1960'lı, 1970'li yıllar gibi değil.
O dönemde bir gazete bile
çıkaramıyorduk.
En ufak bir adımımızda
şiddetle karşılaşıyorduk.
Şimdi Türk kesiminde de bir hayli
dostları var Kürtlerin. Bir kamuoyu var.
Silahların susması halinde bunun çok
daha büyüyeceği kanısındayım.
Ayrıca Kürt toplumu oldukça
organize oldu, bilinçlendi.
Geçmişe dönmek artık mümkün değil.
Yüze yakın belediye var.
Parlamentoda her şeye rağmen,
yüzde 10 engeline rağmen bir grup var,
bu daha da büyüyebilir.

Dolayısıyla hem uluslararası koşullar,
hem değişen dünya ve Türkiye'deki
durumun barışçı yöntemler için
çok daha uygun olduğu, olgulaştığı
kanaatindeyim. Kürtler mücadelelerini
barışçı ve kitlesel yöntemlerle
sürdürürlerse daha başarılı olurlar.
Siyaset normalleşir.
Yalnız Kürt siyaseti değil, Türk siyaseti
normalleşir.
Silahlar var oldukça,
Kürt toplumunun demokratikleşmesi
güçtür. Silahın hegemonyası
çok sesliliğe engeldir." (**) 

"Kılıcın yerini, kalem alsın"
diyen bir cümle yüzünden
bir Kürtçe albümü
yasaklanmıştı.

Günlüğüm sayfaları arasında
13 yıl öncesine gidiyorum
Brüksel, 6 Mart 2008
Adı Le Cirio, kendi başıma dolaşırken
tesadüfen bulduğum bir kahve.
Beyaz gömlek, siyah papyon, siyah
yelek, siyah önlüklü,
yaşlı ve de aksi garsonların
çabuk adımlarla dolandıkları
eski bir kahve...
Ruhu, kişiliği olan bir kahve olduğu
her halinden belli.
Müşterileri de galiba buna göre.
Herkes okuyor. Gazete, dergi, kitap...
Ben de iki gün süren
Kürt Konferansı'ndan kalan notları
yazıyorum bir kenara.
Avrupa Parlamentosu'nda Türkiye'nin
AB üyeliğini destekleyen üç grubun,
sosyalist, liberal ve yeşillerin birlikte
düzenledikleri bir konferanstı.
Konferansın son oturumunda,
Aynur Doğan'ın söyledikleri
aklıma takılıyor.

Aynur Doğan

Tunceli'den bir Kürt Alevi.
Küçükken ailesi İstanbul'a göçmüş.
Aynur'un sesinin güzelliğine
ilk kez Fatih Akın'ın
İstanbul Hatırası'nda tanık olmuştum.
Sonra da Hrant Dink'in birinci ölüm
yıldönümünde dinlemiştik Aynur'u...
İnsanı alıp başka diyarlara götüren
büyülü bir sesi var. Kürtçe söylüyor.
Siyasetin ağır bastığı
konferans ortamında değişik bir sesti.
Şiddet ve ölüm ortamlarında
yaşamanın güçlüğünden söz ediyordu.
"Kılıcın yerini, kalem alsın" diyen bir
cümle yüzünden bir Kürtçe albümü
yasaklanmıştı. Konser için
hâlâ sabıka kayıtlarının istenmesinden
yakınıyordu.

Diyarbakır'da birkaç yıl önce,
8 Mart Emekçi Kadınlar Günü'nde
konser için sahneye çıktığı zaman
yanı başında bir polis bitmiş,
albümündeki on bir parçadan
sadece üçünü söyleyebileceğini,
yoksa gözaltına alınacağını
kendisine tebliğ etmişti.

Kişisel tarihinde yaşadığı hüznü
ve acıyı gözlerinin içi gülerek anlatmak
kolay olmasa gerek...

Ana diliyle bağının, yedi yaşında
ilkokulla birlikte nasıl kesildiğini,
bunun iç dünyasında açtığı yarayı
sakin bir sesle anlatırken
konferans salonunda çıt çıkmıyordu.

Annesi Türkçe bilmediği için
evde mecburen Kürtçe konuşuyorlardı.
Ama çocukken, okula başladıklarında
kendilerini hiç bırakmayan
Kürtçe korkusu vardı.
Bir gün küçük kardeşinin ağlamaya
başladığını, kimsenin
onu susturamadığını, ama dayı oğlunun
"Sen galiba Kürtçe ağlıyorsun!" deyince,
kardeşinin ağlamayı zınk diye kestiğini
anlatınca hep birlikte güldük ama...
Aynur, insanın kendi ana diliyle
bağını koparmaya çalışmanın ne denli
korkunç olduğunu, kendi kültürünün
içine daha çok girmek istediğini anlattı.
Konferans sırasında Kürt aydınlarıyla
siyasetçilerine dikkat ettim.
Büyük çoğunluğunda bir açıdan
herhangi bir değişiklik yoktu.
Böylesi platformlarda bir şeyden
özenle kaçınmaya devam ediyorlar:

PKK eleştirisi...
PKK'yi eleştirmiyorlar!

Oysa, her seferinde olduğu gibi
konferans kulisinde, yemeklerde
PKK'ye dönük eleştiriler
kulaklara çalınıyor.
Bunu yine yaşadım.
Birçoğunu yıllardan beri tanıdığım
Kürt dostların Kürt sorunu
çerçevesindeki haklı yakınma ve
eleştirilerini yine dikkatle dinledim,
bazılarını not ettim.
Ama kendi konuşmamda
bu noktalara katılırken,
onları eleştirmekten de geri kalmadım.
Mesela Türkiye'nin Kuzey Irak
operasyonunu konuştular.
Eleştirdiler. Operasyonla ilgili
birçok neden sıraladılar.
Ama bir konuya değinmediler:
PKK... Sanki PKK, Kuzey Irak
operasyonuna yol açan Gabar
ya da Dağlıca saldırılarını yapmamış,
o kadar ölüme yol açmamıştı.
Kürt sorununu konuştular
ama PKK yine yoktu... 

Kürt sorunu notları
devam edecek.

* 7 Ekim 2010 tarihli Taraf'tan.

** Oral Çalışlar, Kemal Burkay'la
Röportaj, Radikal, 30 Temmuz 2011.