Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’da şehit ve gazi aileleri ile yakınları için verilen iftar yemeğinde, “Kredi kartı kullanmayın” çağrısı yaptı. Rekabet Kurulu’nun 12 bankaya verdiği “rekabeti ihlal” cezasıyla başlayan tartışmalara Başbakan Erdoğan’ın sözlerinin eklenmesi, Türkiye’de kredi kartı kullanımını yeniden gündeme getirdi.
Bankalar, en çok şikâyet edilen kurumların başında gelirken, 76 milyonluk Türkiye’de çocuklar ve yaşlılar çıkarıldığında kişi başına neredeyse bir kredi kartı düştüğü belirlendi.
Hürriyet’ten Ümit Çetin’in haberine göre, Erdoğan’ın bu açıklamasının arka planında son 10 yılda büyüme patlaması yapan kredi kartı sayısı ve harcamaları var. Takipteki borçlar da artış gösteriyor. Toplam 2 milyon 677 bin kart hamili yakın takibe alındı.
Kredi kartı sayısı 56 milyona ulaştı
2008 yılında Türkiye’de 43 milyon kredi kartı, 60.5 milyon da banka kartı kullanılırken, bu rakam 2009 yılında 44 milyon 392 adet kredi kartı, 64 milyon 661 bin banka kartı olarak gerçekleşti. 2010’da kredi kartı sayısı 46 milyon 956 bine, banka kartı sayısı 69 milyon 916 bin oldu. 2011 yılında ise rakamlarda dikkat çekici artışlar yaşandı. Söz konusu yıl içinde kredi kartı sayısı 51 milyona banka kartı sayısı da 81 milyona çıktı. 2012 yılında da kredi kartı sayısı 54 milyon, banka kartı sayısı da 91 milyon oldu. Bu yılın ilk dört aylık döneminde ise toplam kredi kartı sayısı 56 milyona, banka kartı sayısı da 95 milyona ulaştı.
Türkiye genelinde kredi kartlarıyla 2007 yılında 141 milyar liralık harcama yapıldı. Yıllar itibariyle bir önceki yıla göre harcamalar da arttı. Buna göre 2008 yılında harcamalar bir önceki yıla göre yüzde 31 oranında, 2009 yılında yüzde 10 oranında, 2010 yılında yüzde 16 oranında, 2011 yılında da yüzde 24 oranında arttı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın bir soru önergesine verdiği yanıt da takipteki kartların durumunu gözler önüne serdi. Babacan, Mart 2013 itibariyle takip hesaplarında izlenen kredi kartı hamili sayısının 2 milyon 677 bin olduğunu belirtti.
Takipteki alacak büyümesi çift haneli
Buna paralel bankacılık sektörünün takipteki alacakları giderek artarken kredi kartındaki takipteki alacak büyümesi de çift haneli büyümeye başladı. Bankacılık sektörünün takipteki alacakları 2012 yılsonuna göre Mart 2013'de yüzde 9,2 arttı. Bu takipler 2,2 milyar TL artarak Mart 2013 itibarıyla 25,6 milyar TL seviyesine yükseldi. Aynı dönemde takipteki kredi kartı alacaklarının artış hızı sektörün takipteki alacakların büyüme oranını da geride bıraktı 472 milyon TL ve yüzde 12,3’lük artış ile son 3 yıldaki en yüksek artışını sergiledi.
Faiz dışı gelirler de büyüdü
Öte yandan, bankaların faiz dışı gelirlerinde de gözle görülür bir yükseliş var. Bu yılın ilk çeyreğinde bankalar, hizmetlerden 4 milyar lira, kredilerden alınan ücret ve komisyonlardan da 1,3 milyar lira gelir elde etti. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında hizmet gelirleri yüzde 20, ücret ve komisyon gelirleri de yüzde 31,4 arttı. Diğer faiz dışı gelirler de eklendiğinde bankaların toplam faiz dışı gelirlerinin tutarı 7 milyar 802 milyon liraya ulaşırken, ücret ve komisyonlar ile hizmet gelirlerinin faiz dışı gelirler içindeki payı yüzde 69 oldu.
