Fazla kullanımda zehirliyor: Hangi gıda takviyesi ne kadar alınır?
Gıda takviyesi kullanmak, son dönemde oldukça yaygın ancak aşırı takviye alımı, ölüme varan sonuçlara bile yol açabiliyor. İşte uzmanlardan uyarılar…
26 Nisan 2024 10:11
110
Fazla kullanımda zehirliyor: Hangi gıda takviyesi ne kadar alınır?
210
Gıda takviyelerinin popülerliği son yıllarda giderek artıyor. ABD'deki araştırmalar, yetişkinlerin yarısından fazlasının takviye aldığını gösteriyor. Gıda takviyeleri piyasasının 2025 yılı itibarıyla 200 milyar dolar değerine ulaşması bekleniyor. Hertfordshire Üniversitesi'nde toksikoloji bölüm başkanı olarak görev yapan Prof. Dr. Rob Chilcott'a göre, en popüler gıda takviyeleri bile aşırı alındığında ya da diğer ilaçlarla etkileşime girdiğinde tehlikeli bir hal alabiliyor.
310
Dahası gıda takviyeleri ilaç statüsünde olmadığından dünya genelinde sağlık bakanlıkları tarafından denetlenmiyor. Bu da kontaminasyon veya ambalajda yazılı olmayan maddelerin içerikte bulunması riskini ortaya çıkarıyor. 2023 yılında yapılan bir araştırmada, test edilen 57 gıda takviyesinden yüzde 89'unun içeriğinde bulunan maddelerle ambalajlarında yazan maddelerin uyumlu olmadığı tespit edildi. Chilcott, bazı popüler takviyeleri çok fazla almanın uzun vadeli risklerini şöyle sıraladı:
410
Magnezyum: Kas ve sinir fonksiyonu için kritik bir madde olan magnezyum aynı zamanda kan şekeri düzeylerinin dengelenmesinde de rol oynuyor. Yaşa ve cinsiyete bağlı olarak, yetişkinlerin günde 310 ila 420 miligram magnezyum alması gerekiyor. Bu miktarda magnezyumu büyük bir avuç bademden ya da sekiz adet küçük boy patatesten almak mümkün. ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri bünyesinde bulunan Gıda Takviyeleri Dairesi'nin (ODS) yönergelerine göre, günde 5.000 miligramdan fazla magnezyum alımı aşırı doz olarak nitelendiriliyor.
510
Chilcott, aşırı dozda magnezyum alımının uyku hali, refleks kaybı, yüzde kızarma ve aşırı durumlarda felç ve ölüme yol açabildiğini belirtti.
610
C Vitamini: C vitamininin bağışıklık sisteminin çalışmasına ve vücutta demir emilimine yardımcı olduğu biliniyor. Chilcott, C vitaminin genel olarak güvenli görüldüğünü ve aşırı dozda alımının fazlasıyla nadir olduğunu belirtti. Yetişkin kişilerin günde 75-90 miligram C vitamini alması gerekiyor. Olumsuz etkilerin ortaya çıkması için ise 2.000 miligramın üzerinde C vitamini alımı gerekiyor. 2.000 miligram C vitaminini gıdalardan almak için ortalama 28 portakal ya da 21 dolmalık biber yemek gerekiyor. Günde 2.000 miligramdan fazla C vitamini almanın yorgunluğa, böbrek sorunları ve B12 vitamini yetersizliğine yol açabildiğini belirten Chilcott, özellikle gut, siroz ve bazı böbrek hastalıkları olanların yüksek dozda C vitamini almaktan kaçınması gerektiğini söyledi.
710
D Vitamini: D vitamini vücutta bağışıklık sisteminin, kasların ve sinirlerin çalışmasında rol oynuyor. Aynı zamanda güçlü kemikler için de D vitaminine ihtiyaç duyuluyor. ODS yönergelerine göre, insanların günlük 15 mikrogram D vitamini alması ancak 100 mikrogramı aşmaması gerekiyor. 100 mikrogramı gıdalardan almak için 13,5 adet yumurta yemek gerekiyor. Yine ODS'ye göre, günlük 250 mikrogramın altında kalındığı takdirde zehirlenme semptomları görülmüyor. Chilcott, çok fazla D vitamini almanın kandaki kalsiyum düzeyini artırarak konjonktivit, ağrı, ateş ve titreme, kusma ve kilo kaybı gibi sorunlara yol açtığını belirtti. Chilcott, böbrek hastalığının kişilerin D vitamini zehirlenmesi yaşama olasılığını artırdığını vurguladı.
810
Balık Yağı: Balık gibi gıdalarda bulunan omega-3 yağ asitlerinin hücre sağlığı için çok önemli olduğu belirtiliyor. ODS'ye göre, omega-3 kalp, kan damarları, akciğerler, bağışıklık sistemi, endokrin sistemi gibi birçok organ ve yapının çalışmasında ciddi rol oynuyor. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) yönergelerine göre, günlük 2 grama kadar balık yağı takviyesi almak güvenli. 2 gram balık yağı, 85 gramlık bir dilim somona eşit. Chilcott, balık yağı ile ilgili en önemli riskin, takviyelerin kendisinden ziyade balıkların hayatları boyunca tükettikleri kirleticiler olduğunu söyledi. Bu toksinler arasında cıva, kurşun ve kadmiyum gibi ağır metaller de yer alıyor.
910
ODS kaynaklarında, bir ağır metal olan metil civanın işleme ve arıtma sürecinde balık yağı takviyelerinden temizlendiği belirtiliyor. Öte yandan kurumun 2021 yılında gerçekleştirdiği bir çalışmada test edilen takviyelerde arsenik, kadmiyum, bakır, demir ya da cıva bulunamadı. Ancak aynı çalışmada bazı takviyelerin kurşun içeriği görüldü.
1010
Kaynak: Business Insider'ın "Taking too much of these 4 popular supplements can be dangerous, a toxicologist warns" başlıklı haberinden derlenmiştir.
