Hoca Tepesi" (Hodzina glavica) olarak anılan mevkiye, naaşı ise Saraybosna'ya nakledilerek kendi yaptırdığı Gazi Hüsrev Bey Camii'nin avlusundaki türbeye gömüldü. Saraybosna'yı imar ve inşa eden Gazi Hüsrev Bey, özellikle Balkanlar'da Boşnakların ve Türklerin büyük bir ''milli kahramanı'' olarak görülüyor.
