Gezi olaylarının kronolojisi; gün gün ne olmuştu?

154

27 Mayıs - Gezi Parkı’nın Divan Otel’e bakan duvarının 3 metrelik kısmı gece 22.00 civarında yıkıldı. Aynı zamanda 5 ağaç da yerinden söküldü. Parktaki çay bahçesinde toplantı yapan Taksim Gezi Parkı Derneği üyeleri, dozerleri fark etmelerinin üzerine sosyal medya üzerinden eylem çağrısı yaptı ve yıkım çalışmalarını durdurmak istedi. Taksim Dayanışması üyeleri iş makinalarının önüne geçerek daha fazla yıkım yapılmasının engelledi. 50 kişi parkta çadır kurarak sabaha kadar nöbet tuttu.

254

28 Mayıs - Sabah parka daha fazla protestocu geldi, yıkım çalışmalarını engelledi. Destek amacıyla CHP ve BDP milletvekilleri parka geldi. Polis, toplanan kalabalığa biber gazıyla müdahale etti. Reuters haber ajansı foto muhabiri Osman Örsal'ın yakaladığı ve tüm dünyada ün kazanan "kırmızılı kadın" fotoğrafı da bu müdahale sırasında çekildi. Çağrı üzerine akşam yüzlerce kişi parka geldi, gecelemek için çadırlar kuruldu.

354

29 Mayıs - Parktaki çalışmalar durduruldu ancak yeniden başlama ihtimaline karşı eylemciler alanı terk etmedi. Çadırlar parkta durmaya devam ederken; dönemin Başbakanı Erdoğan “İşte birileri geliyor, Taksim Meydanı'nda yok Gezi Parkı şöyle olmuş, böyle olmuş, gösteri yapacaklar şudur budur vesaire. Ne yaparsanız yapın. Biz kararı verdik. Verdiğimiz gibi bunu işleyeceğiz" dedi.

454

30 Mayıs - Polis, parkta kalan yaklaşık 150 kişiye sabahın erken saatlerinde müdahale etti, bazı çadırlarda yangın çıktı. Eylemin ilk günlerinde “Ben ağacın da vekiliyim" sözleriyle dozerlerin önüne oturarak, çalışmaların durmasını sağlayan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder bir kez daha parka geldi. Çalışmalar durduruldu ve toplanan kalabalık parkta sabahlamaya devam etti.

554

31 Mayıs - Sabah saat 05:00'te parkta uyuyan eylemcilere bu kez polis daha sert müdahalede bulundu. Polis önce biber gazıyla müdahale etti, ardından da eylemcilerin içinde uyudukları çadırları ateşe verdi. Çadırların yakılma görüntüleri sosyal medyada yayınlanınca büyük bir infiale yol açtı. Yapılan eylem çağrıları sonunda gün ve gece boyunca Gezi Parkı, Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi toplanan binlerce kişi ile polis arasında sert çatışmalar yaşandı. 100'den fazla kişi yaralandı.

654

Gün içerisinde Taksim'de eylemler devam ederken, İstanbul Altıncı İdare Mahkemesi, Topçu Kışlası'nın yapımına onay veren kararı iptal etti.

754

1 Haziran - Sabah saatlerinde İstanbul’un Anadolu yakasında toplanan halk Boğaziçi Köprüsü üzerinden yürüyüşe geçti. Polis, gruba Beşiktaş`ta gaz bombaları ve tazyikli su ile müdahale etti.

854

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Kadıköy Meydanı’nda düzenleyecekleri mitingi Taksim Meydanı’na aldıklarını açıkladı. Eylemler neredeyse bütün şehirlere yayıldı. Beşiktaş’ta toplanan on binlerce insan Kılıçdaroğlu ve CHP milletvekilleriyle birlikte Taksim’e doğru yürüyüşe geçti.

954

Taksim Meydanı ve çevresindeki polisler saat 15.45’ten itibaren araçlarını, aletlerini bırakarak geri çekildi. Taksim ve İstiklal Caddesi’nde devlet ve polis müdahalesinin olmadığı günler yaşanmaya başlandı. Tüm yurtta gösteriler ve çatışmalar artarak devam etti.

1054

2 Haziran - İçişleri Bakanlığı bin 700’den fazla kişinin gözaltına alındığını açıklarken; Türk Tabipleri Birliği’nin yayınladığı rapora göre İstanbul ve Ankara’da binden fazla yaralı vardı. Olaylar, Erdoğan’ın Habertürk Teke Tek Programında kararlılığını belirtmesi ve eylemcileri çapulculukla suçlamasıyla sertleşti. Ümraniye’de bir taksinin kalabalığa dalması sonucu Mehmet Ayvalıtaş, Hatay’ın Antakya ilçesinde başına biber gazı kapsülü isabet etmesi sebebiyle Abdullah Cömert hayatını kaybetti.

1154

3 Haziran - Güne yüzde 7’lik sert bir düşüşle başlayan İMKB, son 10 yılın en büyük düşüşünü yaşadı ve günün sonunda yüzde 10.47 değer kaybetti.

1254

Güvenlik güçlerinin Dolmabahçe ve Beşiktaş hattına çekilmesiyle birlikte, buralardan Taksim'e çıkmaya çalışan gruplarla polisin çatışmaları devam etti. Polis, eylemcilerin özellikle Dolmabahçe'de bulunan Başbakanlık Ofisi'ne yaklaşmalarını engellemek için biber gazı ve plastik mermi ile sert müdahalelerde bulundu.  Dolmabahçe Camii geçici revir haline getirildi

1354

Dönemin Başabakanı Erdoğan, Afrika turuna çıkmadan önce düzenlediği basın toplantısında, "Bizim de evlerinde zorla tuttuğumuz bu ülkenin en az yüzde 50'si var" dedi. Erdoğan, tencere tava eylemleri için de “Tencere tava hep aynı hava” sözlerini kullandı. Erdoğan, dönemin Cumhurbaşkanı Gül’ün sakin olunması ve kurallara uyulması çağrısında bulunarak, “İyi niyetli mesajlar alındı. Günü geldiğinde gereği yapılır" diyerek ne kastettiğini bilemediğini söyledi.

1454

4 Haziran - Sadece İstanbul'da değil, Türkiye'nin çok sayıda kentinde birçok kişi gündüz işe, akşam saatlerinde de eylemcilerin toplandığı alanlara gitmeye başladı. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) eylemlere destek için greve gitti. TTB, eylemlerin devam ettiği bir hafta boyunca üçü ağır en az 2 bin 800 kişinin yaralandığını açıkladı. 

1554

5 Haziran - Taksim Dayanışması'ndan bir grup, dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile bir araya geldi. Grup adına görüşmenin ardından bir açıklama yapan Eyüp Muhçu, Gezi Parkı için referandum önerisini kabul etmediklerini belirterek, "Demokratik toplumlarda halkın sağduyusu dikkate alınır" dedi.

1654

Gezi Parkı protestolarının dokuzuncu gününde Miraç Kandili kutlandı. Sabah saatlerinden itibaren kandil simidi dağıtılan parkta içki içilmedi. Antikapitalist Müslümanlar’ın çağrısıyla gündemin Miraç Kandili olduğu parkta Hatay’daki protestolarda yaşamını yitiren Abdullah Cömert için helva dağıtıldı. 

1754

İstanbul’da günün sakin geçmesine, tencere ve tavalarla protesto ve yürüyüşler dışında neredeyse hiç çatışma olmamasına karşılık, Ankara, Adana ve pek çok yurt içindeki bölgede çatışma ve gerginlikler devam etti.

1854

6 Haziran - Adana'da Komiser Mustafa Sarı, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin il başkanlığı binasının önünde toplanan kalabalığa müdahale sırasında alt geçit inşaatından düşerek hayatını kaybetti.

1954

7 Haziran - Başbakan Erdoğan'ın dış gezisi sonrası uçakta yaptığı açıklamasındaki "Demokratik taleplere canımız feda" cümlesini Habertürk, Türkiye, Sabah, Zaman, Yeni Şafak ve Star gazeteleri taşra baskılarında manşetten; Bugün ise sürmanşetten verdi.Antikapitalist Müslümanlar Gezi Parkı'nda cuma namazı kıldı.

2054

8 Haziran - Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray taraftar gruplarının çağrısıyla Taksim Meydanı en kalabalık günlerinden birini yaşadı. Parkın gazetesi Gezi Postası ve Gezi Radyo yayın hayatına başladı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş düzenlediği basın toplantısında, Gezi Parkı’nın yerine alışveriş merkezi, otel ve rezidans yapılmayacağını, kent müzesi olabileceğini, böyle bir durumda ise mimarlar ile görüşülebileceğini açıkladı.

2154

Hükümete yakın basın organları, Başbakan Erdoğan'ın İstanbul'da beş saat süren Adalet ve Kalkınma Partisi Merkez Karar Yönetim Kurulu toplantısında, olayların arkasında "faiz lobisi, ünlü spekülatör George Soros ve Türkiye'deki işbirlikçileri" olduğunu ve kendilerine karşı bir "sivil darbe" yapılmak istendiğini söylediğini bildirdi.

2254

AKP, 15 ve 16 Haziran’da sırasıyla Ankara ve İstanbul’da iki büyük miting yapacağını açıklarken; Ankara'da eylemlere destek vermek için kamp kurulan Kuğulu Park polis tarafından boşaltıldı.

2354

9 Haziran - Gezi Parkı’ndaki kalabalık devam ederken; tam bir yardımlaşma içerisinde olan protestocular, evlerinden yiyecek, içecek ve çeşitli yardım gereçlerini getirerek birbirleriyle paylaştılar. Türkiye’de kurulan ilk doğrudan demokrasi ve komün alanı haline gelen Taksim Meydanı ve Gezi Parkı dünya basınında ilk sayfalarda yer aldı.

2454

Erdoğan, polisin Beşiktaş'ta yoğun müdahalesi sırasında Dolmabahçe Bezm-i Alem Camisi'ne sığınan eylemcilerin "içeri ayakkabılarla girdiği ve içeride içki içtikleri" iddiasını da ilk kez ortaya attı.

2554

10 Haziran - Yeni Şafak gazetesi, "Bu Ne Tesadüf" manşetiyle çıktı. Manşet haberde, oyuncu Memet Ali Alabora'nın yönetmenliğini yaptığı ve başrolünde oynadığı Mi Minör adlı oyunun "eylemlerin provası" olduğu iddia edildi. Alabora’nın adı, daha sonra hazırlanan Gezi iddianamesinde de yer aldı.

2654

11 Haziran - Sabah saatlerinde başta Çevik Kuvvet olmak üzere çok sayıda polis, iş makineleriyle barikatları aşarak Taksim Meydanı'na çıktı. Polis, meydana girişinde, "Gezi Parkı'na dokunmayacağız, taş atmayın, gaz sıkmayalım" anonsu yaptı. Ancak bazı eylemciler ile polis arasında çatışmalar yaşandı.

2754

Taksim’e polis müdahalesini protesto eden ve oturma eylemi yapan Çağlayan Adliyesi’ndeki 75 avukat gözaltına alındı.

2854

Polis, AKM ve Atatürk Anıtı üzerine asılan pankartları indirirken; yapılan çağrı üzerine yüz binlerce kişi akşam saatlerinde Taksim Meydanı'nda toplandı. Polis, meydanda toplanan kalabalığa bu kez çok sert bir müdahalede bulundu. Çok yoğun biber gazı, tazyikli su ve plastik mermi kullanarak toplanan kalabalığı dağıttı. Ancak, gece boyunca İstiklal Caddesi başta olmak üzere meydan çevresinde polis ile eylemciler arasındaki çatışmalar devam etti.

2954

BM, ABD, Uluslararası Af Örgütü ve bazı ülkeler orantısız güç kullanılmaması ve gösteri haklarına saygı gösterilmesi çağrısında bulundu. Diğer yandan Ankara, Adana dahil pek çok il ve ilçede polisle göstericiler arasında gerginlik ve gösteriler devam etti.

3054

12 Haziran - Gezi Parkı eylemcilerinden oluşan 11 kişilik bir grup, Başbakan Erdoğan ile bir görüşme yaptı. Görüşme yaklaşık 4,5 saat sürdü. Görüşmenin ardından yapılan açıklamada, Erdoğan'ın Topçu Kışlası projesi için referandum önerdiği ve eylemcilerden Gezi Parkı'nı boşaltmalarını istediği belirtildi. Eylemciler adına yapılan açıklamada referandum konusunun toplantıda gündeme gelmediği ve bu alanın park olarak kalmasının yanı sıra polis şiddetinin durdurulması yönündeki talepleri ise dile getirildiği ifade edildi.

3154

13 Haziran - Ankara'da düzenlenen eylemlerde polisin açtığı ateş sonucu başından ağır yaralanan Ethem Sarısülük'ün beyin ölümü gerçekleşti. Araştırma şirketi KONDA, 4 binden fazla kişiyle yaptığı yüz yüze görüşmede Gezi Parkı'ndaki eylemcilerin profilini oluşturdu. Katılımcıların yüzde 91'i en az lise mezunu olduklarını söylerken, yüzde 58'i özgürlüklerin kısıtlandığını düşündüğü, yüzde 37,2'si hükümete ve politikalarına karşı olduğu ve yüzde 30,3'ü de Erdoğan'ın açıklamalarına tepki gösterdiği için eylemlere katıldığını belirtti.

3254

14 Haziran - Erdoğan, bir kez daha çekilme çağrısı yaptı. “Mesajı aldık. Yargının kararını bekleyeceğiz. Karar olumsuz çıkarsa uyacağız, olumlu çıkarsa da halkoylamasına gideceğiz. Daha ne diyeyim" diyen Erdoğan, bir de çağrıda bulundu: "Artık Gezi Parkı'ndan çekilin, evlerinize gidin. Temenni ederim ki; bugün bu iş artık biter."

3354

15 Haziran - Taksim Dayanışması, parkta toplanan forumlar sonucunda eylemlerine devam etme ve Gezi Parkı'ndan ayrılmama kararı aldı. Erdoğan’ın “Taksim Meydanı boşaldı boşaldı. Boşalmadığı takdirde artık bu ülkenin güvenlik güçleri orayı boşaltmayı bilir" demesi üzerine meydan tarafından parkın önüne çok sayıda TOMA ve Çevik Kuvvet polisi getirildi. Polis önce parkın boşaltılması için anons yaptı ve akşam saatlerinde de Meydan tarafından Gezi Parkı'na biber gazı atarak girdi.

3454

Eylemcilerin bir kısmı Taksim Meydan civarındaki başka noktalara giderken, bazıları da Divan Otel'e sığındı. Gece boyunca polis ile eylemciler arasında yer yer çatışmalar yaşandı. Müdahalede yüzlerce kişi yaralanırken, 350 kişi de gözaltına alındı.Saat 23.00 civarından itibaren Taksim’in yanı sıra İstanbul’un Kartal, Ortaköy, Kadıköy, Etiler, Gazi Mahallesi gibi bölgelerinde de protesto gösterileri tekrar başladı.

3554

16 Haziran - Taksim Meydanı ve Gezi Parkı'nın sert müdahaleyle boşaltılmasının ardından İstanbul'un başka noktalarında ve Türkiye'nin diğer kentlerinde çok sayıda eylem ve çatışma yaşandı. İstanbul'da eylemler özellikle Beşiktaş ve Şişli ilçelerinde yoğunlaşırken, birçok noktada hayat durma noktasına geldi. İstanbul'un Okmeydanı semtinde 14 yaşındaki Berkin Elvan polis tarafından sıkılan gaz fişeğiyle kafasından ağır yaralandı. Elvan, 9 ay yoğun bakımda kaldıktan sonra Mart 2014'te yaşamını yitirdi.

3654

Yenikapı’da bir miting düzenleyen Erdoğan, "Şiddet uygulayanları kameralardan bulacağız. Medyada, sosyal medyada provokasyon yapanları tek tek belirleyeceğiz" dedi. Erdoğan ayrıca destekçilerinden evlerine Türkiye bayrağı asmalarını istedi.

3754

Polis tarafından boşaltılmasının ardından Gezi Parkı, birkaç hafta boyunca kapalı tutuldu. Bu süre içerisinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi peyzaj çalışması yaptı ve fıskiye gibi bazı noktaları onardı. Park daha sonra yeniden halkın kullanımına açıldı.

3854

Emniyet Genel Müdürlüğü raporlarına göre, bu süre boyunca Gezi Parkı'ndaki eylemlere destek vermek için Bayburt hariç Türkiye'nin tüm kentlerinde protesto gösterileri düzenlendi.

3954

Bu gösterilere 4 milyona yakın kişi katıldı. Ancak sivil toplum kuruluşları, Türkiye genelindeki katılım sayısının daha da yüksek olabileceğini belirtiyor.

4054

Biri polis 8 kişi yaşamını yitirdi. Toplam 10 bine yakın kişi yaralandı. Yüzlerce kişi tutuklandı, bunlardan 120'den fazlası hakkında dava açıldı.

4154

4254

4354

4454

4554

4654

4754

4854

4954

5054

5154

5254

5354

5454