Geçmişten bugüne uzayın sırlarını keşfedilmek adına uzay giysileri üretiliyor. Bilindiği üzere uzayın, normal şartlarda insan yaşamı için elverişli olmaması nedeniyle uzay giysilerinin bazı özelliklere sahip olması gerektiği belirtiliyor. Uygun bir uzay giysisinin, uzaydaki sıcaklıktan basınca kadar pek çok dış faktöre karşı dayanıklı olması, astronotların rahat hareket edebileceği ve dünya ile iletişim hâlinde olabileceği şekilde tasarlanmış olması gerektiği söyleniyor.
19 Temmuz 2022 09:52
17
Geçmişten bugüne uzay giysilerinin evrimi | İşte, uzay giysilerinin şaşırtıcı evrimi:
27
İlk uzay giysileri pilot giysilerini temel alıyordu. - Amerika Birleşik Devletleri 1958 - 1963 yılları arasında Mercury Projesi isimli bir uzay programı gerçekleştirdi. Bu program kapsamında tasarlanan uzay kıyafetleri, 6 astronot tarafından bir uzay uçuşu sırasında kullanıldı. Ancak bu kıyafetler, temelde Amerika Birleşik Devletleri donanmasındaki uçak pilotlarının giysilerini temel alıyordu. Bu ilk uzay giysilerinin iç tarafı neopren ve naylonla; dış tarafı ise aliminize naylon ile kaplıydı. Bugünkü uzay giysilerine göre, ilkel kalan giysiler, kıyafetin içerisindeki sıcaklığın olabildiğince sabit kalmasını sağlıyordu. Ayrıca, ani basınç değişimlerine adapte olacak şekilde tasarlanmıştı. Ancak bu proje kapsamında geliştirilen uzay giysileri, yeterli olmadığı biliniyordu. Kaynak: ListeList
37
Gemini Projesi, uzay giysilerinin evriminde rol oynadı. - Amerika Birleşik Devletleri tarafından hayata geçirilen bu uzay projesi, daha önce görülmemiş büyüklükteydi. Proje için çok sayıda yeni uzay aracı ve farklı aletlerin yanı sıra yeni uzay giysileri de geliştirildi. 1965 ve 1966 yılları arasındaki bu proje ile 10 Amerikalı astronot dünya yörüngesinde bir uçuş gerçekleştirdiler. Ayrıca ilk uzay yürüyüşü de yine bu proje ile mümkün oldu. Bu projedeki başarının önemli unsurlarından birisi ise yeni uzay giysileriydi. Mercury Projesi’nde kullanılan uzay giysileri, astronotların hareket etmesi için elverişli değildi. Bu nedenle yeni giysiler, daha esnek olmalıydı. ABD, ilk uzay projesinde ürettiği giysileri revize etti. Yeni kıyafetler daha esnekti. Ayrıca içerisine portatif bir klima yerleştirilmişti. Öte yandan, 30 dakikalık bir yaşam destek ünitesi ile güvenlik önlemleri artırılmıştı. Böylece yeni uzay giysileri sayesinde ilk defa bir insan, uzay boşluğunda yürüyebilme olanağı buldu. Ancak bu yeni giysilerin de eksiği vardı. Bu yeni giysileri kullanan astronotlar, vücut sıcaklıklarının aniden yükseldiğini rapor ettiler. Bu durum, aşırı yorgunluğa neden oluyordu. Ayrıca kıyafet, klimalı olasına rağmen yoğun şekilde nemlenmeye maruz kalıyordu. Bu sebeple astronotların kaskları buğulanıyor ve astronotlar görmekte sorun yaşıyorlardı. Son olarak, bu giysiler de yeteri kadar hafif değildi.
47
Uzayın derinliklerine ilerleyebilmek için daha kullanışlı giysiler gerekiyordu. - ABD’nin Ay üzerine insan indirebilme projesi için, daha önceki iki uzay programı kapsamında geliştirilen kıyafetlerle Ay üzerinde yürümek mümkün değildi. ABD, 1961 ve 1975 yılları arasında uygulanan Apollo Projesi ile Ay üzerine astronot göndermeyi başardı. Fakat bunu başarmak için uzay giysilerinde değişiklikler yapması gerekmişti. Her şeyden önce, yeni tasarlanan giysiler, eskilerinden çok daha esnekti. Böylece, astronotlar Ay üzerinde yürümeyi başardılar. Ayrıca, Ay yüzeyindeki kayalık yapıya uygun çizmeler üretildi. Daha teknolojik yaşam destek üniteleri ve dış faktörlere karşı daha dayanıklı giysiler kullanıldı. Astronotların vücut sıcaklığını korumak için yeni bir soğutma sistemi geliştirildi. Bu uzay giysileri, Ay’da yürünmesine olanak tanımıştı. Fakat yine de yeterince iyi değillerdi. Bu nedenle astronotlar, uzay araçlarına bağlı hortumlara ihtiyaç duyuyorlardı. Böylece uzay araçlarından fazla uzaklaşamıyorlar, uzayın gizemlerini keşfetmek için ileriye gidemiyorlardı.
57
Geçmişten bugüne uzay giysilerinin evrimi
67
Challenger Faciası sebebiyle uzay giysilerine paraşüt eklendi. - 1986 yılında meydana gelen kazada, uzay mekiği kalkıştan kısa bir süre sonra alev aldı. Ardından yaşanan patlama nedeniyle araçtaki astronotlar yaşamını kaybettiler. Bu olay nedeniyle uzay programlarında yeni güvenlik önlemlerine ihtiyaç olduğu anlaşıldı. Paraşütlerin, uzay giysilerine dâhil edilmesi de bu olay sonrasında gerçekleşti. Ayrıca, üretilen giysilere güvenlik için yeni özellikler eklendi. Güvenlik önlemleri üst düzeyde olan bu giysiler, yaklaşık 43 kg ağırlığında.
77
Gelecekteki uzay giysileri, astronotların farklı gezegenlere yolculuk yapmalarına olanak tanıyacak. - Uzaydaki yeni gezegenlerin keşfedilmesi için, şimdikinden daha işlevsel ve dayanıklı uzay giysileri gerektiği biliniyor. Bu sebeple, uzay giysilerinin evrimi de yol alamaya devam ediyor. Kaynak: ListeList
