Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran, Türkiye'de mortgage (tutsat) sektörünün geçen yılı yüzde 21 büyüyerek, 37,5 milyar TL (toplam mortgage kredisi miktarı) ile kapattığını bildirdi.
Onaran, mortgage piyasasına ilişkin olarak yaptığı açıklamada, 2006 yılında sektörün yüzde 78, 2007 yılında yüzde 39 oranında büyüdüğünü hatırlatarak, "Böyle bakıldığı zaman belki son üç yıla göre daha az büyüme gerçekleşti, ancak diğer ekonomik endikatörlere baktığınız zaman bu büyüme fena bir oran gibi gözükmüyor" dedi.
Geçen yıl yaşanan büyümenin yüzde 10'luk kısmının, yılın ilk üç ayında gerçekleştiğine işaret eden Onaran, daha sonra sektörün büyüme trendlerinin yavaş yavaş düşmeye başladığını, son çeyreğin ise küçülmenin yaşandığı bir dönem olduğunu söyledi.
Garanti Mortgage'nin ise geçen yıl sektördeki liderliğini devam ettirdiğini dile getiren Onaran, 2008'de 25 bin adet yeni kredi kullandırdıklarını kaydetti.
Sektörün bu yıla iyi başladığını söyleyen Onaran, şunları bildirdi: "Aralık ayından itibaren Merkez Bankasının faiz indirimi ve buna paralel bankaların konut kredisi tarafında faizlerini düşürmesi ile birlikte sektörde bir canlanma ve kıpırdanma başladı. Olumlu yönde bir hareket başladı. Garanti Bankası olarak Aralık rakamlarının yüzde 25-30 üzerinde kredi kullandırımı gerçekleştirdik. Bu yıl da konut kredilerinde yüzde 5-6 oranında artış olacağını ve sektörün yılı yaklaşık 40 milyar lira ile kapatmasını tahmin ediyoruz. Özellikle yılın ikinci yarısından sonraki trende daha iyi bakmak lazım."
‘Konut fiyatları makul seviyede’
Cemal Onaran, Merkez Bankasının faiz indiriminin mortgage sektörünü olumlu etkilediğini, faiz indirimi ile birlikte bankaların da fonlama maliyetlerine bakarak kredi faizlerinde indirime gittiklerini anlattı.
Talep arttıkça konut fiyatlarının yukarı gittiğine işaret eden Onaran, "Dolayısıyla tüketiciler her zaman 'en ucuz faizi bulayım' diye bekledikleri noktada, buldukları iyi evi elinden kaçırmış olabiliyorlar veya evi daha pahalıya satın almak durumunda kalabiliyorlar" dedi.
Onaran, tüketicilere, istedikleri evi makul fiyata bulduklarına inandıklarında hiç beklemeden harekete geçmelerini önerdiklerini dile getirerek, "Çünkü faizler birkaç baz puan düşecek diye beklediğiniz noktada bazı fırsatları da elinizden kaçırmış olabiliyorsunuz. Konut fiyatları bence şu anda makul seviyededir. Müşteriler için, harekete geçmek için güzel bir noktada olunduğunu söyleyebiliyoruz" diye konuştu.
‘İnsanlar ev borcunu ödemeye çalışıyor’
Onaran, konut kredilerinde geri ödemelere değinerek, bu dönemde bütün bankacılık sektöründe kredilerde sorunların bir miktar artmasının mümkün olabileceğine işaret etti.
Ancak, konut kredilerinde sorunun daha düşük oranlarda kaldığını anlatan Onaran, şunları kaydetti: "Çünkü kredi verirken kredi politikalarını çok sıkı uyguladığımız için burası sorunun en az olacağı yerdir. Bir de gerçekten insanlar ne yapıp ne edip ev borucunu bir şekilde ödemeye çalışıyor. İlk ödedikleri borç evlerinin borcu oluyor. Tüketici tarafında evin imajı çok farklı. Bu dönemde işsizlik sigortası bizim hayatımıza girdi. Bunlar bazen tüketiciler tarafından ek bir külfet gibi görünüyor ama inanın bunlar tüketici tarafında inanılmaz avantaj yaratan ürünler. 2009 yılında bu tip ürünlerin artmasını arzu ediyoruz. Tüketicilerin bunları kendiliğinden ister olması noktasına geliyoruz."
Onaran, konut kredilerinde sorunlu kısmın sektörün yüzde 1'leri civarında olduğunu bildirdi.
‘Ret oranında artış yok’
Cemal Onaran, bu dönemde kredi başvurularının geri çevrilme oranında da bir artış olmadığını söyledi.
Bu dönemde konut kredisi kullanmak isteyen müşterilerin, zaten "ince eleyip sık dokuduğunu", "ayağını yorganına göre uzatıp" geldiğini anlatan Onaran, şöyle devam etti:
"Başvurularda ret oranında artıştan söz edemeyiz. Garanti Bankası olarak kriz döneminde bununla övünüyoruz. Hakikaten hiçbir kredi politikamızda farklılığa gitmedik. Yani, ne vade kısıtladık ne ürün kısıtlaması getirdik. Politikalarımız işlerin iyi olduğu dönemde neyse, krizden bahsedilen dönemde de aynı oldu. Hiçbir farklılığa gitmedik. Dolayısıyla ret oranlarımızda bir farklılık yok. Ancak ekonomik konjonktür, taleplerin azalmasına neden oldu."
Yabancılara konut satışı konusunda da değinen Onaran, dünyada ekonomik durumun kötüleşmesiyle bu tarafta da işlerin azaldığını söyledi.
Özellikle sahil şeridinde yabancılara yönelik yapılan konutları hatırlatan Onaran, "Henüz yeteri kadar talep gelmiyor. Ancak bu konuda iyimserim. Türkiye bu anlamda yabancılar için çok cazip bir yer. Ekonomik istikrarla birlikte buralarda da önemli hareket olacaktır" diye konuştu.
Cemal Onaran, Garanti Mortgage olarak bu işe uzun vadeli baktıklarını, bu işin uzmanıyız diye yola çıktıklarını anlattı.
Kurdukları çağrı merkezine günde 500 ile bin çağrı geldiğini belirten Onaran, vitrinlerinde 24 ürünleri bulunduğunu, müşterilerin ihtiyaçlarına, risk algısına göre ürün geliştirmeyi sürdürdüklerini söyledi.
Ürünleri arasında en fazla sabit faizli kredinin tercih edildiğini ifade eden Cemal Onaran, diğer ürünlerine de zamanla talep gelmeye başladığını anlattı.
