Necmettin Erbakan'ın vefatının 11'inci yıl dönümü

26 Şubat 2022 11:59

120

Milli Görüş hareketinin kurucu lideri ve eski başbakanlardan Necmettin Erbakan'ın vefatının üzerinden 11 yıl geçti. AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 27 Şubat 2011'de vefat eden eski Başbakan Necmettin Erbakan, 12 Ekim 1969'daki seçimde Konya'dan bağımsız milletvekili seçilerek başladığı siyaset hayatında 42 yıl geçirdi.

220

Erbakan, 29 Ekim 1926'da Sinop'ta doğdu. Babasının ağır ceza reisi olması dolayısıyla çocukluğu farklı şehirlerde geçen Erbakan, Kayseri Cumhuriyet İlkokulu'nda başladığı ilkokul eğitimini Trabzon'da tamamladı. Erbakan, İstanbul Erkek Lisesi'ni 1943'te birincilikle tamamlamasının ardından, sınavsız geçiş hakkına rağmen İstanbul Teknik Üniversitesine sınavla girdi. Sınav sonucuna göre, doğrudan ikinci sınıftan başlatılan Erbakan, 1948'de mezun olduğu üniversitenin Makine Fakültesi Motorlar Kürsüsünde asistan olarak görev üstlendi.

320

Erbakan'ın hayatındaki önemli dönüm noktalarından biri de 1951'de İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından Almanya'daki Aachen Teknik Üniversitesine ilmi araştırmalar yapmak üzere gönderilmesi oldu. Alman ordusu için araştırma yapan DVL Araştırma Merkezinde, biri doktora olmak üzere 3 tez hazırlayan Erbakan, bu tezleriyle Alman Ekonomi Bakanlığının dikkatini çekti. Motorların daha az yakıt harcaması konusunda kendisinden istenilen raporu hazırlayan Erbakan, doçentlik tezini de "Dizel motorlarda püskürtülen yakıtın nasıl tutuştuğunun matematiksel izahı" üzerine hazırladı. Erbakan, çalışmalarıyla Leopard tanklarının üretiminin yapıldığı Almanya'nın en büyük motor fabrikasına davet edilmesinin ardından burada başmühendis olarak tank motorları üzerinde çalışmalar gerçekleştirdi.

420

Türkiye'de başlattığı ağır sanayi hamlelerini Almanya'da kaldığı sürede tecrübe eden Erbakan, bunu da Milli Görüş'ün hedeflerinden birisi olarak belirledi. Erbakan, o yıllarda düzenlenen otomobil kongresinde arkadaşlarıyla 1956'da Türkiye'nin ilk yerli motorunu üretmek için Gümüş Motor Fabrikası'nı kurdu. Burada, Avrupa'daki benzerlerinden düşük saatte 5,5 litre motorin harcayan bir ve iki silindirli motorların üretimi yapılmaya başlandı.

520

Fabrika hisselerinin çoğunluğu pancar kooperatifi ve şeker fabrikasına geçince Gümüş Motor'un adı "Pancar Motor" olarak değiştirildi. Pancar Motor, Mart 1960'ta seri üretime başladı. Odalar Birliği Sanayi Dairesi Başkanlığına 1966'da getirilmesinin adından Genel Sekreter olan Erbakan, önce Odalar Birliği İdare Heyeti üyeliğine, bir yıl sonra da Odalar Birliği Başkanlığına seçildi. Erbakan o dönem tanıştığı Nermin Saatçioğlu ile evlendi. Nermin ve Necmettin Erbakan çiftinin evliliğinden çocukları Zeynep, Elif ve Muhammed Fatih dünyaya geldi. Erbakan, Odalar Birliğinde de aktif dönem geçirdi, Anadolu sermayesini desteklemek için çalıştı. Geçersiz sayılan Odalar Birliği Başkanlığı seçimi Danıştaya taşınınca Erbakan, bu görevinden, Ankara Valiliğinin emriyle uzaklaştırıldı. Bu karar, Erbakan'ın siyaset yolculuğunu başlattı.

620

Erbakan, milletvekili seçiminin yapıldığı 12 Ekim 1969'a giden süreçte, Adalet Partisi'nden (AP) milletvekili olmak istedi ancak kabul edilmedi. Erbakan, kendisine büyük hoşgörü ve sevgi besleyen Konya'dan, bağımsız aday olarak seçime girdi ve üç milletvekili seçilebilecek oyu alarak seçildi. Erbakan, Konya'daki milletvekilliği çalışmaları sırasında kendisine yönelik "Bir çiçekle bahar olmaz" değerlendirmeleri üzerine, "Evet, bir çiçekle bahar olmaz ama her bahar bir çiçekle başlar" ifadesini kullanmıştı.

720

Konya Milletvekili Erbakan, seçimin üzerinden çok geçmeden 26 Ocak 1970'te, 17 arkadaşıyla Milli Görüş hareketinin ortaya çıkmasını sağlayacak ilk parti olan Milli Nizam Partisini kurdu. Parti kurulduğunda ilk üyenin kim olacağı konusunda karar vermek üzere yönetim toplandı, Erbakan'ın ilk üye olması istendi. Erbakan bu teklif üzerine "Ecdadımız Anadolu'ya, Malazgirt Meydan Muharebesi ile Muş/Malazgirt'ten girmişti. O ilimizdeki bir caminin imamı, bizim birinci kurucu üyemiz olacak." dedi.

820

Necmettin Erbakan'a göre "siyasal zemindeki parti araçtı, Milli Görüş'ün yaptığı ise siyaset değil cihattı". Erbakan, mücadelesini, "Bizim davamız İslam'dır. Yolumuz cihattır" diye formüle ediyordu. Millicilik, kalkınmacılık ve maneviyatçılık gibi kavramlar, hareketin önemli ideolojik-politik saç ayaklarıydı. Parti, 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sonrası, laikliği ihlal ettiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.

920

Partisinin kapatılmasının ardından Erbakan, arkadaşlarıyla 11 Ekim 1972'de Milli Selamet Partisini (MSP) kurdu. Parti, 1973'teki seçimde 48 milletvekilliği ve 3 senatörlük kazanarak 51 parlamenterle Meclis'e girdi. Seçimlerden hemen sonra Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Bülent Ecevit ile yapılan görüşmelerin ardından CHP-MSP koalisyon hükümeti kuruldu. Erbakan, bu hükümette başbakan yardımcısı olarak görev aldı.

1020

Bu dönemde Kıbrıs sorunu gündeme gelirken Ada'daki gelişmeler üzerine stratejiler üretildi. Kıbrıs'a 20 Temmuz 1974'te düzenlenen Barış Harekatı'nı savunan Erbakan'ın ismi bu dönemde "Mücahit" sıfatıyla kullanılmaya başlandı. Bülent Ecevit ile Erbakan'ın Kıbrıs meselesi üzerindeki görüş ayrılıkları nedeniyle CHP-MSP hükümeti, 17 Eylül 1974'te dağıldı. Erbakan'ın liderliğindeki MSP, o yıllarda kurulan yeni hükümetlerde ortak oldu.

1120

12 Eylül 1980 darbesine giden günlerde, MSP'nin 6 Eylül günü Konya'da düzenlediği Kudüs mitingi önemli bir ses getirdi. İsrail parlamentosunun Kudüs'ü başkent ilan etmesine tepki gerekçesiyle düzenlenen mitingdeki pankart ve sloganlarda, "Komutan Erbakan Akıncı Asker", "Ya Şeriat Ya Ölüm", "Tek Halife Tek Devlet", "Cihadımız Devletimizi Kuruncaya Dek" gibi cümleler vardı. Bazı kişiler, mitingde okunan İstiklal Marşı'nı da protesto etti.

1220

12 Eylül 1980 askeri darbesinde Milli Selamet Partisi'nce 6 Eylül 1980'de Konya'da düzenlenen "Kudüs Mitingi" partinin kapatılma sebeplerinden birisi olarak gösterildi. Darbeden sonra İzmir'de uzun süre gözaltında kalan Erbakan, daha sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklandı ve 9 ay cezaevinde kaldı. Erbakan, cezaevinden çıktıktan sonra yeni parti kurma çalışmalarını başlattı.

1320

Siyasi yasaklı Erbakan, kapatılan MSP'nin yerine Refah Partisi'nin (RP) 19 Temmuz 1983'te kurulmasını sağladı. Partinin genel başkanlığı koltuğuna Ahmet Tekdal oturdu. Siyaset yasağının referandumla kalkmasının ardından Erbakan, Refah Partisinin 11 Ekim 1987'de yapılan kongresinde oy birliğiyle genel başkan oldu. 27 Mart 1994 yerel seçimlerinde Milli Görüş, İstanbul ve Ankara büyükşehir belediyeleri dahil birçok kentin yerel yönetimlerinde iş başına geldi.

1420

Necmettin Erbakan, 20 Ekim 1991 seçimlerinde Konya'dan yeniden milletvekili seçildi. Parti, 1995'teki genel seçimlerde yüzde 21,7 oy oranıyla sandıktan birinci çıktı. Erbakan, Meclise Konya milletvekili olarak girdi. Cumhurbaşkanlığı koltuğundaki Süleyman Demirel, hükümeti kurma yetkisini Refah Partisine vermedi. Daha sonra kurulan DYP-ANAP hükümeti 3 ay sürdü.

1520

Hükümet kurma görevini Cumhurbaşkanı Demirel'den alan Erbakan, Tansu Çiller'in genel başkanlığındaki Doğru Yol Partisi ile 54. Hükümeti kurarak 28 Haziran 1996'da başbakanlık koltuğuna oturdu. Başbakan Erbakan, dış politikada G-7'lere karşı gelişmekte olan Müslüman ülkeleri bir araya getirmek için D-8'leri kurdu.

1620

Bu dönemde Susurluk kazasını takiben düzenlenen Aydınlık İçin 1 Dakika Karanlık eylemlerinde hükümet, büyük bir toplumsal tepkiyle karşılaştı. Milyonlar, "devlet-siyaset-mafya arasındaki kirli ilişkilere" tepki gösteriyordu. Erbakan o dönem, eylemleri yapanları "Glu glu dansı yapıyorlar" diye niteledi. Hükümete yönelik bazı eleştirilere "Hadi oradan" diye karşılık verdi. İlerleyen aylarda ise kamuoyunun bir kesiminde cumhuriyet ve laiklikten uzaklaşıldığına dair kaygılar arttı ve buna karşı tepkiler başladı. Bunu, 28 Şubat süreci takip etti ve derinleşen krizin ardından Erbakan istifasını sundu.

1720

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş tarafından 27 Mayıs 1997'de Anayasa Mahkemesine iktidar partisi Refah Partisinin temelli kapatılması istemiyle dava açıldı. Koalisyon ortağı Doğru Yol Partisinin protokol gereği başbakanlık koltuğunu alması için Necmettin Erbakan, 30 Haziran 1997'de Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e istifasını sundu. Demirel, DYP Genel Başkanı Tansu Çiller yerine, 55. Hükümet'i kurması için Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz'a görev verdi.

1820

Anayasa Mahkemesinde görülen Refah Partisinin kapatılması davası 16 Ocak 1998'de sonuca bağlandı. Refah Partisinin kapatılmasına ve aralarında Necmettin Erbakan'ın da bulunduğu 6 kişiye 5 yıl süreyle siyaset yasağı getirilmesine karar verildi. Refah Partisi'nin kapatılması sürecini beklemeyen partililer, 17 Aralık 1997'de Milli Görüş hareketinin dördüncü partisi olan Fazilet Partisini kurdu. Partinin genel başkanlık görevini de Recai Kutan üstlendi. Fazilet Partisinin 14 Mayıs 2000'deki kongresi, gelenekçi ve yenilikçi kanat şeklinde isimlendirilen parti içi grupların yarışmasına sahne oldu. Abdullah Gül yenilikçi kanadın, Recai Kutan ise gelenekçi kanadın oylarını aldı.

1920

Bu arada Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, Fazilet Partisinin de kapatılması için dava açtı. Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasının ardından Vural Savaş'ın yerine atanan Sabih Kanadoğlu'nun hazırladığı delillerle Fazilet Partisi 22 Haziran 2001'de kapatıldı. Erbakan, Refah ve Fazilet partilerinin kapatılması üzerine, "Atımızı alan yolumuzu da almadı ya" ifadesini kullanmıştı. Bir ay sonra partililer, Milli Görüş'ün beşinci partisi olan Saadet Partisini kurdu. Milli Görüş'ten ayrılan isimlerin kurduğu Adalet ve Kalkınma Partisi, 2002'deki erken seçimde tek başına iktidar oldu. Saadet Partisi ise seçim barajını geçemeyerek TBMM dışında kaldı. Erbakan, 5 yıllık siyaset yasağının kaldırılmasının ardından Mayıs 2003'te Saadet Partisi Genel Başkanı oldu.

2020

Kamuoyunda "kayıp trilyon davası" olarak bilinen Refah Partisinin mali hesaplarına ilişkin davada kendisine verilen hapis cezasından dolayı Erbakan, 30 Ocak 2004'te Saadet Partisi Genel Başkanlığı ve üyeliğinden ayrıldı. Erbakan'ın, sağlık sorunları sebebiyle başvurusundan dolayı cezanın infazı ertelendi. Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi, Erbakan'ın 2 yıl 4 aylık hapis cezasını, yeniden yargılama sonunda değiştirmedi ancak cezasını konutunda çekmesine karar verdi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Milli Görüş lideri Necmettin Erbakan'ın "sürekli hastalık" nedeniyle aldığı ev hapsi cezası 19 Ağustos 2008'de kaldırıldı. Saadet Partisi Olağanüstü Büyük Kongresi'nde 17 Ekim 2010'de yeniden genel başkan olan Erbakan, solunum yetmezliğine bağlı, kalp ve çoklu organ yetmezliği sebebiyle 27 Şubat 2011'de vefat etti. Erbakan, 1 Mart 2011'de vasiyeti üzerine devlet merasimi yerine İstanbul Fatih Camisi'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından son yolculuğuna uğurlandı.

erbakan milli görüş fazilet partisi necmettin erbakan

© Tüm hakları saklıdır.

Yazarlar

Kategoriler

T24