Theia'ya ne oldu, Dünya’da başka bir gezegenin enkazı mı var?
Bilim insanları, eski bir gezegenin milyarlarca yıl önce oluşurken muhtemelen Dünya'ya çarptığı ve bugün gece gökyüzünü süsleyen aya birleşen enkazları püskürttüğü konusunda yaygın olarak hemfikir.
03 Mayıs 2024 20:05
112
Theia'ya ne oldu, Dünya’da başka bir gezegenin enkazı mı var?
212
Bilim insanları, "Theia" adlı eski bir gezegenin milyarlarca yıl önce oluşurken muhtemelen Dünya'ya çarptığı ve bugün gece gökyüzünü süsleyen aya birleşen enkazları püskürttüğü konusunda yaygın olarak hemfikir.
312
“Dev çarpışma hipotezi” adı verilen teori, Ay ve Dünya'nın birçok temel özelliğini açıklıyor. Ancak bu hipotezin merkezinde göze çarpan bir gizem varlığını sürdürüyor: Theia'ya ne oldu? Varlığına dair doğrudan kanıt bulunması zor. Güneş sisteminde gezegenden kalan hiçbir parça bulunamadı.
412
Ve birçok bilim adamı, Theia'nın Dünya'da geride bıraktığı enkazın, gezegenimizin iç kısmındaki magmaya karıştığını varsayıyordu. Ancak yeni bir teori, antik gezegenin kalıntılarının kısmen sağlam kaldığını ve ayaklarımızın altında gömülü olduğunu öne sürüyor.
512
Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Theia'nın erimiş parçaları, çarpmanın ardından katılaşmadan önce kendilerini Dünya'nın mantosuna gömmüş olabilir ve antik gezegenin malzemesinin bir kısmını, Dünya'nın çekirdeğinin üzerinde, yüzeyin yaklaşık 2.900 kilometre altında bırakabilir.
612
Teorinin doğru olması durumunda bu sadece dev çarpışma hipotezini doldurmak için ek ayrıntılar sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda jeofizikçiler için kalıcı bir soruyu da cevaplayacak.
712
Bilim insanları zaten Dünya'nın derinliklerine gömülü iki büyük, farklı “damlanın” olduğunun farkındaydılar. “Büyük düşük hızlı bölgeler” veya “LLVP'ler” olarak adlandırılan kitleler ilk olarak 1980'lerde tespit edildi. Biri Afrika'nın altında, diğeri Pasifik Okyanusu'nun altında yer alıyor.
812
Dr. Qian Yuan için, LLVP'lere ilişkin anlayışı, mezun olduğu Arizona Eyalet Üniversitesi'nde 2019 yılında devin ana hatlarını çizen bir seminere katıldığında sonsuza kadar değişti. İşte o zaman, muhtemelen milyarlarca yıl önce Dünya'ya çarpan gizemli mermi Theia hakkında yeni ayrıntılar öğrendi.
912
Theia'ya ne oldu, Dünya’da başka bir gezegenin enkazı mı var?
1012
Yuan, başlangıçta danışmanına sadece teorisinden bahsettiğini söyledi. Yuan, "Başkalarına bundan bahsetmekten korkuyordum çünkü başkalarının benim çok deli olduğumu düşünmesinden korkuyordum" dedi. Yuan, Theia'nın "Dünya'da bir şey bıraktığını ve bunun Dünya'nın sonraki 4,5 milyar yıllık evriminde rol oynadığını" söyledi.
1112
İskoçya'nın Stirling Üniversitesi'nden hem yer bilimi hem de gezegen araştırmaları alanında uzman olan Christian Schroeder, AFP'ye teorinin "birkaç kanıt dizisine uyduğunu" söyledi. Araştırmaya dahil olmayan Schroeder, "Bu çok önemli ve heyecan verici bir bulgu" dedi. Ay'ın oluşumunun sırrının çözülemediğini vurguladı.
1212
Ancak araştırma, Theia çarpma teorisine daha fazla ağırlık veriyor ve "aynı zamanda çekirdek-manto sınırındaki bu anormallikler için güvenilir bir açıklama" sağlıyor dedi. Schroeder, potansiyel olarak altımızda korunan Theia kalıntılarının "Dünya üzerinde bugüne kadar devam eden önemli süreçlerden sorumlu olabileceğini" ekledi. (Habertürk)
