-"Vicdani ret" ile ilgili düzenleme çalışması ANKARA (A.A) - 16.11.2011 - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından birçok kez vicdani retle ilgili tazminata mahkum edilen Türkiye, bu konuyla ilgili düzenleme yapmaya hazırlanıyor. Birçok Avrupa ülkesinde vicdani ret bir hak olarak tanımlanıyor, vicdani retçilere belirlenen sürelerde, anaokulları, hastaneler, huzurevleri gibi kurumlarda kamu hizmeti yaptırılıyor. Basit olarak ''bir bireyin kendi ideolojik, ahlaki veya dini görüşlerine dayanarak askerlik hizmeti yapmayı, silah tutmayı ve savaşmayı reddetmesi'' olarak tanımlanan ''vicdani ret'', Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in konuya ilişkin Milli Savunma Bakanlığının çalışma yaptığını söylemesi ve ''Bu hafta içinde olmazsa önümüzdeki hafta içinde karar aşamasına gelinmiş olacak. Çok kısa süre içinde bunu Bakanlar Kurulunda görüşeceğiz'' sözleri üzerine tekrar Türkiye gündemine geldi. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz da konuyla ilgili düzenleme yapmak üzere, AİHM kararları ve Avrupa örneklerini incelediklerini açıkladı. AİHM tarafından vicdani ret konusunda birçok kez tazminata mahkum edilen Türkiye, bu konuyla ilgili ilk defa 2006 yılında Osman Murat Ülke adlı vatandaşın açtığı davada, 11 bin Avro tazminata mahkum edildi. Osman Murat Ülke, ''felsefesine aykırı'' olduğu gerekçesiyle askerlik yapmayı reddetmiş ve bu nedenle defalarca hapis cezasına çarptırılmasını AİHM'e taşımıştı. AİHM, 2006'da verdiği kararda, ''askerlik yapmayı reddeden bir kişiye karşı insan onurunu küçük düşürücü muamelede bulunulduğunu, bunun da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 3. maddesi tarafından güvence altına alınan 'kötü muamele ve işkenceyi önleme' maddesinin ihlal edilmesi anlamına geldiğini'' kaydetmişti. Mahkeme, felsefi görüşlerinden ötürü askerlik yapmayı reddedenlerle ilgili Türk ceza yasalarının yetersiz olduğunu ve konunun sadece askeri kanunlarla çözümlendiğini tespit ederek, Türkiye'nin bu konuda yasal bir düzenleme yapması gerektiğini vurgulamıştı. Türkiye'de ''vicdanı retçi'' olduğunu belirterek askerlik görevini yerine getirmeyenler hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 318. maddesinde düzenlenen ''halkı askerlikten soğutma'' hükmü uygulanıyor. Bu hükümde, ''halkı, askerlik hizmetinden soğutacak etkinlikte teşvik veya telkinde bulunanlara veya propaganda yapanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası'' öngörülürken, eylemin basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılıyor. Avrupa Konseyine üye 47 ülke arasında yalnızca Türkiye ve Azerbaycan'da vicdani ret yasal bir hak olarak kullanılmıyor. Avrupa Birliğine üye 27 ülkenin 14'ünde de zorunlu askerlik hizmeti bulunmuyor. Geri kalan 13 ülkede ise vicdani retçiler için alternatif hizmetler uygulanıyor. Askerlik konusunda farklı uygulamalar bulunan bazı Avrupa ülkelerinde, zorunlu askerlik uygulamasının yanında vicdani ret bir hak olarak düzenleniyor, bazı ülkelerde ise zorunlu askerlik uygulanmıyor.
