10 Ekim 2015 tarihinde saat 10.04'te Ankara Garı önünde Cumhuriyet tarihinin en kanlı kitlesel katliamı gerçekleşti. Katliamın gerçekleştiği yerin anıt meydan haline dönüştürülmesi için DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve 10 Ekim-Der tarafından düzenlenen “Emek, Barış, Demokrasi Anıt Meydanı ve Anma Yeri Uluslararası Fikir ve Tasarım Projesi Yarışması” başladı.
Ülkenin dört bir yanından gelen on binlerce yurttaş DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu), KESK (Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu), TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) ve TTB’nin (Türk Tabipleri Birliği) çağrısı ile düzenlenen Emek, Barış ve Demokrasi Mitingine katılmak için Ankara Garı önünde buluşmuştu. Yürüyüş başlamadan hemen önce saat 10.04’de IŞİD üyesi iki canlı bombanın kendisini patlatması ile gerçekleşen katliamda 103 kişi hayatını kaybetmiş, 400’ün üzerinde kişi de yaralanmıştı.
BirGün'ün haberine göre katliamın gerçekleştiği yerin anıt meydan olarak düzenlenmesi için DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve 10 Ekim-Der olarak “Emek, Barış, Demokrasi Anıt Meydanı ve Anma Yeri Uluslararası Fikir ve Tasarım Projesi Yarışması” düzenleniyor. Yarışmaya başvurular başladı.
Yarışmaya ilişkin bilgi
Yarışma; 10 Ekim Ankara Katliamının toplumsal düzlemde unutulmamasını sağlamayı; hayatını kaybetmiş ve hayatta kalan bireylerin anısını onurlandırmayı; hafızayı mekânda ve gündelik yaşamda yeniden üretmeyi amaçlamaktadır. Ankara Garı ve meydanının kuşaklar boyunca ortak değerlerimiz olan emek, barış ve demokrasiye adanarak yurttaşların bir araya geleceği bir kamusal mekân olarak yeniden üretimi hedeflenmektedir.
Hatırlamak, toplumun belleğini geleceğe taşıyan önemli bir pratiktir. Belleğin pratikler vasıtasıyla mekânda yeniden üretilmesi, kenti kuşaklar arasında toplumsal bilinç ve farkındalıkların yeniden üretildiği, tüm bileşenleri ile yaşayan ortak bir zemin olarak kavramamızı da olanaklı kılmaktadır. Katliamda hayatını kaybedenleri anmak, yaşanan insanlık suçunu hatırlamak ve hatırlatmak amacıyla meydanın bütüncül bir yaklaşımla ve bir tür “anıt meydan” olarak yeniden ele alınması sağlanacaktır.
Eşit işe eşit ücret yerine emek sömürüsünün artması, yaşam alanlarının yapılı çevre üretimi yoluyla sermaye birikimine konu edilip el konulması, kültürel ve doğal varlıkların korunarak yaşatılması yerine tahrip edilmesi, hukuk kurallarının uygulanmaması, demokrasinin gereklerinin yok sayılması, çatışmanın ve şiddetin öne çıkarılması, emek demokrasi ve barış için mücadele etme gereğini başat bir konu kılmıştır. 10 Ekim tarihi bu nedenle, savaşa karşı barışı ve birlikteliği, mücadeleyi simgelemektedir. 10 Ekim, emek-sermaye çelişkisinin çözümünde emekçilerin yanında saf tutmayı, yaşam alanlarımızın, kentlerimizin ve kırlarımızın yağmalanmasını engellemeyi, iş cinayetlerini durdurmayı, kadına yönelik her türlü şiddete karşı durmayı, baskı ve zora karşı özgürlüğü, demokrasiyi savunmayı amaçlar.
Bu bağlamda yarışma, bu acı saldırının gerçekleştiği mekân olan Ankara Garı ve yakın çevresinin, söz konusu mitingin ana teması olan “emek, barış ve demokrasi” temaları ile bir tür anı mekân olarak yeniden kurgulanmasını amaçlamaktadır. Bununla birlikte, 10 Ekim sonrası yasaklı hale getirilen kentsel kamusal alanlarımızı kullanarak özgürleştirmeyi, örgütlerimizin tarihi buluşma ve toplanma alanlarını yeniden yaşatmayı umut ediyoruz. Ankara Gar Meydanı’nın emek, barış ve demokrasi meydanı olarak yeniden yorumlanması ve tasarımına yönelik temel hedefler şunlardır:
Ankara Gar Meydanı’nın olayın toplumsal bellekteki önemi doğrultusunda, kent bütününde algılanabilir bir kent meydanı olarak dönüşümünü olanaklı kılmak;
Meydanın, emek, demokrasi ve barış meydanı olarak ortak kavrayışını sağlamak ve kamuoyu nezdinde farkındalığını güçlendirmeye yönelik kapsayıcı bir kentsel mekân olarak dönüşümünün önünü açmak;
Ankara Gar Meydanı’nın kültürel hafıza mekânı olarak 10 Ekim’e ilişkin anı boyutunu mekânsal tasarımın ana unsuru olarak yorumlamak;
Cumhuriyetin kuruluş döneminden itibaren kentsel kurgunun önemli bir bileşeni; kamusal ve toplumsal mekân olan Gar Meydanı’nı geleceğe taşıyacak tasarımlar geliştirmek;
Farklılıkların barış ve demokrasi ekseninde saygı, diyalog çerçevesinde bir arada yer alabileceği bir kentsel niteliği seçenekleri ile ortaya koymak;
10 Ekim’e dair hafızanın korunmasına, gelecek nesillere aktarılmasına, kolektif belleğin oluşumuna ve toplumsal vicdanın gelişimine katkıda bulunmak;
Ankara kenti bütününde terör saldırılarının gerçekleştirdiği benzer alanlarda insanlık suçlarının anımsanmasına yönelik düzenlemelerin önünü açmak, buna benzer alanların dönüşümü için fikir, perspektif, model önerileri geliştirmek;
Hâkim mekân üretimi pratiklerine karşı toplumsal olarak kamusal mekânın üretimi sürecini öne çıkarmak;
Meydanın çevresi ile bütünleşik şekilde yeniden ele alınması ile kentsel imge değerini güçlendirmek.
Emek, Barış, Demokrasi Anıt Meydanı ve Anma Yeri Uluslararası Fikir ve Tasarım Projesi Yarışma süreci 23 Kasım 2019 tarihi itibari ile başlamış olup takvim şu şekilde ilerleyecektir:
Sorular için son gün: 6 Aralık 2019
Soruların cevaplanması: 13 Aralık 2019
Yer görme: 21 Aralık 2019
Proje Teslim tarihi: 24 Şubat 2020
Jüri Değerlendirmesi: 29 Şubat - 1 Mart 2020
Değerlendirme Konferansı: 3 Mart 2020
Yarışmayı Kazananların açıklanması: 5 Mart 2020
Yarışma web sayfasından gerekli bilgi ve dökümanlar yer almaktadır.
