Trabzon’un Tonya ilçesinde, 1974 yılında, kooperatifleşme girişimiyle kurulan Tonyakoop, ekonomik krize direnemedi. 2017’deki ‘Türkiye Kültür Oscarları Yarışması’nda birinci seçilerek, coğrafi işaretle tescillenen tereyağıyla ünlü ilçedeki tarihi fabrikada üretime ara verildi. Üretime ara verilmesi kararıyla yaklaşık 50 kişi işsiz kaldı.
İşletmenin borcu 2 milyar lira
Günde yaklaşık 30 ton süt işlenen fabrikada üretime ara verilmesiyle işsiz kalanlar da işletme önünde eylem düzenlemeye hazırlanıyor. İşletmenin borcunun 2 milyar liraya ulaştığı öğrenilirken, fabrikanın akıbetinin ne olacağı ise ilçe sakinleri arasında merak konusu oldu.
Tonya Süt Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yakupoğlu, işletmede faaliyetlere ara verildiğini belirterek, şu açıklamada bulundu: “Herhangi bir şirketin işletmemize ortak olmasını istedik. Tüzük ve genel kurulun bize verdiği yetkiyi kullanmak istedik. Çünkü fabrikanın bayağı sıkıntıları var. İcrada 2 milyara yakın borçlarımız var. Bankalardan paralarımız gelse bile icraya veren arkadaşlarımız paralarımızı alıyor. İlçede fabrikamıza yeterince süt verilmiyor. Aldığımız süt miktarı 2- 2,5 tona düştü. Yaşanan sıkıntılar nedeniyle fabrikanın üretimini geçici olarak durdurma kararı aldık. Tüzüğe göre zararla bir şey yapmamız suç. Şimdiye kadar hiçbir zararımız olmadı. Başaramadık. Başarmak için mücadele edeceğiz. Sütlerin kaliteli bir şekilde fabrikamıza gelmesini talep ediyoruz. Süt gelmedikten sonrada fabrikanın yürümesi mümkün değil.”
Esnaf: Yönetim hatası
Fabrikada yanlış yönetim nedeniyle bu sorunlarla karşı karşıya kalındığını öne süren yöre esnafından Osman Yıldırım ise “Dedelerimizin, babalarımızın kurmuş olduğu fabrika, yanlış yönetimlerin ve işi bilmeyenlerin hatalı ticareti nedeniyle kapatıldı. Ben bunu esefle karşılıyorum, böyle bir şeyin olmasından dolayı üzgünüm. Gerek siyasiler gerek idarecilerin bu konuya el atmalarını istiyoruz. Ama bu işin öyle kısa zamanda halledilmeyeceğini biliyorum. Yanlış yönetimlerin yüzünden Tonya Süt Fabrikası’nda üretim durmuştur” dedi.
Fikret Sağlam ise işletmede üretimin durdurulmasının yöre için felaket olduğunu belirterek, “Özellikle Tonya’nın tek geçim kaynağı olan süt fabrikası, yıllardır aileler çocuklarını orayla okuttu. Kapanması benim için ve Tonya için büyük bir felakettir” açıklamasında bulundu.
"Hayvancılığı bitirdiler"
Yörede hayvancılık ve tarımla uğraşıp, geçimini sağlayan Emine Karadeniz de “Hayvancılığı bitirdiler. Ben çayır almaya geldim. Çayır bir sürü para, saman bir sürü para, yem bir sürü para. Yemi çıkardılar 85 liraya, biz hayvanımıza ne alacağız? Biz nasıl hayvan bakacağız? Biz yaylalarımıza gidiyoruz. Yaylarımızı elimizden almaya uğraşıyorlar. Biz nasıl bakacağız hayvanlarımızı?” dedi.
Mağdur olduklarını dile getiren çiftçi Fatma Demiroğlu ise “Yem, kepek veremiyor. İyi yönetilemedi, kapatıldı. Tonya halkı mağdur, yapabileceğimiz bir şey yok. Tonya’nın tek gelir kaynağı Tonya Süt’ün kapatılması ile mağdur olduk” eleştirisinde bulundu. (DHA)
