TBMM Genel Kurulu’nda yasalaşan, “3. Yargı Paketi” özel yetkili mahkemelerin (ÖYM), ihtisas ağır ceza mahkemelerine dönüştürülmesi ve basın yoluyla işlenen suçlar başta olmak üzere radikal düzenlemeler içeriyor.
TBMM’nin 2 günde yaklaşık 40 saatlik mesai yaparak kabul ettiği yargı reformu paketi, hakkındaki 2 yıl 1 aylık hapis cezasının kesinleşmesi nedeniyle vekilliğinin düşürülmesi gündeme gelen Bağımsız Van Milletvekili Kemal Aktaş’ın “milletvekili” sıfatını korumasını sağlayacak. Aktaş 2006 yılında katıldığı Nevruz etkinliğinde yaptığı konuşma nedeniyle Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nce 2 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırılmış, cezası Yargıtayca onanarak, kesinleşen hüküm kararı kısa süre önce TBMM Başkanlığı’na sunulmuştu. Kararın Genel Kurul’un bilgisine sunulmasıyla birlikte Aktaş’ın vekilliği düşecekti. Siyasi arenada ve TBMM’de büyük tartışma yaratabilecek bu durumu dikkate alan TBMM Başkanı Çiçek, kararı hukuki açıdan incelettirdiğini açıklamıştı. Meclis’te kabul edilen yasaya önerge ile monte edilen bir düzenleme ile Aktaş’ın vekilliğinin düşmesinin önü kesildi. Kabul edilen önerge ile Aktaş’ı da kapsayacak şekilde, 31 Aralık 2011 tarihinden önce basın yayın yoluyla ya da düşünce ve kanaat açıklama yöntemleriyle işlenip, adli para cezasını ya da üst sınırı 5 yıldan fazla olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı kesinleşmiş mahkumiyetin infazının ertelenmesi sağlandı. Aynı önerge ile “mahkumiyet hükmünün infazı ertelenen kişi hakkında bu mahkumiyete bağlı olarak herhangi bir hak yoksunluğu doğmaz” fıkrası da tasarıya monte edildi. Böylece hak yoksunluğu doğrucak olan milletvekilliğinin düşürülmesi önlenmiş oldu. TBMM Başkanlığı’nın yasanın yürürlüğe girmesinin ardından Aktaş hakkındaki dosyayı ilgili yarı merciine geri göndermesi bekleniyor.
3 bin kişiye daha tahliye
AKP’nin kabul edilen bir başka önergesiyle açık cezaevlerine alınma koşulları iyileştirildi. 31 Aralık 2017 tarihine kadar terör, örgüt ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar hariç olmak üzere, kasıtlı suçlarda 3 yıla kadar, taksirli suçlarda 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilenler cezalarını doğrudan açık cezaevlerinde çekecek. Yine AKP’ye ait bir önerge ile de denetimli serbestlikten yararlanabilmek için 6 ay açık cezaevinde kalma şartı kaldırıldı. AKP kurmaylarının verdiği bilgiye göre böylece 3 bin kişiye daha denetimli serbestlik yoluyla serbest kalma yolu açıldı. ÖYM’ler yerine ihtisas ağır ceza mahkemelerini getiren yargı paketi ile getirilen belli başlı diğer düzenlemeler ise şöyle:
- TUTUKLAMA: Hakim veya mahkeme; tutuklamaya, tutuklamanın devamına ve tahliye isteminin reddine ilişkin karar verirken, kuvvetli suç şüphesinin varlığını, tutuklama nedenlerinin varlığını ve tutuklama tedbirinin ölçülü olduğunu somut olgularla gerekçelendirecek.
- ADLİ KONTROL: Tasarıyla, hakimlerin tutuklama yerine adli kontrol uygulayabileceğine yönelik düzenlemedeki süre sınırı kaldırıyor. Yürütülen soruşturmada, tutuklama sebepleri olsa bile, şüphelinin tutuklanması yerine adli kontrol altına alınmasına karar verilebilecek.
- HABERLEŞMENİN GİZLİLİĞİ: Haberleşmenin gizliliğini ihlal edenlere verilen hapis cezaları artırılıyor. Kişiler arasında haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kişiye 6 ay-1 yıl yerine 1-3 yıl arası; haberleşmenin kaydına 1-3 yerine 2-6 yıl; haberleşme içeriklerini hukuka aykırı ifşa edenlere 1-3 yerine 2-5 yıl; kişiler arasındaki konuşmaları bir aletle dinleyen veya kaydedenlere 2 ay-6 ay yerine 2-5 yıl ceza verilecek. Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi kayda alan kişiye 6 ay - 2 yıl arası hapis verilecek. Kaydederek elde ettiği konuşmaları hukuka aykırı olarak ifşa eden kişi, 2-5 yıl hapis cezasına çarptırılacak.
- ÖZEL HAYATA KORUMA: Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kişilere uygulanan hapis cezaları da artırıldı. Buna göre, bu kişilere 1-3 yıl ceza verilecek. Gizliliğin, görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde verilecek ceza bir kat artırılacak. Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kimse, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.
- TAKDİR YETKİSİ: Kanunla, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişiye ayrıca örgüte üye olmak suçundan verilecek cezada maktu indirim yapılması yerine, hakime indirim yapıp yapmama, yapacaksa bu indirimin oranı hakkında takdir yetkisi tanınıyor.
- HACİZ: Ekonomik faaliyetini bedeni çalışmasıyla sürdüren borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya, aile bireyleri için lüzumlu eşya, borçlunun haline münasip evi ve öğrenci bursları haczedilemeyecek.
- ÜLKÜCÜLERE TAHLİYE: Kanun ile 12 Eylül öncesinde örgüt dışında tutularak cezaları ayrı ayrı uygulanan kişiler ile örgüt kapsamında değerlendirilerek haklarında tek bir ceza uygulanan kişiler arasındaki eşitsizlik gideriliyor. Buna göre, 12 Eylül 1980 tarihinden önce işlenen suçlardan dolayı lehe kanun, TCK’nın cezaların içtimaına ilişkin hükümleri uygulandıktan sonra ortaya çıkan ceza gözönünde bulundurularak belirlenecek. Belirlenen bu ceza infaz bakımından lehe hükümler içeren kanuna göre infaz edilecek.”
