172 desibel ile şimdiye kadar dünya üzerinde ölçülen en yüksek sesin kaynağı neydi?
Bugüne dek kaydedilen en yüksek ses, binlerce kilometre öteden duyulabilecek kadar yüksekti, ancak sesin kaynağına yakın olanlar için durum şüphesiz çok daha kötüydü. Öyle ki bu ses, "70 kilometre uzakta yaşayan insanların bile" kulak zarlarını patlattı.
06 Mart 2023 09:01
115
172 desibel ile şimdiye kadar dünya üzerinde ölçülen en yüksek sesin kaynağı neydi?
215
Ses o kadar yoğundu ki yarattığı ses dalgalarının doğasını bile şaşırttı; sadece yüksek bir ses olarak değil, "basınçlı bir hava duvarı" halinde yayıldı.
315
Hikâye, 1883 yılında Endonezya'nın Java ve Sumatra adaları arasında yer alan ıssız volkanik Krakatoa Adası'nın, yüzyıllar süren uykusundan aniden uyanmasıyla başladı.
415
1883 yılının 27 Ağustos'unda ada, "200 megatonluk bir bombanınkine eşdeğer" bir güç ve bu süreçte kaydedilmiş en yüksek sesle havaya uçarak paramparça oldu.
515
Patlamanın şiddeti, 160 km ötede, Cakarta yakınlarındaki bir gaz fabrikasında 172 desibel olarak ölçüldü.
615
Bu arada; bilim insanlarına göre, insan kulağı 130 desibelde ciddi bir acı hisseder ve buna eklenen her 10 desibel "sesin ve acının iki katına çıkması" anlamına gelmektedir.
715
172 desibel ile şimdiye kadar dünya üzerinde ölçülen en yüksek sesin kaynağı neydi?
815
Şok dalgası yayıldıkça şiddeti azaldı, ancak yine de yaklaşık 4 bin 830 km ötede "uzaklardan işitilen bir silah sesi" gibi duyulabildi.
915
Bir tahmine göre, ses toplamda 310 desibeldi ve bu da dalganın doğasını değiştirmeye yetiyordu.
1015
194 desibel civarında, ses dalgasının içindeki enerji bozulmaya ve dalgalar arasında boşluk yaratmaya başlar, yani "ses artık havada hareket etmez, havayı da beraberinde sürükler."
1115
Fiziksel olarak hissedilen ve ciddi şekilde tehlikeli olabilen bu şok dalgasına "büyük hava dalgası" denir.
1215
Krakatoa'dan gelen ses dalgaları, dağılmadan önce dünyanın etrafında her iki yöne doğru birkaç kez dolaştı ve zaman zaman kendisiyle çarpışırken başka basınç noktaları yarattı.
1315
O zamandan bu yana kaydedilen en yüksek sesin, 2022 yılında Tonga'da kaydedilen volkanik patlama olduğu düşünülüyor.
1415
Burada gerçekleşen sonik patlama, yaklaşık 9 bin 500 km ötedeki Alaska'nın Palmer kentinden duyulabilmiş, hatta yarattığı 1 metreye varan dalgalar da Alaska kıyılarına ulaşabilmişti.
1515
Patlama, saatte bin 130 km hıza ulaşan tsunamiler ve basınç dalgaları yaratmış ve Uluslararası Uzay İstasyonu'na göre, bu güçlü ses ve basınç dalgaları 450 km yüksekliğe kadar çıkmıştı. | Kaynak: Cumhuriyet
