103 yılda 112 gazeteci ve yazar öldürüldü

 

6 Nisan Öldürülen Gazeteciler Günü öncesi bir yazılı açıklama yapan Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu (TGDP), 103 yılda 112 gazeteci ve yazarın öldürüldüğünü açıkladı.

 

Serbesti gazetesi başyazarı Hasan Fehmi'nin 6 Nisan 1909'da Galata Köprüsü üzerinde kurşunlanarak öldürülmesinden hareketle Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 6 Nisan tarihini "öldürülen gazeteciler günü" ilan etmişti. TGDP Yaptığı araştırmada, gazeteci ve yazarların çoğu, "faili meçhul" adı verilen, aslında failleri belli sokak infazlarıyla, gözaltında kaybetme saldırılarıyla yaşamlarını yitirdiler.

 

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) listesinde öldürülen Ermeni gazeteci ve yazarların olmadığı belirtilen araştırmada, TGC'ye başvuru yapıldığını ve listeye Ermeni gazeteci ve yazarların girmesi için girişimlerde bulunulduğu açıklandı.

 

 

Öldürülen gazetecilerin ve yazarlarının çoğunun Ermeni ve Kürt olduğu ifade edilen araştırmada, Ermenilerin yoğunluklu olarak 1915 yılında öldürüldüğün, Kürtlerin ise 1990–1994 yılları arasında katledildiği açıklanıyor.

 

Yapılan araştırmaya göre 1909 yılından bu yana öldürülen 112 gazeteci ve yazarın isimlerini, çalıştığı yayın kuruluşunu, ölüm yeri ve tarihini kronolojik sıralamaya göre şöyle;

 

1-Hasan Fehmi, Serbesti gazetesi, İstanbul, 6 Nisan 1909

 

2-Ahmet Samim, Sada-yı Millet gazetesi, İstanbul, 9 Haziran 1910

 

3-Zeki Bey, Şehrah gazetesi, İstanbul, 10 Temmuz 1911

 

4-Şair Hüseyin Kami, Alemdar gazetesi, Konya, 1912

 

5-Silahçı Tahsin, Silah gazetesi, İstanbul, 27 Temmuz 1914

 

6-Kevork Ferid, Tasvir'i Efkar gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, akıbeti bilinmiyor.

 

7-Hovhannes Kazancıyan, gazeteci-yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, akıbeti bilinmiyor.

 

8-Krikor Torosyan, Dizağik mizah dergisi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Akıbeti bilinmiyor

 

9-Sarkis Minasyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ayaş, 5 Mayıs 1915

 

10-Sarkis Suin (Süngücüyan), İravunk (Hak) gazetesi, 1 Haziran 1915'te tutuklandı. Akıbeti bilinmiyor.

 

11-Nerses Papazyan, (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

12-Harutyun Şahrigyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, milletvekili, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

13-Garabed Paşayan Khan, yazar, doktor, milletvekili, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

14-Levon Larents, Tsayn Hayrenyats (Vatanın Sesi) gazetesi, Murc (Çekiç) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

15-Simpad Pürad, Pünig gazetesi, Kağapar (Fikir) dergisi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

16-Hampartsum Hampartsumyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

17-Keğam Parseğyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

18-Şavarş Krisyan, Marmnamarz (Beden Eğitimi) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

19-Siamanto (Adom Yarcanyan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

20-Armen Doryan, yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

 

21-Sarkis Parseğyan (Şamil), Aşkhadank (Emek) gazetesi, Ankara 1915

 

22- Yervant Srmakeşhanlıyan (Yerukhan), gazeteci-yazar, Harput, 1915

 

23-Tılgadintzi (Hovhannes Hanıtyunyan), gazeteci-yazar, Harput 1915

 

24-Gagik Ozanyan, Merzifon Halguni dergisi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Sivas 1915

 

25-Mardiros H. Kundakçıyan, Ceride-i Şarkiye gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Kayseri'de idam edildi.

 

26-Vıramyan (Onnig Tertsagyan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, Van, 1915

 

27-Dikran Odyan (Aso), Yergir (Ülke) gazetesi, 1915

 

28-K. Khajag (Karekin Çakalyan), yazar, Diyarbakır 1915

 

29-Rupen Zartaryan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Diyarbakır 1915

 

30-Karakin Gozikyan (Yesalem), Manzume gazetesi, NorGyank (Yeni Hayat) dergisi, Trabzon sürgünü, 1915

 

31-E. Agnuni (Khaçadur Malumyan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Diyarbakır, 5 Mayıs 1915

 

32-Krikor Zohrab, gazeteci-yazar, milletvekili, İstanbul 20 Mayıs 1915 sürgünü, Urfa, 15 Temmuz 1915

 

33-Mihran Tabakyan, yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Yozgat, Ağustos 1915

 

34-Hagop Terziyan (Hagter), gazeteci-yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Yozgat 24 Ağustos 1915

 

35-Diran Kelegyan, Sabah gazetesi yayın yönetmeni, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Çankırı, 26 Ağustos 1915

 

36-Taniel Varujan, yazar-şair, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Çankırı, 26 Ağustos 1915

 

37-Rupen Sevag, (Çilingiryan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Çankırı, 26 Ağustos 1915

 

38-Hasan Tahsin, Hukuk-u Beşer (insan hakları) gazetesi, İzmir, 15 Mayıs 1919

 

39-Hüseyin Hilmi (İştirakçi veya Sosyalist Hilmi), İştirak (sosyalist)-Medeniyet dergisi, İstanbul, 15 Kasım 1922

 

40-Ali Kemal, Peyam-ı Sabah gazetesi, İzmit, 1922

 

41-Hikmet Şevket, 1930

 

42-Sabahattin Ali, Marko Paşa dergisi, Edirne, 2 Nisan 1948

 

43-Adem Yavuz, Anka Ajansı, Kıbrıs, 27 Ağustos 1974

 

44-Zeki Erginbay, Teknik Güç dergisi yazı işleri müdürü, İstanbul, 3 Şubat 1977

 

45-Hüseyin Şen, Kawa dergisi yazı işleri müdürü, İstanbul, 21 Mart, 1978

 

46-Gani Bozarslan, Aydınlık dergisi, 10 Mayıs 1978

 

47-Ali İhsan Özgür, Politika gazetesi, İstanbul, 21 Kasım 1978

 

48-Cengiz Polatkan, Hafta Sonu gazetesi, Ankara, 1 Aralık 1978

 

49- Abdi İpekçi, Milliyet gazetesi, İstanbul, 1 Şubat 1979

 

50-İlhan Darendelioğlu, Ortadoğu gazetesi, İstanbul, 19 Kasım 1979

 

51-İsmail Gerçeksöz, Ortadoğu gazetesi, İstanbul, 4 Nisan 1980

 

52-Ümit Kaftancıoğlu, TRT, İstanbul, 11 Nisan 1980

 

53-Muzaffer Fevzioğlu, Hizmet gazetesi, Trabzon, 15 Nisan 1980

 

54-Hayrabet Honca, Halkın Birliği gazetesi, Kayseri, 1 Mayıs 1980

 

55-Recai Ünal, Demokrat gazetesi, İstanbul, 22 Temmuz 1980

 

56-Mevlüt Işıt, Türkiye gazetesi, Ankara, 1 Haziran 1988

 

57-Seracettin Müftüoğlu, Hürriyet gazetesi, Nusaybin, 29 Haziran 1989

 

58-Sami Başaran, Gazete gazetesi , İstanbul, 7 Kasım 1989

 

59-Kamil Başaran, Gazete gazetesi, İstanbul, 7 Kasım 1989

 

60-Çetin Emeç, Hürriyet gazetesi, İstanbul, 7 Mart 1990

 

61-Turan Dursun, İkibine Doğru ve Yüzyıl dergisi, İstanbul, 4 Eylül 1990

 

62-Gündüz Etil, Yeni Günaydın Gazetesi, İstanbul,18 Eylül1991

 

63-Mehmet Sait Erten, Azadi-Denk dergisi, Diyarbakır, 3 Kasım 1992

 

64-Halit Güngen, İkibine Doğru dergisi, Diyarbakır, 18 Şubat 1992

 

65-Cengiz Altun, Yeni Ülke gazetesi, Batman, 24 Şubat 1992

 

66-İzzet Kezer, Sabah gazetesi, Cizre, 23 Mart 1992

 

67- Bülent Ülkü, Körfeze Bakış gazetesi, Bursa, 31 Mart 1992

 

68- Mecit Akgün, Yeni Ülke gazetesi, Nusaybin, 2 Haziran 1992

 

69- Hafız Akdemir, Özgür Gündem gazetesi, Diyarbakır, 8 Haziran 1992

 

70- Çetin Ababay, Özgür Halk dergisi, Batman, 29 Temmuz 1992

 

71- Yahya Orhan, Özgür Gündem gazetesi, Ceylanpınar, Gercüş, 9 Ağustos 1992

 

72- Hüseyin Deniz, Özgür Gündem gazetesi, Ceylanpınar, 10 Ağustos 1992

 

73- Musa Anter, Özgür Gündem gazetesi, Diyarbakır, 20 Eylül 1992

 

74- Yaşar Aktay, Türkiye gazetesi, Hani, 9 Kasım 1992

 

75- Hatip Kapçak, Hürriyet gazetesi, Mazıdağı, 18 Kasım 1992

 

76- Namık Tarancı, Gerçek dergisi, Diyarbakır, 20 Kasım 1992

 

77- Orhan Karaağar, Özgür Gündem gazetesi Van muhabiri, Van, 19 Ocak 1993

 

78- Uğur Mumcu, Cumhuriyet gazetesi, Ankara, 24 Ocak 1993

 

79- Kemal Kılıç, Özgür Gündem gazetesi, Akçakale-Urfa, 18 Şubat 1993

 

80- Mehmet İhsan Karakuş, Silvan gazetesi, Silvan, 13 Mart 1993

 

81- Ercan Gürel, HHA, Bergama, 20 Mayıs 1993

 

82- İhsan Uygur, Sabah gazetesi, İstanbul, 6 Temmuz 1993

 

83- Rıza Güneşer, Halkın Gücü gazetesi, İstanbul, 14 Temmuz 1993

 

84- Ferhat Tepe, Özgür Gündem gazetesi, Bitlis, 28 Temmuz 1993

 

85- Muzaffer Akkuş, Milliyet gazetesi, Bingöl, 20 Eylül 1993

 

86- Ruhi Can Tul, TDN, Kırıkkale, 14 Ocak 1994

 

87- Nazım Babaoğlu, Özgür Gündem gazetesi, Siverek-Urfa, 12 Mart 1994

 

88- Kamil Koşapınar, Zaman gazetesi, Erzurum, 19 Mart 1994

 

89- İsmail Ağay, Özgür Ülke gazetesi, Batman, 29 Mayıs 1994

 

90- Erol Akgün, Devrimci Çözüm dergisi, Gebze, 8 Eylül1994

 

91- Bahri Işık, Çağdaş Marmara gazetesi, İstanbul, 17 Eylül 1994

 

92- Ersin Yıldız, Özgür Ülke gazetesi, İstanbul, 3 Aralık 1994

 

93- Onat Kutlar, Cumhuriyet gazetesi, İstanbul, 11 Şubat 1995

 

94- Seyfettin Tepe, Yeni Politika gazetesi, Bitlis, 29 Ağustos 1995

 

95- Metin Göktepe, Evrensel gazetesi, İstanbul, 8 Ocak 1996

 

96- Kutlu Adalı, Yeni Düzen gazetesi, Kıbrıs, 8 Temmuz 1996

 

97- Yemliha Kaya, Halkın Gücü gazetesi, İstanbul, 27 Temmuz 1996

 

98- Selahattin Turgay Daloğlu, serbest gazeteci, İstanbul, 9 Eylül 1996

 

99- Reşat Aydın, Anadolu Ajansı, TRT, 20 Haziran 1997

 

100- Ayşe Sağlam, serbest gazeteci, Derince, 3 Eylül 1997

 

101- Abdullah Doğan, Candan FM, Konya, 13 Temmuz 1997

 

102-Ünal Mesuloğlu, TRT, Manisa, 8 Kasım 1997

 

103-Mehmet Topaloğlu, Kurtuluş dergisi, Adana, 1998

 

104- Süleyman Yeter, Sömürüsüz Bir Dünya İçin Dayanışma gazetesi, İstanbul, 7 Mart 1999

 

105- Ahmet Taner Kışlalı, Cumhuriyet gazetesi, Ankara, 21 Ekim 1999

 

106-Önder Babat, Devrimci Hareket dergisi, İstanbul, 3 Mart 2004

 

107-Yaşar Parlak, Silvan Mücadele Gazetesi, 18 Ağustos 2004

 

108-Hrant Dink, Agos gazetesi, İstanbul, 19 Ocak 2007

 

109-Engin Çeber, Yürüyüş dergisi, İstanbul, 9 Ekim 2008

 

110-İsmail Cihan Hayırsevener, Güney Marmara Yaşam Gazetesi (Balıkesir), Bandırma, 19 Aralık 2009

 

111- Metin Alataş, Azadiya Welat gazetesi, Adana, 4 Nisan 2010

 

112- Cevdet Kılıçlar, Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) basın bürosu internet editörü, Uluslararası sular, 31 Mayıs 2010