Mart ayında kaynağı belirsiz para girişi 2.4 milyar dolarla 6 ayın en yükseğine çıktı. Öte yandan dış ticaret açığındaki daralma eğiliminin etkisiyle cari açıkta düşüş devam ediyor.
Türkiye’nin altın ticaretinde net altın ithalatçısından net altın ihracatçısı konumuna geçmesiyle dış ticaret açığındaki daralma eğilimine paralel cari açıkta düşüş devam ederken, kümülatif açık mart ayında 60 milyar dolara geriledi. Analistler, Avrupa’daki toparlanmanın ihracata olumlu yansıması, altın ithalatı ve iç talepte azalmanın desteğiyle cari açıktaki düşüşün önümüzdeki aylarda da devam etmesini bekliyor.
Merkez Bankası verilerine göre, cari işlemler açığı, mart ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 43 azalarak beklentilere paralel 3.19 milyar dolar, ilk çeyrekte ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 5.09 milyar dolar azalışla 11.46 milyar dolar oldu. 12 aylık kümülatif cari açık ise martta da düşüşünü sürdürerek 59.97 milyar dolara geriledi.
Öte yandan, net hata noksan adı verilen kaynağı belirsiz para girişi martta 2.4 milyar dolarla 6 ayın zirvesine çıktı. İlk üç aylık gizemli para 6.6 milyar dolar oldu. Geçmiş dönemde net hata noksan kalemi, altın ticareti kaynaklı artmıştı. Analistlere göre, son dönemdeki artış piyasalardaki oynaklık nedeniyle şirketlerin ithalat için yurtdışındaki mevduatlarını kullanarak ödeme yapmalarından kaynaklandı.
Altın ticareti etkisi
TCMB açıklamasında, “Bu gerilemede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 5.23 milyar dolar azalarak 11.99 milyar dolara düşmesi ve net hizmet gelirlerinin 229 milyon dolar artarak 2.68 milyar dolara yükselmesi etkili olmuştur” denildi.
Parasal olmayan altın kalemi altında, bir önceki yılın ilk çeyreğinde 1.31 milyar dolar net altın ithalatı gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 1.65 milyar dolar net altın ihracatı oldu. Altın fiyatlarının düşmesinin iç talebi körüklemesinin yanı sıra enerji ihracatı karşılığı elde ettiği geliri altına çeviren İran’ın talebi nedeniyle altın ithalatının geçen yıl 302.3 ton ile rekor seviyeye yükseldi. Bu yıl ise İran talebinin ortadan kalmasıyla altın ithalatının azalması bekleniyor.
Veyis Fertekligil - T-Bank Başekonomist: "Yılın ilk çeyreğinde ithalattaki azalma ve altın dış ticaretinde fazla verilmesinin de desteklediği ihracattaki artış nedeniyle dış ticaret açığında daralma meydana gelmesi, cari işlemler açığının da daralmasına rol açtı. Bu durumun oluşmasında alınan makro-ihtiyati önlemlerin, Merkez Bankası’nın faiz artırımının ve dövizdeki yükselmenin etkisiyle daralan iç talebin etkisi bulunmakta."
Destek Menkul Analisti Eren Can Ümüt: Martta 2.4 milyar dolar kaynağı belli olmayan para girişi yaşandı. Bu rakam, Eylül 2013’ten bu yana bu kalemde gerçekleşen en büyük para girişi. İlk çeyrekte ise 6.6 milyar dolarlık para girişi yaşandı. TCMB’nin faizleri sert şekilde artırması ile kredi maliyetlerinde yükseliş iç talebi baskılamış ve yükselen kur sayesinde ihracatta yükseliş ve ithalatta gerileme yaşandı. Bu devam edebilir" dedi.
